дыхатамі́я
(гр. dichotomia)
1) дзяленне цэлага на дзве часткі, потым кожнай часткі зноў на дзве і г. д. (параўн. трыхатамія); 2) тып разгалінавання раслін, пры якім кожная галінка дзеліцца на дзве новыя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Rastro dentato prata parata dato
Касі лугі, калі паспелі.
Коси луга, когда созрели.
бел. Ідзі, пакуль дзверы адчынены, бо потым не дасі рады. Лаві рыбку, як ловіцца.
рус. Когда дрова горят, тогда и кашу варят. Коси, коса, пока роса. Из воска надо лепить, когда он мягок. Когда в печи жарко, тогда и варко. Пей, пока колодец рядом. Когда торг, тогда и с возом.
фр. Chaque chose en son temps (Всему своё время).
англ. Make hay while the sun shines (Собирай сено, пока светит солнце).
нем. Trinke, wenn du am Brunnen bist (Пей, когда ты у колодца).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
грамафо́н, ‑а, м.
Музычны апарат з рупарам для ўзнаўлення гукаў, запісаных на спецыяльных пласцінках. Дуня заводзіла хрыпаты грамафон, потым прымусіла спяваць Віктара. Колас.
[Ад гр. gramma — літара, запіс і phōnē — гук.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напярэ́сцігі, прысл. і прыназ.
Абл. Напярэймы. Стары .. выбег, стаў напярэсцігі. — Вы куды гэта? Кулакоўскі. Трое ехалі па раллі, потым пусціліся напярэсцігі каню. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пашчабята́ць, ‑бячу, ‑бечаш, ‑беча; зак.
Шчабятаць некаторы час. [Дзяўчаты] пасядзелі на лаўцы пад каштанам, пашчабяталі, як птушкі, а потым чародкай пайшлі па вуліцы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сёрбанне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. сёрбаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Стала чуваць нечае сапенне, потым сёрбанне з лыжкі. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тро́шачкі, прысл.
Разм. Тое, што і трошкі. — Я трошачкі пасяджу, таварыш камісар. А потым я даганю вас, — не расплюшчваючы вачэй, шаптаў баец. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бо́брыкавы, ‑ая, ‑ае.
Пашыты з бобрыку. [Кузьма] купіў сабе бобрыкавае паліто, а потым пайшоў хадзіць па крамах, выглядаючы, што б купіць і для Насці. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выбачэ́нне, ‑я, н.
Дараванне віны; прабачэнне. [Іван Нічыпаравіч:] — Не трэба, дачушка, выбачэння. Якімовіч. Бывае і так. Прыйдзе, накурыць, графік разаб’е, а потым назаўтра выбачэння просіць. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́бліснуць, ‑не; зак.
Паказацца, ярка засвяціўшыся, заззяўшы. Сонца выбліснула з-за хмары. □ Далёка ўперадзе паказаўся мост, потым з-за ўзгоркаў выбліснула шырокая рака. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)