канструкцыйная сталь, якая змяшчае нітрыдаўтваральныя элементы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Лату́нь ’сплаў медзі з цынкам’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мовы, у якой у XVIII ст. з новав.-ням.Latûn або з с.-н.-ням.laton або з італ.lattone < latta ’бляха’ (Праабражэнскі, 1, 437; Фасмер, 2, 465; КЭСРЯ, 234). Расянен (Зб. Попе, 156) выводзіць рус.латунь з цюрк.*altuń.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АВІЯ́ЛЬ,
авіяцыйны алюміній, сплаў на аснове алюмінію. Мае ў сабе (у %) 0,45—0,9 магнію, 0,5—1,2 крэмнію, 0,2—0,6 медзі, 0,15—0,35 марганцу ці хрому. Высокапластычны, каразійнаўстойлівы, здавальняючай мех. трываласці (павышаецца гартаваннем і штучным старэннем), добра паліруецца. Ідзе на выраб складаных па форме прасаваных і штампаваных дэталяў (лопасцяў вінтоў верталётаў, элементаў буд. канструкцый і інш.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
купферштэ́йн
(ням. Kupferstein, ад Kupfer = медзь + Stein = камень)
сплаў сярністага жалеза і сярністай медзі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мангані́н
(ад лац. manganum = марганец)
сплаў на аснове медзі з прымессю марганцу і нікелю.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Kompositión
f -, -en
1) кампазі́цыя
2) музы́чны твор
3) хім. су́месь, склад
4) тэх.сплаў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Біндзю́га ’край зямлі непасрэдна над возерам ці над рэчкай’ (Мат. Гродз., Сцяшк. МГ). Здаецца (параўн. і геаграфію слова), запазычанне з польск.binduga ’месца каля ракі, дзе кладуць лес на сплаў’ (а гэта, як мяркуе Брукнер, 27, можа быць звязана з рус.бендюга, биндюга, бендюжник). Параўн. ст.-бел.бендюга ’месца сплаву лесу’ (Булыка, Запазыч.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лю́таваць ’праяўляць жорсткасць’, ’праяўляцца з вельмі вялікай сілай’ (ТСБМ, Др.-Падб., Гарэц., Растарг.). Да лю́ты (гл.).
Лютава́ць ’паяць’ (нясв., дзярж., Нар. словатв.). З польск.lutować ’тс’, якое з с.-в.-ням.loeten, ням.löten < с.-в.-ням.lōt, сілезск.lutt, ням.Lot ’сплаў металаў, які служыць для іх спайкі’ (Слаўскі, 4, 390). Гл. таксама літава́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
авіа́ль
[ад аві(я)- + ал(юміній)]
сплаў алюмінію пераважна з магніем, крэмніем і меддзю, які вызначаецца высокай пластычнасцю, антыкаразійнай трываласцю.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пермено́рм
[ням. Permenorm, ад perme(abel) = пранікальны + Norm = норма]
магнітна-мяккі сплаў нікелю з жалезам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)