*Вадзіцелька, гом. вадзіцілка ’курыца, якая водзіць куранят’ (ДАБМ, 888). Утворана ад *вадзіцель ’той, хто водзіць’ або непасрэдна ад вадзіць. Страту мяккасці л у суфіксе можна вытлумачыць уплывам слоў, утвораных ад форм на ‑ло: вала̀чылнік < валачыла. Параўн., аднак, дыял. учыцілка, радзіцілка, прыяцелка, пісацелка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

таўчы́, таўку́, таўчэ́ш, таўчэ́; таўчо́м, таўчаце́, таўку́ць; тоўк, таўкла́, -ло́; таўчы́; то́ўчаны; незак.

1. што. Рабіць больш дробным, драбніць.

Т. соль.

2. што. Размінаць таўкачом, робячы мяккім.

Т. бульбу.

3. што. Ачышчаць таўкачом у ступе зерне ад шалупіння.

Т. проса ў ступе.

4. што. Біць, разбіваць шмат чаго-н. (разм.).

Т. талеркі.

5. каго. Наносіць пабоі, збіваць (разм.).

6. што. Мяць, нішчыць, вытоптваць што-н.

Т. пасевы.

◊

Таўчы ваду ў ступе (разм., неадабр.) — дарма траціць час, займацца непатрэбнай, безвыніковай справай.

|| зак. стаўчы́, стаўку́, стаўчэ́ш, стаўчэ́; стаўчо́м, стаўчаце́, стаўку́ць; стоўк, стаўкла́, -ло́; стаўчы́; сто́ўчаны і растаўчы́, -таўку́, -таўчэ́ш, -таўчэ́; -таўчо́м, -таўчаце́, -таўку́ць; -то́ўк, -таўкла́, -ло́; -таўчы́; -то́ўчаны (да 1—5 знач.).

|| наз. таўчэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адцвісці́, -цвіту́, -цвіце́ш, -цвіце́; -цвіцём, -цвіцяце́, -цвіту́ць; -цвіў, -цвіла́, -ло́; -цвіці́; зак.

1. Скончыць цвісці.

Адцвіла ў полі грэчка.

2. перан. Адкрасаваць (пра маладосць, жыццё).

Адцвіла маладосць.

|| незак. адцвіта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

адцячы́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -цячэ́, -цяку́ць; -цёк, -цякла́, -ло́; зак.

Сцячы, выцечы ў іншае месца.

Адцякла вада ў нізіну.

|| незак. адцяка́ць, -а́е.

|| наз. адто́к, -у, м. (спец.).

А. крыві.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

раздзяўбці́, -дзяўбу́, -дзяўбе́ш, -дзяўбе́; -дзяўбём, -дзеўбяце́, -дзяўбу́ць; -дзёўб, -дзяўбла́, -ло́; -дзяўбі́, -дзёўбаны; зак., што.

1. Дзеўбучы, з’есці, расцягнуць.

Куры раздзяўблі кашу.

2. Дзеўбучы, пашкодзіць, разбіць на часткі.

|| незак. раздзёўбваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вярзці́ і ве́рзці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, верзяце; пр. вёрз, вярзла і верзла, ‑ло; незак., што.

Разм. Гаварыць недарэчнасці, бязглуздзіцу.

•••

Вярзці (малоць, плесці) лухту — балбатаць, гаварыць што‑н. неверагоднае, недарэчнае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дапле́сці, ‑пляту, ‑пляцеш, ‑пляце; ‑пляцём, ‑плецяце; пр. даплёў, ‑пляла, ‑ло; заг. дапляці; зак., што.

Скончыць плесці што‑н.; сплесці да канца ці да якога‑н. месца. Даплесці кошык. Даплесці вянок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыві́ць, прыўю, прыўеш, прыўе; прыўём, прыўяце; пр. прывіў, ‑віла, ‑ло; заг. прыві; зак., што.

Прымусіць засвоіць, надаць (якую‑н. уласцівасць, звычку і пад.). Прывіць навыкі самастойнай працы. Прывіць правільныя погляды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

развалачы́, ‑лаку, ‑лачэш, ‑лачэ; ‑лачом, ‑лачаце, ‑лакуць; пр. развалок, ‑лакла, ‑ло; зак., каго-што.

Разм.

1. Расцягнуць па частых у розныя бакі. Развалачы сцены будынка, развалачы кучу лому.

2. Раскрасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запаўзці́, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; запо́ўз, -паўзла́, -ло́; -зі́; зак.

1. Забрацца куды-н. паўзком.

З. пад канапу.

2. Адпаўзціся куды-н. далёка.

З. ў лес.

|| незак. запаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)