варані́ць, -раню́, -ро́ніш, -ро́ніць; незак., што.
Пакрываць паверхню металічных прадметаў (са сталі, чыгуну) тонкім слоем вокіслу чорнага, цёмна-сіняга або карычневага колеру, каб засцерагчы ад іржы; чарніць.
В. сталь.
|| наз. варане́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
mulberry [ˈmʌlbəri] n.
1. bot. ту́тавае дрэ́ва, шаўко́ўніца
2. барво́вы, цёмна-чырво́ны ко́лер
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
крыжа́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Вадаплаўная птушка сямейства качыных з цёмна-бурым апярэннем (у самкі) і цёмна-зялёнай галавой і шыяй (у самца).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Мурава́ты, мурова́ты ’цёмна-шэры’ (ТС), му́ры ’светла-карычневай масці’ (мазыр., З нар. сл.), ’цёмна-сівы’ (лельч., Нар. лекс.), ’смуглы, светла-карычневы’ (ТС), рус. мурый ’цёмна-карычневы’, укр. му́рий ’цёмна-шэры з плямамі (аб масці)’, ’смуглы’, чэш. mourovatý ’пачарнелы, цемнаваты’, moura ’шэрая (бурая) карова’. Да прасл. murъ, і.-е. адпаведнікамі якога з’яўляюцца: ст.-грэч. ἀμαυρός ’цёмны’, аркадск. μαῦρος, с.-грэч. μαῦρος ’цёмны, чорны’ (Цупіца, BB, 25, 101; Фасмер, 3, 15; Махэк₂, 377).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
burgundy [ˈbɜ:gəndi] n.
1. Burgundy чырво́нае або́ бе́лае бургу́ндскае віно́
2. цёмна-чырво́ны ко́лер
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
claret [ˈklærət] n.
1. кларэ́т (сухое чырвонае віно тыпу бардо)
2. цёмна-чырво́ны ко́лер
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
мра́чно нареч.
1. змро́чна; цёмна; хму́рна; пахму́рна;
2. пану́ра; см. мра́чный;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бруды ’цёмна-русы’. Гл. бруд.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цёмны, -ая, -ае.
1. Пазбаўлены святла, асвятлення.
Ц. пакой.
Цёмная ноч.
У хаце было цёмна (у знач. вык.).
2. Блізкі па колеры да чорнага.
Цёмная хмара.
Цёмныя вочы.
3. перан. Змрочны, пануры, невясёлы.
Цёмныя думкі.
На душы цёмна (у знач. вык.).
4. перан. Неадукаваны, невысокай культуры; адсталы.
Ц. чалавек.
5. перан. Які выклікае недавер, падазроны.
Цёмная асоба.
Цёмныя махінацыі.
Цёмнае мінулае.
6. Незразумелы, няясны, заблытаны.
Цёмнае пытанне.
7. у знач. наз. цёмная, -ай, мн. -ыя, -ых, ж. Памяшканне для арыштаваных, карцар (уст.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
інды́га, нескл., н.
1. Фарбавальнік цёмна-сіняга колеру, які ў мінулым здабываўся з соку некаторых трапічных раслін, а цяпер атрымліваецца хімічным спосабам.
2. у знач. прым. Цёмна-сіні, кубавы. Сукенка колеру індыга.
[Ісп. indigo.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)