1.Áufhebung f -; Ábschaffung f -; Áußerkraftsetzung f - (законаі г. д.); Áusfall m -(e)s, -fälle (спектакля, цягніка); Zurückziehung f - (дазволуі г. д.);
2.камп. (каманды) Rückgang m -(e)s, -gänge, Rückkehr f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
фо́рмула
(лац. formula = форма, правіла, палажэнне)
1) дакладнае вызначэнне якога-н. правіла, закона, палажэння;
2) мат. рад велічынь, выражаных лічбамі і літарамі і злучаных матэматычнымі знакамі;
3) скарочанае абазначэнне саставу якога-н. хімічнага злучэння пры дапамозе літар і лічбаў (напр. ф. вады, ф. сульфату натрыю).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прапано́ўваннен.Ángebot n -(e)s, -e, Ánerbieten n -s, Vórschlag m -(e)s, schläge; Ántrag m -(e)s, -träge; Vórlage f -, -n (законаі г. д.); камерц. Offérte f -, -n;
прапано́ўванне дапамо́гі Hílfsangebot n -(e)s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВАВІ́ЛАВА ЗАКО́Н,
вызначае залежнасць квантавага выхаду фоталюмінесцэнцыі ад даўжыні хвалі ўзбуджальнага святла. Адкрыты С.І.Вавілавым (1924), ляжыць у аснове тэорыі люмінесцэнцыі. Паводле Вавілава закона квантавы выхад фоталюмінесцэнцыі пастаянны ў шырокім інтэрвале даўжынь хваляў узбуджальнага святла і рэзка памяншаецца пры даўжынях хваляў, большых за тую, пры якой назіраецца максімум інтэнсіўнасці спектра люмінесцэнцыі.
Пастаянства квантавага выхаду абумоўлена квантавай прыродай святла, хуткім пераразмеркаваннем энергіі ва ўзбуджаным электронным стане па вагальных і інш. падузроўнях і перадачай энергіі навакольнаму асяроддзю. Вавілава закон выконваецца ў вадкіх і цвёрдых растворах; для складаных малекул у газавай фазе не мае месца, што тлумачыцца захаваннем лішку вагальнай энергіі, набытай у акце паглынання святла. Вавілава закон атрымаў тэарэт. тлумачэнне ў працах бел. вучоных Б.І.Сцяпанава і М.К.Барысевіча.
примене́ние но́вой маши́ны в произво́дстве ужыва́нне (скарыста́нне) но́вай машы́ны ў вытво́рчасці;
примене́ние лыж в зи́мних перехо́дах скарыста́нне (ужыва́нне) лыж у зімо́вых перахо́дах;
в примене́нии у прымяне́нні;
2.(приспособление) прыстасава́нне, -ння ср.;
примене́ние к но́вым усло́виям рабо́ты прыстасава́нне да но́вых умо́ў пра́цы (рабо́ты);
примене́ние к ме́стностивоен. прыстасава́нне да мясцо́васці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
са́нкцыя, ‑і, ж.
1. Зацвярджэнне вышэйшай інстанцыяй якога‑н. акта, што надае яму прававую сілу; прызнанне законнасці якой‑н. з’явы. Ніхто не можа быць падвергнуты арышту інакш як па пастанове суда або з санкцыі пракурора.Крымінальна-працэсуальны кодэкс БССР.Увечары, маючы санкцыю на высяленне, .. [домакіраўнік] прыйшоў разам з міліцыянерам.Скрыган.//Кніжн. Адабрэнне чаго‑н., дазвол на што‑н. Конюху Міхалю Слагадзе — выдаваць коней і калёсы для перавозкі камення без санкцыі брыгадзіра, па першаму патрабаванню зборшчыкаў.Сергіевіч.
2. Мера ўздзеяння за парушэнне закона. Санкцыі суда за хабарніцтва.
3. У міжнародным праве — мера ўздзеяння ў адносінах да дзяржавы, якая парушае свае абавязацельствы, дагаворы. Эканамічныя санкцыі. Ваенныя санкцыі.
[Ад лац. sanctio — строгая пастанова.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абыхо́дм.
1. Rúndgang m -(e)s, -gänge;
абыхо́д урача́ Visíte [vi-] f -, -n;
абыхо́д пасто́ўвайск. Rúnde f, -n;
2. (кружны шлях) Úmweg m -(e)s, -e;
3.вайск. (манеўр) Umgéhungsmanöver [-vər] n -s, -, Umgéhung f -, -en;
4. (закона) Umgéhung f
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ГО́МСТЭД-АКТ
(ад англ. homestead сядзіба, участак),
закон аб зямельных надзелах у ЗША, прыняты ў маі 1862 у ходзе Грамадзянскай вайны ў ЗША 1861 — 65 і Рэканструкцыі Поўдня. Паводле гэтага закона кожны грамадзянін ЗША, які дасягнуў 21 года і не ваяваў супраць Поўначы, мог атрымаць з зямель грамадскага фонду ўчастак зямлі не больш за 160 акраў (65 га) пасля выплаты рэгістрацыйнага збору. Пасяленец, які прыступіў да апрацоўкі зямлі і пачаў на ёй забудоўвацца, праз 5 гадоў атрымліваў права бясплатнай уласнасці на зямлю. Паводле Гомстэд-акта ў ЗША было раздадзена каля 2 млн. надзелаў агульнай пл. 285 млн. акраў (115 млн.га). Гомстэд-акт і мерапрыемствы супраць рабаўладальнікаў Поўдня азначалі перамогу ў ЗША ў нац. маштабе фермерскага («амерыканскага») шляху развіцця ў сельскай гаспадарцы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
адваро́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вядзе назад; які накіраваны ў супрацьлеглы папярэдняму руху бок. У адваротным кірунку. Адваротнае вярчэнне. □ Відаць, чуючы, што на ўзлессі ірвуцца снарады, людзі кінуліся ў адваротны бок, да дробнага хмызняку.Мележ.// Які прыводзяць да зыходнага выніку. Адваротны хімічны працэс. Адваротнае ператварэнне тавару ў грошы.
2. Супрацьлеглы. Адваротны сэнс. Адыманне ёсць дзеянне адваротнае складанню. Лагарыфм з адваротным значэннем. Адваротная тэарэма. Адваротны дослед.
3. Супрацьлеглы знешняму, вонкаваму, левы бок прадмета. [Ніна] узяла са століка маленькае люстэрка, на адваротным баку якога быў малюнак — дзеці купаюцца ў рэчцы.Мележ.
4.узнач.наз.адваро́тнае, ‑ага, н. Палажэнне, якое з’яўляецца процілеглым дадзенаму або патрэбнаму. Доказ ад адваротнага.