бел. І ад сяла не адстаў, і да горада не прыстаў. Ні к сялу ні к гораду. Ні да вока ні да бока.
рус. Ни к селу ни к городу. Ни складу ни ладу. Ни то ни сё. Ни пришей ни пристегни. Ни сук, ни крюк, ни каракуля. Ни в хомут ни в шлейку. Ни богу свеча ни чёрту кочерга. Ни в дышло ни в оглоблю.
фр. Sans rime ni raison (Ни рифмы, ни здравого смысла).
англ. Neither to hap nor to wynd (Ни туда ни сюда).
нем. Weder gehauen noch gestochen (Ни порублено ни поколото). Fehl am Platze sein (Быть не к месту).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
заста́віцьIсов.
1. (занять чем-л. место) заста́вить; уста́вить;
з. пако́й мэ́бляй — заста́вить (уста́вить) ко́мнату ме́белью;
з. стол ядо́й — уста́вить (заста́вить) стол едо́й;
2. загороди́ть; заста́вить;
з. дзве́ры ша́фай — загороди́ть (заста́вить) дверь шка́фом;
3. (что-л. за что-л.) поста́вить;
з. ло́жак за шы́рму — поста́вить крова́ть за ши́рму;
4. загромозди́ть;
з. прахо́д скры́нкамі — загромозди́ть прохо́д я́щиками
заста́віцьIIсов. (принудить, обязать) заста́вить;
з. чака́ць — заста́вить ждать;
з. працава́ць — заста́вить рабо́тать;
◊ заста́ў ду́рня бо́гу малі́цца, дык ён і лоб разаб’е́ — посл. заста́вь дурака́бо́гу моли́ться — он и лоб расшибёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◊ з. но́гі — а) отда́ть бо́гу ду́шу; б) бря́кнуться;
з. нос — задра́ть нос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
chwała
chwał|a
ж. хвала; слава;
okryć się ~ą — пакрыць сябе славай;
~a Bogu — дзякуй Богу;
poległy na polu ~y — палеглы ў баі (на ратным полі);
~a z własnych ust śmierdzi — чужая пахвала як гром грыміць, а самахвальства смярдзіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ВІШНУІ́ЗМ,
адна з 2 галоўных (поруч з шываізмам) плыней у індуізме; бхактысцкая форма рэлігіі, якая ідзе ад эмац. спасціжэння бога праз любоў і адданасць. Пашыраны ў Паўн. Індыі. Пакланяюцца пераважна богу-ахоўніку Вішну, дапускаецца таксама пакланенне ведыйскім і мясц. дамашнім багам. Святыя кнігі вішнуізма «Бхагавадгіта» і «Бхаватапурана» даюць уяўленне пра найвышэйшую мэту душы — вызваленне, магчымае ў выніку пазнання чысціні душы, боскасці яе і ідэнтычнасці з усяленскім вышэйшым духам і пра шляхі дасягнення гэтай мэты: ёгу, што прыводзіць да змены свядомасці, да атаясамлівання душы адэпта з бажаством; джняну-марге — накірунку думкі на бажаство для пазнання яго безаблічнай сутнасці і самаатаясамленага з ім адэпта; карму-марге, якая мае на ўвазе бескарыслівае дзеянне і служэнне людзям, што раўназначна шанаванню бога; бхакці-марге — адданасці і эмацыянальнай любові да бога. Развіццё вішнуізма ўзмацнілася на пач.н.э. як рэакцыя на замацаванне і ўскладненне каставай сістэмы. 4 вішнуісцкія секты, заснаваныя Рамануджам (11 ст.), Німбаркам (12 ст.), Мадхвам (13 ст.), Чайтаньям (16 ст.), нягледзячы на розніцу ў догмах, абвяргаюць канцэпцыю ілюзорнасці свету і прызнаюць рэальнасць і індывідуальнасць душы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АРЫЯ́НСТВА,
адна з буйнейшых хрысціянскіх плыняў (артадаксальнай царквой трактуецца як ерась). Узнікла ў 4 стагоддзі ва Усходняй Рымскай імперыі. Заснавальнік — александрыйскі прэсвітэр Арый (каля 256—336). Паводле яго вучэння, 2-я асоба Тройцы, Хрыстос, не роўны Богу-бацьку, ён Сын Божы не па сутнасці, а па ласцы Божай. Арый абвяргаў, што Сын адзінасутны (адзінапрыродны) з Айцом. У веры ў боскасць Хрыста ён бачыў пагрозу двухбожжа. Нікейскі сабор 325 асудзіў арыянства і пацвердзіў артадаксальны сімвал веры, падкрэсліўшы, што Сын ёсць адзінасутны з Айцом. Арыянства распалася на некалькі кірункаў, працягвала пашырацца на Усходзе пры падтрымцы імператараў. У 381 арыянства зноў асуджана на саборы ў Канстанцінопалі. На арыянаў пачаліся жорсткія ганенні, і да канца 4 стагоддзя іх амаль не засталося сярод грэка-рымскага насельніцтва імперыі. Да 6—7 стагоддзя арыянства затрымалася сярод готаў і іншых тэўтонскіх плямёнаў, якія прынялі хрысціянства ад арыянскіх місіянераў. У 16 стагоддзі ідэі арыянства адрадзіліся ў асяроддзі радыкальных рэфармацыйных плыняў. Розныя кірункі арыянства (сацыніянства, антытрынітарызм) існавалі і на Беларусі (С.Будны, В.Цяпінскі). Цяпер арыянства існуе на Захадзе ў невялікіх рэлігійных суполках (унітарыі і інш.).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Pauperior mendicissimo homine
Бяднейшы, як толькі мажліва (г. зн. бяднейшы за самага беднага чалавека).
Беднее, чем можно придумать (т. е. беднее самого бедного человека).
бел. Ані хлеба, ані ўкусіць чым. Голы як біч. Гол, асцёр і Богу працівен. Ні кала ні двара. Ні вала ні кала. Сем сёл, адзін вол.
рус. Беден как церковная мышь/крыса. Гол как соко́л/как осиновый кол. И гол, и наг, и без пояса. Ни кола ни двора. У него в амбаре и мыши перевелись. Ни уса, ни бороды, ни сохи, ни бороны. Ни на себе, ни под собою. В одном кармане пусто, в другом нет ничего.
фр. Il est chargé d’argent comme un crapaud de plume (Он нагружен/отягощён деньгами, как жаба перьями). Pauvre comme un rat d’église (Беден как церковная крыса).
англ. Poor as a church mouse (Беден как церковная мышь).
нем. Nackt und bloß wie ein gerupfter Hahn (Голый и обиженный как ощипанный петух).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
star1[stɑ:]n.
1. зо́рка, зара́;
an evening star вячо́рка, вечарні́ца;
a morning star зара́нка;
a shooting star зні́чка;
He stays at five-star hotels. Ён жыве ў найлепшых пяцізоркавых гатэлях.
2. до́ля, лёс;
be born under a lucky star нарадзі́цца пад шчаслі́вай зо́ркай;
You may thank your stars. Можаш дзякаваць Богу.
3. зо́рка экра́на, літарату́ры і да т.п.;
a star turn гало́ўны ну́мар прагра́мы
♦
see starsinfml:I saw stars. У мяне з вачэй іскры пасыпаліся;
bless my stars! бо́жа ты мой! вось табе́ i на!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)