зачыні́ць, -ыню́, -ы́ніш, -ы́ніць; -ы́нены; зак.

1. што. Пакрыць векам.

З. скрыню.

2. што. Злучыць створкі для спынення доступу, пранікнення ў сярэдзіну каго-, чаго-н.

З. дзверы.

З. хату.

3. каго-што. Змясціўшы куды-н., заперці на замок.

З. дзяцей у хаце.

◊

Свет зачыніць каму (разм.) — перашкодзіць нармальнаму, спакойнаму жыццю.

Як зачыніць — поўна.

|| незак. зачыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| звар. зачыні́цца, -ыню́ся, -ы́нішся, -ы́ніцца (да 2 і 3 знач.); незак. зачыня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

замкну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.

1. Зачыніць на замок, на ключ. Замкнуць дзверы. Замкнуць хату. □ Скуратовіч замкнуў клець і пайшоў у дом. Чорны.

2. Зачыніць на замок каго‑, што‑н. у якім‑н. памяшканні, сховішчы. Арыштаваных .. замкнулі ў хаце Камісаравай, якая жыла крыху па водшыбе ад вёскі. Брыль. [Паходня] склаў паперы, замкнуў іх у жалезную скрынку, што стаяла ля стала ў куце. Хадкевіч.

3. Злучыць канцы, крайнія часткі чаго‑н. Замкнуць электрычны ланцуг. Замкнуць правады. Замкнуць кола акружэння.

4. Ахапіць, акружыць з усіх бакоў. На плошчы дзяўчаты замкнулі Натальку ў свой жывы, вясёлы, рознакаляровы круг, так што толькі адна стракатая касынка і відна была з гэтага круга. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прыбо́й ’прабой (у дзвярах)’ (паст., Сл. ПЗБ), прыбо́ј, прыбо́јник ’металічная дужка, убітая ў дзверы, якая служыць для навешвання замка’ (Шушк.), прыбуой ’тое, на чым вешаюць замок’ (беласт., Ніва, 1979, 30 вер.). Да прабой (гл.), але, як і тут, цалкам верагодны ўплыў семантыкі дзеяслова прыбі́ць ’прымацаваць’, да біць (гл.); аналагічнае рус. дыял. прибо́й ’дзвярны запор, засаўка’, укр. при́бо́й, прибо́єц ’прабой’, параўн. балг. дыял. прибо̀й ’калок для прывязвання жывёлы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патае́мны gehéim ángelegt, Gehéim-;

патае́мны ход Gehéimgang m -(e)s, -gänge;

патае́мны замо́к Gehéimschloss n -es, -schlösser;

патае́мныя дзве́ры Gehéimtür f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

◎ Мыч ’папярочнае бярвенца (пояс) паміж вертыкальнымі слупамі калодзежа’ (Клім.; кобр., драг., іван., Лучыц-Федарэц, Сл. Брэс.); мыч, мычовиньне, ночовиньне ’пояс паміж дзвюма кроквамі’ (зах.-палес., Нар. сл.), мачы ’гарызантальныя папярочныя планкі, якія замацоўваюць раму ткацкага варштату’ (драг., Уладз.), польск. пазнаньск. miecze ’падпоркі слупкоў («дзядкоў») пад дахам’. З прасл. mbčb < imbk‑jь, — гэта аснова пашырана ў шматлікіх слав. словах, параўн. бел. замкнуць, замок, змыкаць (гл.) і інш. (Фасмер, 2, 631).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

patent​2 [ˈpeɪtənt] adj.

1. : patent law патэ́нтнае пра́ва;

the Patent Office бюро́ патэ́нтаў

2. патэнтава́ны, патэнто́ваны, абаро́нены патэ́нтам;

patent medicines патэнтава́ныя ле́кі;

a patent lock патэнтава́ны замо́к

3. fml відаво́чны;

a patent lie відаво́чная хлусня́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

automatic

[,ɔtəˈmætɪk]

1.

adj.

1) аўтаматы́чны

an automatic lock — аўтаматы́чны замо́к

2) несьвядо́мы, міжво́льны, машына́льны

2.

n.

1) аўтаматы́чная збро́я

2) машы́на з аўтаматы́чнай трансьмі́сіяй

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

наве́сіць

1. ánhängen vt;

наве́сіць дзве́ры die Tür (in die Ángeln) éinhängen;

наве́сіць замо́к ein Schloss vórhängen;

2. спарт (у футболе) hoch zúspielen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

узлама́ць, ‑ламлю, ‑ломіш, ‑ломіць; заг. узламі; зак., што.

1. Ломячы, разбіць, адкрыць што‑н. замкнутае, запёртае. Узламаць дзверы. □ Ігнась сякерай узламаў замок, і жудасць ахапіла яго. Чарнышэвіч. // Праламаць, разламаць. У вагоне нумар дзесяць палонныя ўзламалі сцяну і выскачылі на хаду. Лупсякоў.

2. Зрабіць прарыў у чым‑н., парушыць што‑н. Узламаць абарону праціўніка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

урабі́ць, ураблю́, уро́біш, уро́біць; уро́блены; зак. (разм.).

1. што. Падрыхтаваць (зямлю) для пасеву; абрабіць.

У. агарод.

2. каго-што ў што. Вымазаць, упэцкаць.

У. рукі ў гразь.

3. што ў што. Уставіць унутр, замацаваўшы.

У. замок у дзверы.

4. што ў што. Уплесці вязаннем.

У. пяту ў панчоху.

|| незак. урабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 знач.) і уро́бліваць, -аю, -аеш, -ае (да 3 і 4 знач.).

|| наз. урабля́нне, -я, н. (да 1 знач.) і уро́бліванне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)