няпоўны складаны эфір цэлюлозы, цвёрдае аморфнае бясколернае рэчыва; выкарыстоўваецца пры вырабе выбуховых рэчываў, лакаў і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
макраглі́я
(ад макра- + гр. glia = клей)
адзін з відаў нервовай тканкі жывёльных арганізмаў, састаўная частка нейрагліі; выконвае апорную і харчавальную функцыі (параўн.мікраглія).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Літоўка1 ’від касы’ (лід., Сцяшк.), зах.- і паўн.-рус.литовка ’розныя віды кос’. Названа (першапачаткова) паводле месца выпуску. Да літва́ (гл.). Іншыя матывацыі гл. Непакупны, Связи, 155–157. Параўн. таксама Слаўскі, 4, 300–301.
Літоўка2 ’доўгая сцірта сена’ (гродз., Сцяшк.). Рус.цвяр., наўг.литви́н ’сцірта аўса’, ’доўгая сцірта аўса’. Да літва́ (гл.). Аналагічна палес.ляшок ’укладка з 10 снапоў’ — лях ’паляк’ (паводле этноніма).
Літоўка3 ’літаванне, пайка’ (Нас.). Да літава́ць (гл.). Насовіч (269) памылкова адносіць да літ.laitus ’клей’.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
agglutinate
[əˈglu:tɪneɪt]1.
v.t.
зьле́пліваць, скле́йваць
2.
v.i.
1) зьле́плівацца, скле́йвацца
2) ператвара́цца ў клей
3.[əˈglu:tɪnət]
adj.
1) зьле́плены, скле́ены
2) зьлі́ты
an agglutinate word (e.g. never-to-be-forgotten) — зьлі́тае сло́ва
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
вісці́н
(ад лац. viscum = клей з ягад амялы)
клейкае рэчыва, прадукт ператварэння клетачных сценак і цытаплазмы ў некаторых раслін (напр. у ягадах і кары амялы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
sticky
[ˈstɪki]
adj.
1) лі́пкі, ліпу́чы, кле́йкі
sticky glue — ліпу́чы кле́й
sticky flypaper — папе́ра-ліпу́чка для мух
2) informal па́рны
sticky weather — па́рнае надво́р’е, па́рнасьць
3) informal цяжкі́, непрые́мны
a sticky problem — непрые́мная прабле́ма
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
глютаміна́за
[ад лац. glut(en) = клей + аміны]
фермент з групы дэзаміназаў, які каталізуе гідроліз і сінтэз глютаміну, выконвае вялікую ролю ў азоцістым абмене жывёльных і раслінных арганізмаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЛІ́Я
(ад грэч. glia клей),
нейраглія, сукупнасць клетак нерв. тканкі, што запаўняюць прастору паміж нейронамі галаўнога і спіннога мозга і крывяноснымі сасудамі ў ц. н. с. Займаюць каля 40% яе аб’ёму; забяспечваюць існаванне і спецыфічныя функцыі нерв. клетак (узбуджанасць, тармажэнне, распаўсюджанне імпульсаў па адростках нейронаў і ў вобласці сінаптычнага кантакту, звязаны з сінтэзам медыятараў, выконваюць апорную, трафічную, размежавальную, сакраторную і ахоўную функцыі. Колькасць іх у ц. н. с. млекакормячых каля 140 млрд. (з узростам павялічваецца). Клеткі гліі падзяляюцца на гліяцыты (макраглія) і мікраглію. Клеткі макрагліі сваімі адросткамі і целамі вакол цел і адросткаў нейрацытаў утвараюць аснову гематаэнцэфалічнага бар’ера.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Воск (БРС, Бяльк., КТС), ву͡оск (Бес.). Рус.воск, укр.віск, ст.-рус.воскъ, польск.wosk, чэш. і славац.vosk ’воск, масціка’, в.-луж., н.-луж.wosk, каш.vosk, палаб.wask, ст.-слав.воскъ, балг.во́сък, серб.-харв.во̏сак, славен.vósek. Прасл.voskъ (Махэк₂, 697). Роднаснымі з’яўляюцца літ.vãškas, лат.vasks, ст.-в.-ням.wahs, н.-в.-ням.Wachs. Магчыма, што роднасным будзе і грэч.ἰξός ’птушыны клей’ (Траўтман, 343; Фасмер, 1, 231; Клюге, 830). Торп (381) і Праабражэнскі (1, 99) лічаць слова запазычаннем з герм., але ў гэтым выпадку нельга ’растлумачыць метатэзу ks/sk (Кіпарскі, 95; Брукнер, 631; Фасмер, 1, 357; Шанскі, 1, В, 170 і наст.).