Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыляга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1.Незак.да прылегчы.
2.дачаго. Размяшчацца блізка да чаго‑н., знаходзіцца ў непасрэднай блізкасці ад чаго‑н.; прымыкаць да чаго‑н. Да Ямскіх — вёскі і поля — прылягае лес і балота.Пташнікаў.Хлеў прылягае да хаты, а пуня да хлява, вугламі на захад.Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
5.перан., чым. Перапоўніць (мову) якімі-н. спецыфічнымі зваротамі, словамі і пад.
П. апавяданне дыялектызмамі.
|| незак.перасыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз.перасыпа́нне, -я, н. (да 1, 3, 4 і 5 знач.) іперасы́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (да 1, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Во́кут ’агароджанае месца для жывёлы (на полі ці ў лесе)’ (ДАБМ, 783; маг., Яшк.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад *акутаць (параўн. літар.ахутаць ’пакрыць, абгарнуць’), як закута ’хлеў’ ад закутаць ’зачыніць, загарадзіць плотам’ (Котков, Очерки, 279; Лучыц-Федарэц, Лекс. Палесся, 186). Аб суаднесенасці варыянтаў акутаць — ахутаць у бел. мове гл. Казлова, дыс.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Плятні́к: ’пляцень’ (лях., Сл. ПЗБ), плятняк ’тс’ (слон., Жыв. НС; Сцяц.; Сцяшк. МГ; брагін., Мат. Гом.), ’зашчытак ад снегу’ (Сцяц.), плятнёўка, плятнюшка ’плятнёвы хлеў’ (Юрч. Вытв.), нявінніца ’асобнае прасла плятня’, плятня ’галлё, якім заплятаюць пляцень’ (ТС). Усе да плесці (гл.). Аналагічна польск.pletniak ’плот з галінак, што пераплятаюць вертыкальныя калкі, пляцень’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паго́н1, ‑у, м.
Дарога, па якой гоняць жывёлу на папас. Туман бялее над балотам, Дзяр[к]ач завёў траскучы спеў, Жукі лятаюць па-над плотам, Жывёла йдзе з пагону ў хлеў...Чарот.
паго́н2, ‑а, м.
Наплечны знак адрознення. На.. [Сцяпанавых] плячах красаваліся капітанскія пагоны сапёра.Корбан.Сукно гімнасцёрак пацямнела пад рамянямі і пагонамі.Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укі́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Укінуць унутр чаго‑н. за некалькі прыёмаў. Укідаць сена ў хлеў.// Уцягнуць аснову кросен у ніты, бёрда.
2. Закідаць усё або частку чаго‑н. чым‑н. Укідаць дарогу каменнем.
укіда́ць1, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак.да укінуць.
укіда́ць2, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак.да укі́даць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Калашні́к1 ’невялікі хлеў’ (Жд. 2). Рэгіянальнае ўтварэнне, аналагічнае па паходжанню да калашня (гл.). Першапачаткова ’спецыялізаваная пабудова або прыбудоўка для мякіны і да т. п.’, затым ’невялікая гаспадарчая пабудова’ > ’невялікі хлеў’.
Калашні́к2 ’хатняя кветка’ (лельч., Мат. Гом.). Укр.усх.-палес.калашнік і калашнік ’духмяная паказвай кветка невялікага намеру, якая цвіце белымі кветкамі’. Рэгіянальная інавацыя, этымалагічная структура ўтварэння — калачник, далей да калач. Матывацыя, аднак, не вельмі ясная, можна думаць аб пераносе назвы (аб дэрывацыі ад яе) расліны Malva, параўн. усх.-палес.калачики ’Malva silvestris’ (відавочны перанос падобнага тэрміна ў рус.калачик ’расліна Geranium’) і аб незалежным ад гэтага ўтварэнні, дзе аснова суадносіцца з калач3 (гл.). У такім выпадку гэта дэрыват з суфіксам або семантычны кандэнсат, параўн. рус.дыял. структуру калачная трава.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
cot
I[kɑ:t]
n.
1) ву́зкі ло́жак, расклада́нка f.
2) Brit. дзіця́чы ло́жачак
3) гама́к -а́m., падве́сны ло́жак
II[kɑ:t]
n.
1) ха́тка f., катэ́дж -у m.
2) хлеў, хлява́m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Адры́на ’будынак для сена, саломы, хлеў’ (Арх. ГУ, Янк. I), ’халодная пабудова, у якой захоўваюцца вазы, сані, сельскагаспадарчы інвентар’ (Янк. Мат., Сцяшк., Сцяшк. МГ), адрынь (Федар. VI), адрынец (Нас.), укр.одрина, рус.одрина ’тс’. Ці гэтыя словы звязаныя з прасл.одръ ’ложа, памост’? Гл. адзёр. Адрына мае звужаны арэал пашырэння. Гэта інавацыя або запазычанне з невядомай крыніцы.