Únglück

n -(e)s, -e няшча́сце, бяда́, бе́дства, напа́сць

ein berúfliches ~ — няшча́сны вы́падак на вытво́рчасці

~ über ~ — бяда́ за бядо́ю

~ stíften — прыно́сіць бяду́ [го́ра]

j-n ins ~ stürzen [bríngen*, tréiben*] — наклі́каць бяду́ на каго́-н.

ihn hat ein schwéres ~ getróffen — яго́ напатка́ла вялі́кае го́ра

das ist ében das ~! — вось дык бяда́!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

now [naʊ] adv.

1. за́раз, цяпе́р

2. тады́, у той час/мо́мант (у апавяданні);

just now за́раз; то́лькі што;

from now on ад/з гэ́тага ча́су; надале́й, у дале́йшым;

up to now да гэ́тай пары́;

He was here just now. Ён толькі што быў тут.

3. : Now, you’ve broken it! Ну вось, ты і зламаў яго!

♦

(every) now and again/then ча́сам, час ад ча́су;

(it’s) now or never за́раз ці ніко́лі;

Now she’s cheerful, now she’s sad. Яна то вясёлая, то сумная;

Now then, what’s the matter? Ну, дык у чым справа?;

Now, now that’ll do. Ну, ну хопіць.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

дык

1. союз то;

калі́ так, д. я зго́дзен — е́сли так, то я согла́сен;

2. союз (в начале главного предложения при придаточном условном) так;

рабо́ту зрабі́ў, д. мо́жна і адпачыва́ць — рабо́ту сде́лал, так мо́жно и отдыха́ть;

працава́ць д. працава́ць — рабо́тать так рабо́тать;

3. частица усил. -то;

я д. і глядзе́ць у той бок не хачу́ — я и смотре́ть-то в ту сто́рону не хочу́;

абяца́ць д. абяца́лі, а не выко́нваем — обеща́ть-то обеща́ли, а не выполня́ем;

вось д. бяда́! — вот беда́-то!

4. частица усил., разг. (при указании на противопоставление, возражение) так; (с частицей ж (жа) — ещё) ведь;

яна́ д. зусі́м не змяні́лася — она́ так совсем не измени́лась;

д. вось дзе ты цяпе́р жыве́ш! — так вот где ты тепе́рь живёшь;

лі́вень д. лі́вень! — ли́вень так ли́вень!;

ну д. што ж? — ну так что же?;

д. я ж не спрача́юся! — ведь я не спо́рю!

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спра́ва¹, -ы, мн. -ы, спраў, ж.

1. Работа, карысны занятак; тое, чым хто-н. заняты; дзейнасць.

Ён заняты важнаю справаю — вучыць дзяцей.

Гаспадарчыя справы.

2. Работа, заняткі, звязаныя са службай, вытворчасцю, грамадскімі абавязкамі і пад.

Бягучыя справы.

Здаваць справы.

3. Абавязак, доўг; кола чыіх-н. паўнамоцтваў.

Добрасумленная праца — с. кожнага грамадзяніна.

Гэта с. адміністрацыі.

4. Патрэба; тое, што неабходна вырашыць.

Зайсці па важнай справе.

5. (з азначэннем), у знач. вык. Рэч, з’ява.

Гэта с. не з лёгкіх.

6. Спецыяльнасць, галіна ведаў ці навыкаў.

Ваенная с.

Кулінарная с.

7. Судовы разбор, працэс.

Крымінальная с.

Слухаецца с. аб забойстве.

8. Збор дакументаў, якія маюць адносіны да якой-н. асобы, здарэння.

Папкі для спраў.

Завесці справу на каго-н. (таксама перан.: пачаць разбор).

9. Здарэнне, факт, падзея; становішча дзе-н., стан каго-, чаго-н.; абставіны.

С. гэта пачалася летась.

С. не з лепшых.

10. Учынак.

Добрую справу робяць шэфы школы.

○

Асабовая справа — папка з дакументамі якой-н. асобы, што працуе ў пэўнай установе.

◊

Ваша (твая, яго) справа (разм.) — рэпліка ў знач. рабіце, як знаеце, вам вырашаць, толькі вас датычыцца.

Ёсць такая справа (разм.) — добра, згодзен, няхай будзе так.

На самай справе — у сапраўднасці.

На справе — па сутнасці, на практыцы.

Не мая (твая, яго, яе, наша, ваша, іх) справа (разм.) — мяне (цябе і пад.) не датычыцца.

Такая справа (разм.) — вось у чым справа.

У чым справа? (разм.) — што здарылася?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Wélle

f -, -n

1) хва́ля, вадзяны́ вал

die See wirft hóhe ~n — мо́ра хвалю́ецца

2) фіз. хва́ля

auf ~n sénden — перадава́ць на хва́лях

3) часцей pl заві́ўка, хва́лістыя валасы́

4) тэх. вал; вось; цылі́ндр

die gekröpfte ~ — кале́нчаты вал

5) вайск. эшало́н (баявога парадку)

◊ mach doch kéine ~n! — не хвалю́йся!, не гарачы́ся!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

wo

1.

adv дзе

von ~ — (aus) адку́ль

~ ist es? — дзе гэ́та (знахо́дзіцца)?

2.

сj

1) разм. калі́

der Tag, ~ ich krank war — дзень, калі́ я быў хво́ры

2) като́ры, той, дзе

das Haus, ~ ich wóhne — дом, дзе я жыву́

3.

int разм.:

ach wo!, i wo! — куды́ там!, вось яшчэ́!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Kúckuck

m -s, -e

1) заал. зязю́ля

der ~ ruft — зязю́ля куку́е

2) вайск., разм. пахо́дная ку́хня

◊ (das) weiß der ~! — чорт [лі́ха] яго́ ве́дае!

hol' dich der ~! — лаянк. каб цябе́ тра́сца!

ei der ~! — іран. гэ́та ж трэ́ба!, вось дык сюрпры́з!

da ist der ~ los! — там чорт ве́дае што ро́біцца!, там чорт но́гі пало́міць!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

исто́рия ж.

1. гісто́рыя, -рыі ж.;

исто́рия боле́зни гісто́рыя хваро́бы;

исто́рия письма́ гісто́рыя пісьма́;

2. (происшествие) разг. гісто́рыя, -рыі ж.; здарэ́нне, -ння ср.; прыго́да, -ды ж.;

◊

вот так исто́рия! вось дык гісто́рыя!;

ве́чная (обы́чная) исто́рия ве́чная (звыча́йная) гісто́рыя;

совсе́м друга́я исто́рия зусі́м і́ншая гісто́рыя (спра́ва, рэч);

исто́рия с геогра́фией (о затруднении) шутл. гісто́рыя з геагра́фіяй;

исто́рия ума́лчивает (о чём) шутл. гісто́рыя маўчы́ць (не гаво́рыць) (пра што).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ну ​1, выкл.

1. Ужываецца пры пабуджэнні або закліку да якога‑н. дзеяння (звычайна ў спалучэнні з заг. формай дзеяслова). — Ну, расказвай! кажы смела, Мой музыка малады. Колас. [Зелянюк:] — Ну, пайшлі, дзядзька Паўлюк. Я завяду вас дахаты. Ну-ну, смялей... Вось так... Вось так... Зарэцкі. // Ужываецца пры закліку спыніць якое‑н. дзеянне. Ну, годзе ўжо спаці! глянь, светла ўжо ў хаце. Купала. — Ну годзе, годзе, — лагодна, апраўдваецца дзед. — Я ж табе пральную машыну купіў. Гарбук. // Ужываецца пры пагрозе. Ну, помні!

2. Выражае здзіўленне, абурэнне, гнеў, захапленне і інш. пачуцці (звычайна ў спалучэнні з наступным «і», «ж»). Ну і надвор’е ж сёння! □ Ну ж і выдаўся дзянёк! Колас. — Вось гэта рыба! Кілаграмы на два зацягне. Ну і ну!.. Ігнаценка.

ну ​2, часціца.

1. пытальная. Ужываецца ў пытальных сказах з адценнем здзіўлення, недаверу; па значэнню адпавядае словам няўжо? ці праўда? — Ведаеш, Цімох... Чоран сёння біўся з.. Лысым. — Ну?! — жахнуўся Цімох і падняўся на локцях. — Збіў Чорана... — апаўшым голасам сказаў Юзік. Колас. [Пытляваны:] Жэніцца, разбойнік [Мікола]. [Маша:] Ды ну? І каго ж ён бярэ? Крапіва. // Выступае ў значэнні пытальных слоў як? што? З Украіны сябра блізкі Завітаў у добры час. Прачытаў мне вершаў нізку: — Ну? Ну, як? Бялевіч.

2. узмацняльная. Надае сказам большую выразнасць, падкрэслівае значэнне таго ці іншага слова. Калгасны свіран, ну, як сонца, Святлее беллю сваіх сцен. Колас. [Аўдоцця Раманаўна:] Дзяўчына — нічога не скажаш, як у кіно часам паказваюць. Ну, як лялька! Паслядовіч. // У такім жа значэнні ўжываецца ў пытальных і пытальна-рытарычных зваротах. Ну што мне рабіць з ім? □ Увесь выгляд бусла быў такі, нібы ён пытаўся: «Ну чым я табе замінаю?» Паслядовіч.

3. мадальная. Ужываецца ў пачатку выразаў з умоўным дапушчэннем у значэнні: дапусцім, няхай так, але што далей? Старая.. увайшла ў хату з торбаю ў руках. Пацягнула яе спачатку за почапку, а потым за вуглы. — Нашто гэта вам? — спытаў шафёр. — Соль тут была, — нібы не дачуўшы, сказала бабуля. — Ну то што калі соль? Кулакоўскі. — Дзівак ты, дзівак! — не стрымалася Волька. — Другія хоць пра зоркі гавораць, а ты.. — Ну, хай сабе.. Хай, — выціснуў Мікола. Кандрусевіч.

4. у знач. злучніка. Ужываецца ў пачатку сказаў, якія падагульняюць папярэднія думкі, указваюць на вынікі, вывады або з’яўляюцца пабочнай заўвагай. Ну вось і ўсё. Размова скончана. Дайнека. Яніна сама хоча загаманіць і не можа, ну от не можа сказаць ні слова, усё адно як замкнула ёй вусны. Мурашка. [Тарас:] — Ты пойдзеш у нядзелю ў горад.. Спынішся каля трэцяй студні-калонкі. Ну, вады напіцца, ці што. Да цябе падыдзе кучаравы брунет. Чуеш? — Чую, — з хваляваннем прашаптала Валя. Якімовіч.

5. сцвярджальная. Разм. Так, але. [Дзед:] — Бачыш на тым баку камень? [Алесь:] — Ну. Караткевіч. [Параска:] — Ты ў палітаддзеле? [Андрэй:] — У палітаддзеле. — Начальнікам? — Ну. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завярну́ць, ‑вярну, ‑вернеш, ‑верне; зак.

1. Змяніць напрамак свайго руху; павярнуць. Вось машына завярнула з бальшака ў стэп і спынілася. Няхай. Ішла [Хіма] шырокай вуліцай, потым завярнула направа. Вось і дом, куды ёй патрэбна. Каваль.

2. каго-што. Прымусіць рухацца ў іншым напрамку; павярнуць. Касмач завярнуў каня і, ударыўшы яго доўгім лазовым дубцом, паехаў у вёску. М. Ткачоў. // каго. Зайшоўшы, забегчы наперад, пераняць, павярнуць у другі бок. Завярнуць кароў ад шкоды. □ Ігнась завярнуў чараду на палетак і сеў ад ветру на.. шырокай мяжы. Мурашка.

3. што. Паварочваючы, змяніць становішча чаго‑н. Віктар спрытна завярнуў .. [мужчыну] рукі назад і аклікнуў чалавека, які нясмела выглядваў з-за брамы. Асіпенка. // Загнуць, адвярнуць. Славік грэбліва змахнуў крошкі, завярнуў рог запэцканага абруса. Шамякін.

4. Змяніць напрамак (пра дарогу, сцежку і пад.). Дарога завярнула ў лес.

5. Разм. Зайсці, заехаць куды‑н. мімаходам. І пасля паўдня ўжо то той, то другі заверне пад Гнілое балота, хоць здалёк паглядзець, што там робіцца. Колас. [Чыжык] не сказаў Саўчанку пра жонку, сказаў толькі, што заверне да бацькоў на якую гадзіну. Лупсякоў.

6. каго-што. Разм. Заваліць, закідаць чым‑н. Князевы слугі, віжуючы навокал, толькі і чакалі зручнага моманту: падкраўшыся да соннага асілка, яны завярнулі яго векавымі соснамі. У. Калеснік.

•••

Завярнуць аглоблі — тое, што і павярнуць аглоблі (гл. павярнуць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)