Verbum

анлайнавы слоўнік

Гарэ́лы ₁: «Горѣлаго шелига не стоишь» (Нас.). Насовіч мяркуе, што гарэ́лы ў гэтым сэнсе мае сувязь з гале́лы ’шелег (манета)’, гл.

Гарэ́лы ₂ ’карычневы, руды’ (Сл. паўн.-зах.). Па паходжанню метафара: ’абгарэлы’ — ’абгарэлы, карычневы’ — ’карычневы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

акты́ній

(н.-лац. actinium, ад гр. aktis, -inos = прамень)

радыеактыўны хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які здабываецца з уранавай руды.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

антыпіраге́ны

(ад анты- + гр. руг = агонь + -ген)

рэчывы, якія перашкаджаюць самазагаранню вугалю, руды і служаць для папярэджвання пажараў на рудніках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

okruch

м.

1. крошка;

okruch chleba — крошкі хлеба;

2. абломак;

~y rudy — кавалкі руды

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

strike it rich

informal

а) адкры́ць бага́тыя пакла́ды (руды́, на́фты)

б) мець нечака́ную ўда́чу

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

red² [red] adj. infml

1. чырво́ны;

a beautiful red rose прыго́жая чырво́ная ру́жа;

We painted the door bright red. Мы пафарбавалі дзверы ў ярка-чырвоны колер.

2. ры́жы, руды́;

red hair ры́жыя валасы́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ры́жы ’чырвона-жоўты’ (ТСБМ, Сцяшк.), ’чырвона-чорны’ (воран., віл., шальч., астрав., свісл., Сл. ПЗБ), ’руды’ (ЛА, 4; шчуч., Сл. ПЗБ; Бяльк.), худы (пра мяса) (ст.-дар., Нар. сл.), ’з праслойкамі мяса (пра сала)’ (ст.-дар., чэрв., Сл. ПЗБ), ’рыжы, светла-карычневы’, ’з рабаціннем на твары’ (ТС), ’чырвонашчокі’ (ПСл), ры́жае, рыжо́віна ’нятлустае мяса’ (ЛА, 4), рыжо́віны ’сала з праслойкамі’ (ст.-дар., ЛА, 4), рус. рыжий, укр. ри́жий, польск. rydzy ’рыжы’, славац. rýdzi ’чысты’, ’дабротны’, чэш. ryzí ’рыжаваты’, в.-луж., н.-луж. ryzy ’рыжы’, славен. rȋdž ’буры’, серб.-харв. rȋđ ’рыжы’, балг. ридж ’жоўта-чырвоны’, ст.-слав. рыждь. Прасл. *rydjь (корань *ryd‑: *rъd‑: *rud‑). І.‑е. корань *reudh ’чырвоны’, ’руды’ (Покарны, 1, 872–873). Звязана з руда́, рдзець, іржа, параўн. літ. rudìs ’іржа’, жам. rudéti ’ржавець’, літ. rudýnas, rudijà ’балота з іржавай, жалезістай вадой’, rùdis ’руды конь’ (Фасмер, 3, 527; Брукнер, 471; Махэк₂, 528; Скок, 3, 138–139; БЕР, 6, 252; Чарных, 2, 130).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

chestnut

[ˈtʃesnʌt]

1) кашта́н -а m.

2) кашта́навы ко́лер

adj.

кашта́навы, чырвана́ва-руды́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

chocolate

[ˈtʃɔklət]

1) шакаля́д -у m.

2) шакаля́дны ко́лер

adj.

шакаля́дны; цёмна-руды́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

sooty

[ˈsʊti]

adj.

1) пакры́ты са́жай, закурэ́лы, заку́раны, закуро́дымлены

2) цёмна-руды́ або́ чо́рны (як са́жа)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)