Сугучнасць у канцы вершаваных радкоў. Быў .. [Юстын] надзіва вясёлы — .. песні спяваў, падскакваў, жартаваў, смяяўся, гаварыў пагаворкамі ды яшчэ ў рыфму.Бядуля.
•••
Дактылічная рыфма — рыфма з націскам на трэцім ад канца складзе.
Дзеяслоўная рыфма — рыфма, якая ўтвараецца двума дзеясловамі аднолькавай формы, напрыклад: касіць — насіць.
Жаночая рыфма — рыфма з націскам на перадапошнім складзе верша.
Мужчынская рыфма — рыфма з націскам на апошнім складзе верша.
Перакрыжаваная рыфма — рыфма, якая папераменна звязвае радкі вершаў (першы з трэцім, другі з чацвёртым).
[Ад грэч. rhytnmós — суразмернасць, узгодненасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
male
[meɪl]1.
n.
1) мужчы́на -ы m. або́ хлапе́ц -ца́m.
2) саме́ц -ца́m.
3) тычы́нкавая расьліна
2.
adj.
мужчы́нскі
male beast — саме́ц
male bee — тру́цень
male fern — мужчы́нскаяабо́ тычы́нкавая па́параць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ГІНАГЕНЕ́З
(ад гіна... + ...генез),
развіццё зародка з генетычнага матэрыялу яйцаклеткі; тып палавога размнажэння. Пры гінагенезе мужчынская гамета з інактываваным ядром, пранікаючы ў яйцаклетку, актывуе яе да драблення, але ў далейшым развіцці не ўдзельнічае. З’яўляецца формай партэнагенезу, процілегласцю андрагенезу, адбываецца ў выніку незавершанага апладнення, часцей пры апладненні яец аднаго віду спермай іншага (роднаснага) віду. Назіраецца ў некаторых відаў нематодаў, касцістых рыб, земнаводных і пакрытанасенных раслін. У эксперыменце гінагенез, як спосаб кіравання развіццём і полам, можна выклікаць штучна тэрмашокам, апрамяненнем яйцаклеткі, мікрахірургічным выдаленнем з зіготы мужчынскага прануклеуса.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ДВАРА́НСКІ ІНСТЫТУ́Т,
закрытая мужчынская сярэдняя навуч. ўстанова для дваранскіх дзяцей у Рас. імперыі ў 19 ст. Паводле рэформы 1828 ствараліся як дзярж.навуч. ўстановы на базе гімназій і высакародных пансіёнаў. Рыхтавалі да стацкай і дыпламат. службы, паступлення ва ун-т. Навучанне платнае. Існавала 5 Д. і.: у Маскве (1833—49), Вільні (1838—63), Пензе (1843—63), Ніжнім Ноўгарадзе (1844—1917) і Высакародны ін-т у Варшаве (1844—63). Не набылі пашырэння з-за таго, што дваране традыц. імкнуліся ўладкаваць сваіх дзяцей у ваен.навуч. ўстановы.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
непрыміры́мы, ‑ая, ‑ае.
1. Які не ідзе на прымірэнне, не дапускае пагаднення. К. Чорны — гэта перш за ўсё непрымірымы змагар з уласніцкім светам.Адамовіч.З гэтага вечара.. [Ігар] стаў непрымірымым ворагам Алеся, хоць і да таго адносіны паміж імі былі нацягнутымі.Сіняўскі.// Уласцівы такому чалавеку. Непрымірымы характар.
2. Такі, што нельга прымірыць. Непрымірымая барацьба. □ Прыгожая, выпеставаная, .. [Эма] выклікала ў мяне толькі пачуццё непрымірымай варожасці...Лупсякоў.У голасе яго гучала непрымірымая мужчынская нянавісць да таго, другога, хто замяніў яго і напэўна выцесніў нават з ўспамінамі.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГРО́ДЗЕНСКІЯ ГІМНА́ЗІІ.
Існавалі ў 1834—1939. Гродзенская мужчынская гімназія адкрыта ў 1834 на базе б. дамініканскай гімназіі як класічная з 8-гадовым тэрмінам навучання. Вывучаліся Закон Божы, лац. і грэч. мовы, фізіка, матэматыка, прыродазнаўчыя навукі, рус. мова і л-ра, гісторыя, геаграфія і інш. Гродзенская жаночая Марыінская гімназія адкрыта ў 1860 як 7-класная. Утрымлівалася пераважна на сродкі аплаты за навучанне. Вывучаліся Закон Божы, рус. мова і славеснасць, гісторыя, геаграфія, прыродазнаўства, арыфметыка, геаметрыя, франц. і ням. мовы, асновы педагогікі, чыстапісанне, маляванне, спевы, рукадзелле, танцы. Гродзенская мужчынская прыватная гімназія М.С.Хныкіна адкрыта ў 1906 як 6-класная, у 1907 утвораны 7-ы клас. Утрымлівалася за кошт платы за навучанне. У 1907 — 250 навучэнцаў. Гродзенская жаночая прыватная гімназія К.М.Баркоўскай адкрыта ў 1906 як 7-класная з падрыхтоўчым класам і дзіцячым садком; 311 выхаванак. Гродзенская прыватная жаночая яўрэйская гімназія Т.В.Астрагорскай і Л.С.Вальдман засн. ў 1852 як прыватнае вучылішча, якое у 1906 рэарганізавана ў прыватную 4-класную прагімназію, з 1907 — 7-класная гімназія. У 1915 у ёй навучалася 330 чал. У 1-ю сусв. вайну Гродзенскія гімназіі зачынены або эвакуіраваны. У 1920—39 у Гродне дзейнічала 5 гімназій, у т. л. 2 дзяржаўныя. З 1939 рэарганізаваны ў агульнаадук. сярэднія школы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
кве́ткаж. Blúme f -, -n; Blüte f -, -n (надрэве, кусцеі г. д.);
жано́чая кве́тка Frúchtblütenkätzchen n -s, -;
мужчы́нская кве́тка Stáubblütenkätzchen n;
жывы́я кве́ткіéchte Blúmen;
палявы́я кве́ткі Féldblumen pl;
ха́тнія кве́ткі Zímmerpflanzen pl;
зрэ́заныя кве́ткі Schníttblumen pl;
вазо́нныя кве́ткі Tópfpflanzen pl
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
по́лька1,
гл. палякі.
по́лька2, ‑і, ДМ ‑льцы; Рмн. ‑лек; ж.
Танец у хуткім тэмпе, а таксама музыка да гэтага танца. [Надзя і Саша] танцавалі польку, кадрыль, факстрот.Гроднеў.Пасля Лізавета і Наталля выціналі голасам польку і колькі разоў прайшлі танцам па хаце.Чорны.
[Чэшск. polka.]
по́лька3, ‑і, ДМ ‑льцы; Рмн. ‑лек; ж.
Мужчынская стрыжка, пры якой валасы на скронях і на патыліцы злёгку падстрыгаюцца. Першым кінуўся ў вочы Станеўскі. Узмужнелы, пастрыжаны, як мелі звычай стрыгчыся нямецкія вайсковыя — пад высокую польку, з чорнымі і бліскучымі ад брыльянціну валасамі.Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кулёк1, ‑лька, м.
Памянш.да куль 1; невялікі куль 1. Кулёк саломы.
кулёк2, ‑лька, м.
Памянш.да куль 2 (у 1 знач.). // Невялікі мяшочак з паперы; пакунак. Палічкі трэцяй шафы займаліся прадуктамі — гарохам, макаронамі, крупамі, — перасыпанымі з магазінных кулькоў у белыя торбачкі.Ракітны.
кулёк3, ‑лька, м.
Памянш.да куль 3; невялікі куль 3. Падняў кулёк. Як меддзю, карасямі Набіт да крылля рэдкавокі жак.Прануза.
кулёк4, ‑лька, м.
Мужчынская кароткая верхняя адзежына прамога пакрою з сукна або паўсукна без падкладкі (вядома больш на Віцебшчыне і Магілёўшчыне).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)