Brúnnen

m -s, -

1) кало́дзеж, сту́дня

2) крыні́ца (мінеральных вод)

◊ in den ~ fállen* — правалі́цца, пацярпе́ць крах

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

замёрзлы і заме́рзлы, ‑ая, ‑ае.

1. Цвёрды, зацвярдзелы ад холаду. Замёрзлая зямля. Замёрзлая гразь. // Пакрыты лёдам, ледзяной коркай. Замёрзлыя вокны. // Сапсаваны марозам, выведзены са строю. Замёрзлая вадакачка.

2. Які загінуў, памёр ад холаду. Дзе ды[хае] крыніца ў кустах ля сяла, душы дзве замёрзлых жанчына знайшла. Вялюгін. // Моцна азяблы, прамёрзлы. Замёрзлыя пальцы не слухаліся. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́за, ‑ы, ж.

1. У грэчаскай міфалогіі — адна з дзевяці багінь, заступніца навук і мастацтваў.

2. перан. Паэт. Творчае натхненне; крыніца паэтычнага натхнення. Будзь музаю маёй, Маім натхненнем, І ласкаю, І казкаю жывой. Грахоўскі. — Паэт павінен або прымаць або не прымаць рэчаіснасць, інакш муза змоўкне. Галавач.

3. перан. Аб чыёй‑н. творчасці, мастацтве. Муза Коласа.

[Грэч. Músa.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

элеме́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Састаўная частка чаго-н.; кампанент.

Культура складаецца з многіх элементаў.

2. Доля, некаторая частка ў складзе чаго-н.

Інтэрнацыянальныя элементы ў беларускай тэрміналогіі.

3. мн. Асновы, пачатак чаго-н. (кніжн.).

Элементы матэматыкі.

4. Пра чалавека, асобу як члена якой-н. сацыяльнай групы.

Прагрэсіўныя элементы грамадства.

5. Простае рэчыва, якое не раскладаецца на састаўныя часткі звычайнымі хімічнымі метадамі (спец.).

Перыядычная сістэма элементаў (Мендзялеева).

6. Хімічная крыніца электрычнага току.

Гальванічны э.

|| прым. элеме́нтны, -ая, -ае (да 1 і 6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

краўні́ца Крыніца з іржавай вадой (Чашн. Касп.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

origin [ˈɒrɪdʒɪn] n.

1. пахо́джанне, выто́к, крыні́ца;

a word of unknown origin сло́ва невядо́мага пахо́джання

2. пахо́джанне (пра прыналежнасць па нараджэнні да якой-н. нацыі, класа, саслоўя);

of humble origin нязна́тнага/про́стага пахо́джання

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

◎ Кузла́к ’камячок засохлага гною на поўсці жывёлы’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. лат. kužli ’касмыль, касмык’. Ці не балтызм, непасрэдная крыніца якога невядома.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вуглякі́слы хім kóhlensauer;

вуглякі́слы газ Kóhlensäuregas n -es, Kóhlensäure f -, -n;

вуглякі́слае жале́за kóhlensaures Éisen;

вуглякі́слая мінера́льная крыні́ца Sáuerbrunnen m -s, -;

вуглякі́слыя ва́нны Karbónsäurebäder pl;

вуглякі́слыя со́лі Karbonáte pl

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

По́жарка ’трэшчына на лёдзе’ (Сл. Брэс.), пожо́ра ’вада паверх лёду, верхаводка’ (ТС); параўн. абжо́ра ’вада паверх лёду’ (ЛА, 2), рус. обжо́р ’тс’, зажо́ра ’палонка’, ’яма’, зажо́ры ’талая вада пад снегам, у ямах на дарозе і палях’, чэш. požírka, požeradlo ’прадонне, глыбокае месца ў вадзе’. Узыходзіць да прасл. *žerdlo/*žьrdlo (гл. жарало), з якога ў некаторых дыялектах развілося значэнне ’крыніца’: параўн. укр. бойк. žereło ’крыніца’, польск. źródło ’тс’ і пад. У якасці назвы балота гэтая аснова ў рус. жорло́ ’правал; багністае месца на балоце’ (Куркіна, Этимология–1967, 132). Са значэння ’крыніца’, г. зн. ’вада, якая выступае з-пад зямлі’, развілося значэнне ’вада, якая выступае з-пад лёду ці снегу’. Параўн. яшчэ нажор.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Жываво́д ’крыніца’ (саліг., Нар. словатв., 108). Складанне з кампанентаў жыв‑, ‑а‑ (< ‑о‑), вод‑ (вада); параўн. рус. живая вода ’крынічная, праточная вада’. Гл. жываток.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)