◎ Клёц 1 ’зуб у баране’ (Нас., Касп., Мат. Гом., Мядзв., Нік., Няч.). Параўн. рус. (зах.) клец ’тс’. Да клёц 2. Семантычны пераход ’кавал дрэва’ > ’сук’ > ’зуб у баране’ (першасны варыянт — стваліна дрэва з тоўстымі сукамі). Гл. Хэнзель, Słowiańszcyzna, 26. Менш надзейная версія: да прасл. tolbCb. Гл. клыкі (Фасмер, 2, 249).
◎ Клёц 2 ’тоўстае бервяно’ (Нар. сл., Сцяшк.). Укр. кльоц ’калода’, польск. kloc ’тс’. Запазычанне праз польскае пасрэдніцтва з с.-в.-ням. kloz ’тс’ (Слаўскі, 2, 230; ЕСУМ, 2, 472).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тро́нак ‘дзяржанне ў розных прыладах (вілах, чапяле, рыдлёўцы, памяле, нажы і інш.)’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Шат., Ласт., Касп., Сл. ПЗБ, ЛА, 2, 4, Сцяшк.), тро́нок ‘тс’ (Тарн., Арх. Вяр., ТС, Лекс. Бел. Палесся), тро́нак ‘ствол’ (Рэг. сл. Віц.), трон ‘цэп’ (Хромчанка, Паўн.-маст. гав.). З адаптаванага польск. trzonek ‘рукаятка, ручка’ < trzon ‘аснова, састаўная частка чаго-небудзь; рукаятка, ручка’, што адпавядае беларускаму чаранок (гл.). Сюды ж ст.-бел. троновый зуб ‘карэнны зуб’ (ГСБМ) з польск. ząb trzonowy ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дуплава́ты, ‑ая, ‑ае.
З дуплом, з дупламі. Дуплаваты зуб. □ Дуплаватыя дзічкі сям-там раслі па полі. Чорны. Мужчыны ўвайшлі ў вёску і прыселі на тоўстай дуплаватай калодзе, што ляжала каля плота. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассмакава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак.
Пакаштаваўшы чаго‑н., увайсці ў смак, захацець яшчэ больш. І хлебную крошку.. [Іванка] знайшоў, сухую і гаркавую, як паспытаў на зуб.., рассмакаваўся і захацелася яшчэ больш. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
grinder
[ˈgraɪndər]
n.
1) тачы́льшчык -а m.
2) тачы́ла n.
3) карэ́нны зуб
•
- grinders
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пабо́льваць, ‑ае; незак.
Крыху або зрэдку балець, час ад часу балець. Чуць пабольваюць рукі, пякуць далоні, а па ўсім целе разлілася прыемная слабасць. Дамашэвіч. На паляванні [Міхал] крыху прастыў, у яго пабольваў зуб. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шата́ться
1. (качаться) хіста́цца, калыва́цца;
зуб шата́ется зуб хіста́ецца (калыва́ецца);
2. (покачиваться при ходьбе) хіста́цца;
3. (бродить, слоняться) разг. бадзя́цца, блука́ць;
шата́ться без де́ла бадзя́цца без спра́вы;
4. (о непрочно прикреплённом) хіста́цца, калыва́цца;
5. перен. (колебаться) хіста́цца;
6. страд. хіста́цца, калыва́цца; см. шата́ть 1.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
schnáttern
vi
1) гагата́ць (пра гусей), кра́каць (пра качак)
er schnáttert vor Kälte — у яго́ зуб на зуб не папада́е ад хо́ладу
2) разм. трашча́ць, балбата́ць, бала́каць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пламбава́ць
(польск. plombować, ад фр. plomber)
1) запячатваць што-н. пломбай 1 (напр. п. вагон);
2) класці пломбу 2 (напр. п. зуб).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
размалява́цца, ‑лююся, ‑люешся, ‑люецца; зак.
Разм.
1. Неадабр. Нафарбаваць сабе твар ярка і груба; нагрыміравацца. [Матруна:] — Калі так, дык чаго ж тады размалявалася? Хочаш яшчэ каму-небудзь спадабацца? Зуб.
2. Пачаць многа маляваць; захапіцца маляваннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)