элі́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які з’яўляецца элітай; лепшы, адборны. Дзякуючы высокаму ўраджаю база паставіць бульбаводчым гаспадаркам Аршаншчыны элітнага насення ў паўтара раза больш, чым планавалася. «Звязда». // Прызначаны для эліты. Элітныя пасевы.

2. Які ўтварае эліту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паро́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Тое, што і пародзісты (у 1 знач.). Пародная жывёла. □ Пародныя якасці [сабакі] акрэсліліся даволі рана, і Пархвеныч палюбіў свайго гадаванца ўсёй душою. Карамазаў.

2. Надзелены якасцямі высокага гатунку (аб раслінах). Пародныя якасці насення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

алейро́н

(гр. aleuron = мука)

бялковыя зерні ў клетках насення злакаў і іншых раслін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

глютэлі́ны

(ад лац. gluten = клей)

простыя бялкі насення злакаў і зялёных частак раслін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эндазаахо́рыя

(ад энда- + заахорыя)

спосаб распаўсюджання насення раслін жывёламі разам з калам апошніх.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АЛЕЙРО́НАВЫЯ ЗЯРНЯ́ТЫ

(ад грэч. aleuron мука),

пратэінавыя зярняты, бясколерныя невял. круглаватыя адкладанні запасных бялкоў у клетках тканак раслін, пераважна ў насенні. Пажыўнымі рэчывамі алейронавых зярнят жывіцца зародак пры прарастанні насення. Утвараюцца пры выспяванні насення з высыхаючых вакуолей. Адрозніваюць алейронавыя зярняты простыя (дробныя зярняткі аднароднай структуры) і складаныя, у якіх знаходзяцца бялковыя крышталі і мінер. ўключэнні — глабоіды. Простыя алейронавыя зярняты ёсць у клетках мучністых (пшаніцы, жыта, кукурузы і інш.), складаныя — у алеістым насенні (клешчавіны, тунгу, крыжакветных і інш.) раслін.

Да арт. Алейронавыя зярняты. Алейронавы слой: 1 — просты ў жытнёвым зярняці; 2 — просты ў семядолях гароху; 3 — складаны ў эндасперме клешчавіны.

т. 1, с. 239

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

усхо́длівасць усхо́джасць ж. с.-г. Kimfähigkeit;

пані́жаная ўсхо́длівасць vermnderte Kimfähigkeit;

усхо́длівасць у це́мры Dnkelkeimung f -;

вызначэ́нне насе́ння на ўсхо́длівасць Kimprobe f -, -n, Kimprüfung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

мацяры́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Уласцівы маці. Мацярынскай любоўю зноў загарэліся жаночыя вочы. Асіпенка. // Які належыць маці.

2. Спец. Такі, ад якога або ў якім утвараецца што‑н. новае, падобнае да яго. Мацярынскія сарты насення.

•••

Мацярынская парода гл. парода.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

двухгадо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Працягласцю ў два гады. Двухгадовая адсутнасць. Двухгадовае навучанне.

2. Узростам у два гады. Двухгадовае дзіця.

3. Які патрабуе для поўнага развіцця двух вегетацыйных перыядаў і адмірае пасля выспявання насення. Морква і капуста — двухгадовыя расліны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тры́ер ‘трыер, машына для ачысткі і сартавання насення’ (ТСБМ, Брасл. сл.), тры́ёр ‘тс’ (Сцяшк.), трэ́ер ‘тс’ (Жд. 1). Праз польскую мову (tryjer) з франц. trieur ‘сартавальнік’, якое з trier ‘перабіраць, сартаваць’ (Голуб-Ліер, 489; SWO, 1980, 779; ЕСУМ, 5, 643).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)