Verbum

мно́жыцца, -жыцца; незак.

1. Колькасна павялічвацца; расці.

Дабро расло і множылася.

2. Размнажацца (уст.).

Тут жывуць і множацца розныя жучкі і кузуркі.

3. Падвяргацца множанню.

Пяць множыцца на тры.

|| зак. памно́жыцца, -жыцца (да 1 і 3 знач.).

даўно́, прысл.

1. Многа часу таму назад, раней.

Д. гэта было.

2. На працягу доўгага часу.

Ён д. тут жыве.

◊

Даўно б так! — ужыв. пры адабрэнні чыйго-н. учынку.

З давён-даўна — з даўніх часоў.

|| ласк. даўне́нька (разм.).

зноў, прысл.

Яшчэ раз; да таго ж.

З. пайшоў дождж.

Вы з. тут строіце падкопы?

◊

Зноў жа і зно́ў-такі (разм.) — да таго ж, у дадатак.

Вакол крам ды зноў к нам (прымаўка; разм.) — вярнуцца ні з чым.

ука́з, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пастанова вярхоўнага органа ўлады, якая мае сілу закона.

У.

Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.

2. у знач. вык., каму, звычайна з адмоўем. Аўтарытэт, узор для пераймання, указчык (разм.).

Ты мне тут не ў.

нава́р, -у, м.

1. Вадкасць, насычаная рэчывамі тых прадуктаў, што ў ёй варацца, а таксама тлушч, які ўсплывае наверх пры варцы стравы з жывёльных прадуктаў.

Мясны н.

2. перан. Прыбытак, выгада ад чаго-н.

Вялікага навару тут не атрымаеш.

вунь, часц.

1. указ. Ужыв. для ўдакладнення месца ці месцазнаходжання каго-, чаго-н.

Вунь там, каля лесу.

А вунь, што гэта за дрэва?

2. вылуч. Вылучае або падкрэслівае значэнне таго ці іншага слова ў сказе.

Вунь нядаўна мы іх бачылі тут.

3. узмацн. У спалучэнні з займеннікамі ўказвае на меру або ступень якасці чаго-н.

Вунь колькі ягад вы набралі.

Вунь якая глыбокая яма.

4. у знач. прысл. У тым месцы, не тут.

Вунь відаць вёска.

◊

Вунь (яно) што або вунь (яно) як (разм.) — вокліч для выказвання здзіўлення або ўсведамлення.