пабо́ўтацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм.

1. Перамяшацца пры ўзбоўтванні (пра вадкасць).

2. Паплюхацца ў вадзе некаторы час. Пабоўтацца ў рэчцы. □ Заатэхнік грукаў кулаком па стале, даказваў, што качкі загінуць, калі яшчэ з тыдзень пабоўтаюцца ў сажалцы. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

першазі́мак, ‑мку, м.

Першая зімовая санная дарога. Здаецца, яшчэ тыдзень-другі — і на змену дажджу пасыплецца снег, ляжа на зямлю мяккім пухам, і заскрыпяць па белым некранутым першазімку вясёлыя сані. Ігнаценка. Першазімак — першы след Уецца белым поясам. Рудкоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ДЗІЦЯ́ЧАЯ СМЯРО́ТНАСЦЬ,

смяротнасць дзяцей да 1 года на 1 тыс. жыванароджаных; адзін з найважнейшых паказчыкаў стану здароўя насельніцтва. Узровень Дз.с. бывае нізкі (да 30%), сярэдні (30—50%) і высокі (больш як 50%). Найб. паказчык Дз.с. — першыя 27 дзён — неанатальная смяротнасць (ранняя — першы тыдзень жыцця і позняя — 8—27 дзён), у наступныя 11 месяцаў — постнеанатальная Дз.с. Перынатальная Дз.с. — мёртванароджаныя, ці Дз.с. у першыя 7 сутак (паказчыкі: да 10—15 % — нізкі, 15—25 — сярэдні, больш як 25% — высокі). Перынатальную Дз.с. падзяляюць на антэнатальную (да родаў), інтранатальную (пры родах) і постнатальную (першы тыдзень). Асн. прычына перынатальнай Дз.с. ў апошнія дзесяцігоддзі — асфіксія, расстройствы дыхання. прыроджаныя анамаліі развіцця. Розніца ўзроўню нараджальнасці і смяротнасці вызначае паказчык натуральнага прыросту насельніцтва. На Беларусі Дз.с. складае 12,5% (1996).

Р.У.Дэрфліо.

т. 6, с. 121

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

капу́т, нескл., м.; у знач. вык.

Разм. Канец, смерць. — Капут яму, пане. Дзе ж ён будзе жывы, паляжаўшы ў такой вадзе. Не ўжо. Галавач. На другі тыдзень схапіла мяне ў дадатак яшчэ і ліхаманка. Аслабеў зусім, думаў — капут! Карпюк.

[Ням. Kaputt.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зво́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

Дакумент, у якім сабраны і зведзены разам звесткі пра што‑н. Зводка пагоды. Аператыўная зводка. □ І Лялькевіч мусіў пераказваць апошнія зводкі Саўінфармбюро, якія тыдзень назад Анатоль прынёс з атрада. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

away​1 [əˈweɪ] adj. : be away (from) адсу́тнічаць;

Sorry, he’s away. Прабачце, яго няма;

She was away from work for a week. Яна не была на працы тыдзень.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ша́хер-ма́хер, ‑а, м.

Разм. Махлярская здзелка, лоўкая ашуканская аперацыя. [Кушнер:] — Роўна праз тыдзень рачнікі здаюць дом на Элеватарнай. Напішам ім гарантыйнае пісьмо, і яны пазычаць адну кватэру. Такі выпадак! [Гукан:] — Ну, ведаеш, я не магу адказваць за падобны шахер-махер. Шамякін.

[Ням. Schacher und Macher.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

today​2 [təˈdeɪ] adv. сёння, сяго́ння, цяпе́р;

a we ek today праз ты́дзень;

a year ago today ро́ў на год наза́д;

What day is it today? Які сёння дзень?

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пратрэ́сці, ‑трасу, ‑трасеш, ‑трасе; ‑трасём, ‑трасяце; пр. пратрос, ‑трэсла і ‑трасла, ‑трэсла і ‑трасло; заг. пратрасі; зак., каго-што.

1. безас. Стаміць, змучыць трасеннем. За дарогу яго пратрэсла.

2. Разм. Правезці па няроўнай дарозе.

3. Трэсці некаторы час. Цэлы тыдзень яго пратрэсла ліхаманка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прамата́цца ​1, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Матацца некаторы час (гл. матацца ​1).

прамата́цца ​2, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Неэканомна, неразумна растраціўшы грошы, разарыцца. Пашыкаваў Федзька з тыдзень.. У сярэдзіне месяца ўжо без свайго габардзіну хадзіў. А к канцу пабыўкі праматаўся зусім. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)