ма́каўка, -і, ДМ -каўцы, мн. -і, -кавак, ж.

1. Плод маку: каробачка, дзе знаходзіцца насенне.

2. Купал царквы (разм.).

Зіхацелі царкоўныя макаўкі.

3. Верхняя частка, вяршыня чаго-н. (разм.).

Сухая м. дрэва.

4. Канец кораня конскага хваста.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́садкі, ‑дак; адз. высадак, ‑дка, м.

Леташнія коранеклубняплоды некаторых сельскагаспадарчых раслін, пасаджаныя на насенне; насеннікі. Высадкі капусты, буракоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адарфава́ць, ‑фую, ‑фуеш, ‑фуе; зак., што.

З дапамогаю арфы выдаліць са збожжа мякіну, насенне пустазелля, смецце і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рассартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

Размеркаваць па сартах, па якіх‑н. аднародных адзнаках. Рассартаваць тавары. Рассартаваць насенне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спары́шнік, ‑у, м.

Тое, што і спарыш ​2. [Вучні] выраўнялі .. [пляцоўку] як належыць і пасеялі на ёй насенне спарышніку. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Назу́блены ’прарослы’ (ТС), назубленае насенне ’насенне, якое толькі пачынае прарастаць’ (Жд. 1, Мат. Гом.), назубіцца ’прарасці’ (Мат. Гом.), назубіць ’нарабіць вострых зубоў на лазе’ (Яўс., Яруш., Сл. ПЗБ). Усё да зуб, параўн. літ. žémbėti ’прарастаць, пускаць расткі’, літаральна ’зубіцца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

агуро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.

Агародная расліна сямейства гарбузовых з паўзучым сцяблом і даўгаватым зялёным плодам, а таксама плод гэтай расліны.

Насенне агуркоў.

Маласольныя агуркі.

|| памянш. агуро́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

|| прым. агуро́чны, -ая, -ае.

А. расол.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

раяні́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што.

1. Зрабіць (рабіць) падзел на раёны (адміністрацыйныя, эканамічныя і пад.).

2. Размеркаваць (размяркоўваць), прызначыць (прызначаць) для пэўных раёнаў (спец.).

Р. сорт пшаніцы.

Насенне раяніраваных сартоў.

|| наз. раяні́раванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

со́ртны, ‑ая, ‑ае.

1. Тое, што і гатунковы.

2. Які належыць да высокага або каштоўнага сорту. Сортнае насенне пшаніцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сёмісты ‘ў крапінку, рабы’: сёміста курыца (Скарбы), сі́мынисти ‘рабаціністы’ (пруж., Ск. нар. мовы). Магчыма, да се́мя ‘насенне льну’, г. зн. як бы ‘пасыпаная семем’, параўн. укр. дыял. сіме́ня ‘рабая курыца’, семена́стий ‘у крапінку, пярэсты’, што выводзіцца з сі́мʼя ‘насенне’ (ЕСУМ, 5, 254).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)