◎ Наброд ’валацуга, заходжы падазронага выгляду’ (Бяльк.), ’зброд’: Наброд карова, глядзі і ня ўледзіш (Юрч. Фр. 3: ’шкадлівая’), наброды ’прыезджы чалавек, сям’я’ (мсцісл., Янк. 1), набродны ’прыблудны’ (рэчыц., Нар. сл.), рус.набро́д ’навалач’. Ад набрысці, брысці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Радзі́ма ’бацькаўшчына; месца нараджэння’ (ТСБМ), ’сям’я, радня’ (Стан.), ’айчына’ (Сцяшк.). Ад род1 (гл.) з дапамогай суф. ‑ім‑а, які мае значэнне прыналежнасці да чаго-небудзь, параўн. бел.пабраці́м, серб.-харв.rodim ’сваяк’ (Скок, 3, 152).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рой, -ю, мн. раі́, -раёў м.
1. Вялікая колькасць насякомых, якія кружацца ў паветры.
Р. мошак.
2.Сям’я пчол (або іншых падобных насякомых), якія ўтвараюць на чале з маткай адасобленую групу.
Пчаліны р.
3.перан. Мноства, вялікая колькасць каго-, чаго-н.
Р. думак.
|| прым.ро́евы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.) іро́йны, -ая. -ае (да 2 знач.).
Роевыя пчолы.
Ройны вулей.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тулі́цца, тулю́ся, ту́лішся, ту́ліцца; незак.
1. Гарнуцца, прыціскацца да каго-, чаго-н.
Дзіця туліцца да маці.
2.перан. Адчуваць большую прыязнасць да каго-н., быць больш адданым каму-н.
Хлопчык больш туліўся да бацькі.
3. Знаходзіць прытулак, прыстанішча дзе-н. у цеснаце.
У цеснай хаце тулілася сям’я з дзевяці чалавек.
4.перан. Размяшчацца, знаходзіцца дзе-н. у зацішным месцы.
Вёска тулілася каля лесу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прытэ́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Прыйсці, прытупаць. Аднаго разу жонка Браніслава з кошыкам прытэпала да Марціна прасіць дапамогі.Карпюк.Неўзабаве на кухні сабралася ўся сям’я. Нават маленькая Люся прытэпала.Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлебасо́льны, ‑ая, ‑ае.
Які ветліва, гасцінна сустракае і частуе. Хлебасольная сям’я. □ Каб на гэтай зямлі, Дзе жыве Працавіты народ хлебасольны, Што гасціннасцю ўсюды слыве, Не было хлеба з соллю ўволю?Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Méine
das ~ — маё, мац маёмасць
die ~n — мае́ ро́дныя, мае́ сваякі́, мац сям’я́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
энтайкі́я
(ад энта- + гр. oikia = дом, сям’я)
разнавіднасць сінайкіі, калі адзін з партнёраў жыве ўнутры другога, але перыядычна выходзіць і харчуецца знешняй ежай.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эпіайкі́я
(ад эпі- + гр. oikia = дом, сям’я)
разнавіднасць сінойкіі, калі партнёр жыве на скуры другога (напр. вусаногія ракі на скуры кітоў і акул).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)