wyrok, ~u
м.
1. юр. прысуд, прыгавор, вырак;
wyrok uniewinniający — апраўдальны прыгавор;
wyrok zaoczny — завочны прыгавор;
wyrok śmierci — смяротны прысуд;
2. перан. воля, прысуд, наканаванне;
wyrok boski — божая воля;
wyrok losu — прызначэнне лёсу
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
сла́бы, -ая, -ае.
1. Які мае малую сілу, магутнасць.
С. чалавек.
С. рухавік.
2. Нездаровы, хваравіты.
Слабая бабуля.
Слабыя нервы.
3. Які не вызначаецца моцным характарам; нястойкі.
Слабая натура.
Слабая воля.
4. Нязначны, малы.
Слабая падтрымка.
С. ўдзел.
5. Дрэнны, няўмела падрыхтаваны, выкананы недастаткова ўмела і пад.
С. вучань.
С. раман.
Сын с. ў матэматыцы.
6. Ненасычаны, нямоцны.
С. раствор солі.
Слабая гарэлка.
7. Нямоцна нацягнуты, свабодны.
Лейцы слаба (прысл.) нацягнуты.
◊
Слабае месца або слабы бок каго-чаго (разм.) — недахоп чый-н. або чаго-н.
|| наз. сла́басць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
АБСАЛЮ́Т
(ад лац. Absolutus неабмежаваны, безумоўны),
у ідэалістычнай філасофіі — вечнае, бясконцае, безумоўнае, дасканалы і нязменны суб’ект, які «самадастатковы», сам па сабе змяшчае ўсё існуючае і стварае яго. У філасофіі Фіхтэ — гэта «Я», у Гегеля — сусветны розум (абсалютны дух), у Шапенгаўэра — воля, у Бергсона — інтуіцыя; у рэлігіі як абсалют выступае Бог.
т. 1, с. 42
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бацькі́, ‑оў; адз. няма.
1. Бацька і маці ў адносінах да сваіх дзяцей. Бацькі Ціхона Піменавіча Бумажкова былі бедныя сяляне з вёскі Пудоўля на Магілёўшчыне. Чорны.
2. Папярэднія пакаленні, продкі. Бо я знаю — землі нашы, Горы, моры, нівы, пашы Для ўсіх нас свяшчэнны. За іх кроў бацькоў праліта. Праз гарніла мук здабыта Наша доля, воля. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
liberty [ˈlɪbəti] n. свабо́да; во́ля
♦
at liberty быць на во́лі;
be at liberty to do smth. мець магчы́масць рабі́ць што-н.;
take the liberty of doing smth. асме́львацца/адва́жвацца зрабі́ць што-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
swoboda
swobod|a
ж. свабода; воля;
~y obywatelskie — грамадзянскія свабоды;
mieć ~ę działania — мець свабоду дзеянняў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Даво́лі ’даволі’. Рус. дыял. доволя́, до́воли, укр. дово́лі. Параўн. далей серб.-харв. довољ, славен. dovòlj, dovoli, dovólje, dovélj ’тс’. Узнікла спалучэннем *do і склонавай формы ад *volʼa ’воля’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 87–88. Спалучэнне гэтых двух каранёў адбылося ўжо вельмі даўно. Трубачоў указвае на ўтварэнні *dovolъ, *dovolьnъ, *dovьlěti.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
свабода, незалежнасць, самастойнасць, воля, вольнасць, вольніца, разгарненне; раздолле, разваротак (разм.); разгон (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Во́ліць ’упрошваць, пераконваць’ (Нас.). Рус. во́лить ’жадаць, хацець’, ст.-слав. волити, волꙗ хацець, аддаваць перавагу’, польск. wolić ’аддаваць перавагу’, чэш. voliti, славац. voliť ’выбіраць’, славен. vóliti ’тс’. Паводле Фасмера, 1, 338, Махэка₂, 704, звязана з воля (гл.). Роднаснымі з’яўляюцца гоц. waljan ’выбіраць’, ст.-в.-ням. wellan ’тс’, ст.-інд. varáyati ’выбірае, дамагаецца’ (Торп., 400; Уленбек, 272).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АФАРЫ́ЗМ
(грэч. aphorismos),
трапнае выслоўе, якое ва ўстойлівай і лаканічнай форме перадае змястоўную і арыгінальную думку — жыццёвае назіранне, маральную сентэнцыю, разважанне і інш.: «Воля сонейку раўня» (Я.Купала), «Лес не сякуць языкамі» (К.Крапіва), «Чакаць тады спакойна можна, калі няма чаго чакаць» (А.Звонак). Афарызмы маюць канкрэтнага стваральніка (пісьменніка, вучонага і інш.), ужываюцца ў вуснай і пісьмовай мове для вобразнай характарыстыкі з’яў і падзей.
І.Л.Бурак.
т. 2, с. 127
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)