Парк ’участак з прыроднымі ці штучнымі насаджэннямі, дарожкамі, алеямі, вадаёмамі, прызначаны для адпачынку’ (ТСБМ, Яруш.). Праз польск.park або рус.парк з зах.-еўрап. моў (ням.Park, англ.park) ад сяр.-лац.parricus ’загон, агароджа’ (гл. Клюге-Гётце, 433; Фасмер, 3, 207).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стаўды́р ‘плот, агароджа’ (Сцяшк. Сл.), ‘упарты, някемлівы чалавек’ (Сл. рэг. лекс.), сталды́р ‘высокі, няўклюдны чалавек’ (кір., Нар. сл.), сто́ўдыр ‘валацуга’ (Сцяшк. Сл.), стаўду́р ‘тупы, разумова недаразвіты чалавек’ (Скарбы, Сцяшк. Сл.), сюды ж стаўдырава́ты ‘высокі’ (Сцяшк. Сл.). Няясна. Магчыма, набліжанае да папярэдняга слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дашча́ны, дашча́ты (разм.) aus Bréttern hérgestellt; Brétter-; Díelen-; Bóhlen-;
дашча́ная падло́га Díelen(fuß)boden m -s, -böden; Brétterdiele f -, -n;
дашча́ная агаро́джа (штыкетнік) Brétterzaun m -(e)s, -zäune, Láttenzaun m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ogródka
ogród|ka
ж.уст. загарадка; плот; агароджа;
mówić co bez ~ek — казаць што проста, без хітрыкаў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zagroda
ж.
1. двор; сядзіба;
zagroda chłopska — сялянскі двор;
2.агароджа;
3. загон;
zagroda dla bydła — загон [для скаціны]
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Nil juvat amisso claudere septa grege
Не дапаможа агароджа, калі прапаў статак.
Не поможет ограда, если пропало стадо.
бел. Пасля сваркі кулакамі не машуць. Позна калодзезь капаць, як хата гарыць.
рус. После драки кулаками не машут. Поздно щуке на сковороде вспоминать о воде.
фр. Fermer l’écurie quand les chevaux sont partis (Закрывать конюшню, когда лошади ушли).
англ. It is too late to lock the stable door when the horse has been stolen (Поздно запирать конюшню, когда коня украли).
нем. Begangene Tat leidet keinen Rat (Совершённое дело не терпит совета).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ГРО́ДЗЕНСКІ КЛЯ́ШТАР БРЫГІ́ТАК,
помнік архітэктуры ранняга барока. Пабудаваны ў 1634—42 у Гродне па фундацыі К. і А.Весялоўскіх. Уключаў Благавешчанскі касцёл, жылы корпус, гасп. пабудовы (збярогся толькі лямус, гл. ў арт.Гродзенскія лямусы), мураваную агароджу з брамамі (захавалася часткова), сад, агарод, званіцу-капэлу (стаяла асобна, на другім баку вуліцы; знішчана ў 1960-я г.). Касцёл — аднанефавы 2-вежавы храм з паўцыркульнай апсідай. Гал. фасад мае стройную сіметрычную кампазіцыю з 3-часткавым дзяленнем па вертыкалі на цэнтр. плоскасць і 2 вуглавыя вежы. Ніжні ярус члянёны плоскімі пілястрамі з карынфскімі капітэлямі, прарэзаны дзвярным і аконным праёмамі. Над пілястрамі праходзіць антаблемент, фрыз якога аформлены манум.-дэкар. жывапісам у тэхніцы сграфіта. Гал. фасад завершаны аднолькавымі па вышыні атыкам, трохвугольным франтонам і 2-яруснымі дэкар. вежачкамі. Інтэр’ер вырашаны як адзіны аб’ём, перакрыты цыліндрычным скляпеннем на распалубках. Жылы корпус — прамавугольны ў плане 2-павярховы аб’ём з вял.унутр. дваром. На паўн. фасадзе захаваўся партал, аздоблены маст. тынкоўкай. Па перыметры будынка з боку двара праходзіць светлавы калідор з келлямі. Агароджа з брамай уяўляе сабой глухую цагляную атынкаваную сцяну, па вуглах якой былі невял. 6-гранныя вежы (захаваўся 1-ы ярус адной з іх). Агароджа мела 4 брамы (захаваліся 3 найб.манум. перад касцёлам). Зберагліся таксама брамы для пешага люду і праезная брама гасп. двара.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
заку́так
1. Аддаленае ад галоўнай вуліцы месца; глуш (БРС). Тое ж заку́цце (Віц.Касп.).
2. Закавулак; агароджа для жывёлы; хлеў (Лёзн.Касп., Слаўг.). Тое ж за́куць (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Варо́ты ’вароты’, ворота ’дзверы ў хляве’ (Шушк.). Ст.-рус.ворота, рус.воро́та, укр.воро́та, польск.wrota, чэш.vrata, ст.-слав.врата, балг.врата́, серб.вра́та ’дзверы’ і г. д. Прасл.*vorta ’вароты, дзверы’ (мн. л. да назоўніка н. р. *vorto ’тс’, які не захаваўся) — утварэнне суфіксам ‑t‑ да прасл. кораня *ver‑: *vor‑ ’адкрываць, закрываць і да т. п.’ Падобныя ўтварэнні ёсць і ў іншых і.-е. мовах: літ.var̃tai мн. л., лат.vàrti мн. л. ’вароты, дзверы’, прус.warto, ст.-англ.weorð, worð ’агароджа каля будынка’, тахар. Bwärto, warto ’сад’, ст.-інд.vr̥tís ’агароджа’ (Фасмер, 1, 354–355; Траўтман, 353; Махэк₂, 699; Шанскі, 1, В, 168; Брукнер, 632–633 і інш.).