пасаката́ць, ‑качу, ‑кочаш, ‑коча; зак.

1. Сакатаць некаторы час (пра курэй).

2. Утварыць гукі, падобныя на сакатанне. Глуха бухнула на зямлю дрэва; крыху пасакатала піла, змоўкла. Савіцкі. Брычка зноў пасакатала, уздымаючы хмару пылу... Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасну́ць, ‑сне; ‑снём, ‑сняце, ‑снуць; зак.

Заснуць — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Было зусім ціха. Напэўна ўжо ўсе паснулі. Чорны. Бадай усё жывое паснула. Чарот. Стомленыя за дзень людзі хутка паснулі. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

страшэ́нны, ‑ая, ‑ае.

Вельмі страшны; жудасны. [Людзі] былі напалоханы страшэнная стралянінаю. Мележ. На бледным, без крывінкі, твары [са] шчыльна сціснутымі вуснамі ляжаў адбітак страшэнных пакут. Васілевіч. У паветры была страшэнная духата — нібыта збіралася па дождж... Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ушчарэ́піцца, ушчарэплюся, ушчарэпішся, ушчарэпіцца; зак.

Разм. Тое, што і ушчаперыцца. Купрыян хацеў ушчарэпіцца бацюшку ў валасы, але быў да таго п’яны, што жонка як турнула рукою, то ён задраў ногі тройчы і перакуліўся... Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шля́хціц, ‑а, м.

Гіст. Польскі дробнапамесны дваранін. Глынскі быў шляхціц і хоць чым-небудзь імкнуўся адрознівацца ад простага мужыка. Колас. Зямля на Павеках была прададзена багатаму шляхціцу, які шмат гадоў арандаваў княжацкі маёнтак. Чарот.

[Польск. szlachcic.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трысціна́ ‘сцябло трыснягу’ (ТСБМ), трысціна́ ‘палка’ (Нас., Байк. і Некр.), ‘трыснёг, Phragmites communis Trin.’ (зэльв., ваўк., слонім., віл., ЛА, 1), трысьціна ‘асобная пласцінка ў бёрдзе’ (Нік. Очерки), ‘кій, ляска, мыліца’ (Некр. і Байк.), тросці́на ‘пласцінка ў бёрдзе’ (ТС), ст.-бел. тростина, трисцина, трстина, трыстиначарот’, ‘стрэмка’, ‘трыснёг’ (ГСБМ). Да тросць1, 2 (гл.) з суфіксам адзінкавасці ‑ін‑, гл. трасціна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

юна́цкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да юнака, юнацтва, уласцівы ім. Юнацкае захапленне. Юнацкая мара. □ А працы многа, дзе ні глянь, Прастор юнацкаму запалу. Чарот. Кроў маю доўга пілі каты, сілы юнацкія нішчыў астрог. Таўлай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак.

Абл.

1. каго-што. Злавіць, захапіць. [Ганна:] Дык ты, Зоська, глядзі, асцерагайся. Чорт яму.. верыў, гатоў яшчэ залазіць дзе адну, ды... Крапіва.

2. Атрымаць (удар). [Мікіта:] Вой! вой! вой! Залавіў па пальцы! Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ваўкала́к, ‑а, м.

Паводле паданняў — чалавек (часам мярцвяк), здольны абарочвацца ў воўка; пярэварацень. Не адну байку праслухалі.. [маладыя] ад старэйшых начлежнікаў аб розных страхах, аб чарцях і ведзьмах, аб ваўкалаках і мерцвяках. Чарот.

•••

Глядзець ваўкалакам гл. глядзець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́красціся, ‑крадуся, ‑крадзешся, ‑крадзецца; пр. выкраўся, ‑кралася; заг. выкрадзіся; зак.

Разм. Выйсці адкуль‑н. непрыкметна, крадучыся. А дванаццатай гадзіне начы, як было і ўмоўлена, павадыр выкраўся ад заснуўшага старца і пабег туды, дзе яго чакалі. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)