навідаво́ку, прысл.
Разм. Так, што ўсе бачаць. У хаце пачынала ўжо змяркацца, а вайскоўцы сядзелі не надта навідавоку, дык Юрый Паўлавіч у першы момант не пазнаў Андрэя. Кулакоўскі. Дзівіўся я: Навідавоку Смяецца яблык залаты, А людзі ўсе чамусьці збоку Бяруць зялёныя плады. Маляўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смак, -у, м.
1. Адно са знешніх адчуванняў чалавека, органам якога з’яўляецца слізістая абалонка языка і ротавая поласць.
2. Адчуванне на языку, у роце або ўласцівасць ежы, якая з’яўляецца крыніцай гэтага адчування.
Кіслы на с. яблык.
3. перан. Сэнс, цікавасць, вастрыня чаго-н.
У гэтым эпізодзе ўвесь с. анекдота.
Ён адчуваў с. у працы.
4. Задавальненне, ахвота.
Дзіця са смакам з’ела пачастунак.
|| прым. сма́кавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
eyeball1 [ˈaɪbɔ:l] n.
1. anat. во́чны я́блык
♦
eyeball to eyeball infml твар у твар;
be up to one’s eyeballs in work/debt быць па ву́шы ў рабо́це/даўга́х
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
father1 [ˈfɑ:ðə] n.
1. ба́цька
2. ствара́льнік
3. pl. fathers про́дкі
♦
like father, like son ≅ я́блык ад я́блыні недалёка ко́ціцца; яко́е дрэ́ва, такі́ клін, які́ бацька, такі́ сын
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
айва́
(цюрк. ajva)
пладовае дрэва сям. ружавых, пашыранае пераважна на Каўказе, у Іране, Сярэд. Азіі, а таксама падобны на яблык плод гэтага дрэва, цвёрды, даўкі на смак; на Беларусі вырошчваецца аматарамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
разла́д, -ду м.
1. разла́д;
р. у пра́цы — разла́д в рабо́те;
2. раздо́р;
сяме́йны р. — семе́йный раздо́р;
◊ я́блык ~ду — я́блоко раздо́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Анто́наўка ’гатунак яблык’, рус. антоновка ’тс’, этымалагічна яблыка з Антонавак; укр. антонівка. У рускіх слоўніках з 1843, з рускай у інш. слав. мовы (Шанскі, 1, А, 119). Патрэбна ўдакладненне месца, адкуль пашырыўся гатунак. Бел. антон (КТС) ’антонаўка’ ў выніку усячэння антонаўка па ўзору аніс — анісаўка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасхо́дзіць, ‑дзіць; ‑дзім, ‑дзіце, ‑дзяць; зак.
Сысці — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. [Максім:] — Трымалі доўга не за тое, што я вялікі чалавек, а таму, што моцна скатавалі. Не хацелі людзям паказваць збітага на горк[і] яблык. А калі трохі зажыло, пасходзілі сінякі, мяне і перавялі сюды. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памідо́р
(іт. pomidoro, ад pomo d’oro = залаты яблык)
агародная травяністая расліна сям. паслёнавых з сакавітымі чырвонымі або жоўтымі пладамі, прыдатнымі для яды, якая вырошчваецца ў розных кліматычных зонах, а таксама плод гэтай расліны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шафра́навы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да шафрану (у 1 знач.). Шафранавая кветка.
2. Прыгатаваны з шафранам (у 2 знач.). Шафранавая гарэлка. Шафранавыя піражкі. Шафранавае цеста.
3. Аранжава-жоўты, як быццам намаляваны шафранам (у 2 знач.). Шафранавы колер.
4. Які з’яўляецца шафранам (у 3 знач.). Шафранавы яблык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)