лінгв. — змычны зычны гук, які ўтвараецца пры ўзнікненні перашкоды на шляху струменю паветра (напр. «п», «к», «т»).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
шыпя́чы, ‑ая, ‑ае.
1. З шыпеннем.
2. Шумны шчылінны пярэднеязычны зычны гук, пры вымаўленні якога язык прымае лыжкападобную форму. Калі ж заднеязычныя асновы г, к чаргуюцца з шыпячымі ж, ч, то ў клічнай форме такія назоўнікі заканчваюцца галосным а.Граматыка./узнач.наз.шыпя́чыя, ‑ых. — Не расіла, — пасміхаецца Надзя: яна не выгаворвае шыпячых.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фрыкаты́ўны
(фр. fricatif, ад лац. fricare = церці)
лінгв. які ўтвараецца шляхам трэння паветра ў шчыліне паміж збліжанымі моўнымі органамі (напр. ф. зычны гук).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
guttural
[ˈgʌtərəl]1.
adj.
1) гарлавы́; гарта́нны
deep guttural voice — ні́зкі гарта́нны го́лас
2) Phon. за́днепаднябе́нны; вэля́рны
2.
n., Phon.
вэля́рны зы́чны гук
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
змякчэ́цьсов., в разн. знач. стать мя́гче, смягчи́ться;
надво́р’е ~чэ́ла — пого́да ста́ла мя́гче;
ён адра́зу ~чэ́ў — он сра́зу стал мя́гче (смягчи́лся);
зы́чны гук ~чэ́ў — согла́сный звук смягчи́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
liquid
[ˈlɪkwɪd]1.
n.
1) ва́дкасьць f.
2) Phon. пла́ўны зы́чны
2.
adj.
1) ва́дкі; распла́ўлены
2) празры́сты, сьве́тлы
3) Fin. лікві́дны
4) Phon. пла́ўны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Галаве́шка (БРС, Касп., Сцяшк. МГ, Нас., Шат.). Па паходжанню гэта спачатку памяншальная форма ад прасл.*golvьńa ’галавешка’, утвораная суфіксам *‑eš‑ьka (параўн. суф. *‑exa). Суфіксы з элементам x звычайна злучаюцца са словамі ў іх усечанай форме (звычайна выпадае склад або толькі зычны). Калі асноўнае слова (*галаўня) знікла з ужытку, у яго функцыі распаўсюдзілася вытворнае галавешка (таксама галавешка, гл.; але гэта апошняе толькі ў частцы дыялектаў).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АРАМЕ́ЙСКАЕ ПІСЬМО́,
складовае пісьмо кансанантнага тыпу. Узнікла на пач. 1-га тыс. да н. э. на аснове фінікійскага пісьма; фармальна — спрошчаная (курсіўная) яго форма. Алфавіт складаецца з 22 знакаў, кожны абазначае склад — «зычны + галосны (або нулявы галосны)», — да якога потым дадаюцца т.зв. matres lectionis (знакі для абазначэння доўгіх і канцавых галосных). Кірунак пісьма — справа налева. Першыя пісьмовыя помнікі армейскага пісьма датуюцца 9—8 ст. да н. э. У сярэдзіне 1-га тыс. да н. э. было пашырана ў Пярэдняй Азіі (дзелавое пісьмо Асірыі і Персіі), у 4 ст.н. э. знікла. Аснова большасці пісьмовых сістэм Пярэдняй і Цэнтр. Азіі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
альт, ‑а, М альце; мн. альты, ‑оў, м.
1. Нізкі дзіцячы або жаночы голас. Вучань звонкім альтам адказваў, а.. [настаўніца] папраўляла яго меладычным галаском.Ермаловіч.Гэтыя начныя хоры складаліся галоўным чынам з дзявочых альтоў і дыскантоў.Васілевіч.// Той, хто спявае такім голасам. Малады зычны альт выводзіў пявучыя мелодыі арыі.Гартны.
2. Другая па вышыні партыя шматгалосага музычнага твора.
3. Музычны смычковы або медны духавы інструмент нізкага рэгістру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dental
[ˈdentəl]1.
adj.
1) зубны́
dental technician — зубны́ тэ́хнік
2) Phon. зубны́
2.
n.
зубны́зы́чны
“T” and “d” are dentals — “Т” і “д” — зубны́я зы́чныя
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)