Verbum

дамінава́ць, ‑нуе; незак.

Пераважаць, панаваць, быць асноўным. Пачуццё дружбы і тая самая непрымірымасць к панам, якая заўважалася і ў Захара Зубца, дамінавала над усім у Савы. Пестрак. // Панаваць, узвышацца над акаляючаю мясцовасцю. Гара дамінуе над горадам.

жахлі́ва,

1. Прысл. да жахлівы.

2. у знач. вык. Разм. Пра вельмі неспрыяльныя абставіны, цяжкія ўмовы, у якіх хто‑н. знаходзіцца. Не любіць Маргарыта дома быць адна. Гэта жахліва — не ведаеш, якую работу прыдумаць сабе. Скрыган.

паліцма́йстар, ‑тра, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі і некаторых капіталістычных краінах — начальнік паліцыі ў буйных гарадах. Пісар сцвярджае, што такога старшыні ва ўсім Пінскім павеце няма, а памочнік не раз гаварыў: «Нашаму б старшыні паліцмайстрам быць». Колас.

[Ням. Polizeimeister.]

прадстаўля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., каго-што.

1. Незак. да прадставіць.

2. Быць чыім‑н. прадстаўніком, ажыццяўляць якія‑н. паўнамоцтвы. [Шарупіч:] — І добра зрабілі, што пакінулі, бо цяпер ты не толькі ты, а і партыю прадстаўляеш. Карпаў.

раздаро́жжа, ‑а, н.

Месца, дзе сходзяцца і разыходзяцца дарогі, ростань. — Там, на раздарожжы, я злезу — пайду напрамкі, бо там ужо недалёка. Лупсякоў.

•••

На раздарожжы — у стане сумнення, роздуму, хістання, у нерашучасці (быць, стаяць, знаходзіцца і пад.).

рассе́дзецца, ‑седжуся, ‑седзішся, ‑садзіцца і рассядзе́цца, ‑сяджуся, ‑сядзішся, ‑сядзіцца; ‑сядзімся, ‑седзіцеся; зак.

Разм. Прасядзець доўгі час дзе‑н. [Верхаводка:] На маёй рабоце залішне не расседзішся. Ты ведаеш, што значыць быць памочнікам дырэктара па адміністрацыйна-гаспадарчай частцы? Губарэвіч.

скры́тнічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Быць скрытным; скрываць што‑н. ад каго‑н. Не скрытнічай, а гавары адкрыта, шчыра. □ Паліцыя ніколі не хавала, што Якуб памагае ёй. І сам Якуб не скрытнічаў з гэтым. Каваленка.

су́джана, безас. у знач. вык., каму, з інф.

Прызначана каму‑н.; прыйшлося каму‑н. Напэўна, мы, як паралелі, Нам быць не суджана ўдваіх. Прануза. Ты бачыш, мама, горад наш які, Навечна суджана яму героем звацца. Вітка.

эвалюцыяні́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак.

Кніжн. Развіцца (развівацца) эвалюцыйным шляхам, быць пад уздзеяннем эвалюцыі (у 1, 2 знач.). Неабходна мець на ўвазе, што стыль Зм. Бядулі эвалюцыяніраваў у адпаведнасці з ростам светапогляду пісьменніка. Адамовіч.

юдо́ль, ‑і, ж.

Кніжн. уст. Пра месца, дзе пакутуюць, церпяць мукі. О зямля, святая калодніца, Гора, мужнасці, смерці юдоль! Караткевіч. // Жыццё з яго нягодамі і смуткам. [Сімеон-столпнік] забіраўся на слуп, каб быць падалей ад зямной юдолі. «ЛіМ».