яй-бо́гу

выклічнік

Крыніцы: tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ей-бо́гу межд., разг. далібо́г.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яй-бо́гу, выкл.

Разм. Далібог, дальбог. Такой мясціны вы, яй-богу, наўрад ці знойдзеце больш дзе. Колас. — Нездарма Піліп на мяне так быў ашчэрыўся. Справядлівы ён чалавек, яй-богу! Ермаловіч. [Еўлага:] — А добрая ў цябе схованка за дзвярамі ў сенцах, яй-богу! Паўлаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прысе́й-бо́гу ’так, праўда’ (ТС), пры́сей богу ’далібог’ (жыт., Жыв. сл.), при́сʼаші Богу ’тс’ (іван., Арк.). Укр. палес. присейбо̂́ ’тс’, валын. при́сель‑бу, присі‑бо́, при́сяй Бо́гу, прі́зь Бо́гу ’тс’. Алегравая форма словазлучэння прысягаю Богу (гл. Цыхун, Зб. памяці Талстога, 422), магчыма, прысягнуўшы Богу, параўн. чэш. přisámbohu ад přisáhám Bohu (Махэк₂, 535; Голуб-Копечны, 301; ЕСУМ, 4, 579).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бо́г

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. бо́г багі́
Р. бо́га баго́ў
Д. бо́гу бага́м
В. бо́га баго́ў
Т. бо́гам бага́мі
М. бо́гу бага́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

алілу́я, выкл.

Вітанне, адрасаванае Богу, хвалебны малітоўны выгук у набажэнствах іўдзейскай і хрысціянскай рэлігій.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

загаве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

Перастаць есці скаромнае; пачаць пасціць.

◊

Загавець душой (разм.) — аддаць богу душу, памерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

монатэі́зм, -у, м. (спец.).

Вера, заснаваная на пакланенні адзінаму Богу, адзінабожжа; проціл. політэізм.

|| прым. монатэісты́чны, -ая, -ае.

Монатэістычныя рэлігіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сатана́, -ы́, м.

1. Злы дух, д’ябал, які супрацьстаіць Богу.

2. м. і ж., разм. Лаянкавае слова.

|| прым. сатані́нскі, -ая, -ае.

С. смех (перан.: злосна-насмешлівы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

далібо́г межд., разг. ей-бо́гу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)