папрыду́мваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.
Прыдумаць многа чаго‑н. [Стэфа:] — З нашай тканіны ізаляцыю і шмат чаго іншага робяць. А з адыходаў плітку вырабляюць... Дакладней, будуць вырабляць, каб дахі на хаце крыць... [Мароз:] — Хм! Чаго толькі людзі не папрыдумваюць! Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́ўна,
1. Прысл. да поўны (у 1, 2 і 3 знач.).
2. у знач. вык. Разм. Вельмі многа каго‑, чаго‑н. Агледзела [Марылька] воз, а там усялякага дабра поўна. Якімовіч. Адчынены вокны, і відаць, што ў хаце-чытальні поўна народу. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абра́за, ‑ы, ж.
Тое, што можа абразіць каго‑н.; зняважлівы ўчынак, зняважлівае слова і пад. Свістам, лаянкай, рогатам, абразай адказвае зала на дзёрзкасць акцёраву. Мікуліч. Васіля Чурылу прымушаюць выконваць многа лішняй работы ды яшчэ кожны дзень слухаць лаянку і абразу. Пшыркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валаво́дзіцца, ‑воджуся, ‑водзішся, ‑водзіцца; незак.
Разм. Аддаваць залішне многа часу і ўвагі каму‑, чаму‑н.; няньчыцца. [Мілоўскі:] — Давайце зараз размяркуем, хто [хлеб] будзе здаваць, каб на сходзе доўга не валаводзіцца з гэтым. Галавач. [Бухгалтар:] — Распісвайся, і няма калі мне з табой валаводзіцца. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прышэ́лец, ‑льца, м.
Прышлы, чужы, не тутэйшы чалавек. Тут [у Канадзе] вельмі многа былых прышэльцаў з усходняй Еўропы. Брыль. — Ого, без дакументаў! — мнагазначна сказаў малады, пільна разглядаючы пакрытыя рубцамі з яшчэ не загоенымі ранамі рукі прышэльца. Лупсякоў. Гаспадар падхапіўся, замітусіўся ля прышэльцаў. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
п’я́ніца, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ы, Т ‑ай (‑аю), ж.
Той, хто многа п’е спіртных напіткаў; алкаголік. Зынга — п’яніца і гуляка, у піўной ён бывае часцей, чым на працы. Кудраўцаў.
•••
Горкі п’яніца — безнадзейна, прапашчы алкаголік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раз’язджа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Многа і часта ездзіць з месца на месца. [Мікола] не чуў, як неўзабаве побач спынілася машына хуткай дапамогі, якая раз’язджала па вуліцах, падбіраючы раненых. Якімовіч. Аднак труна Буйніцкага не мела сталага прыпынку і вымушана была раз’язджаць. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ру́мза, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (аю), ж.
Разм. Той (тая), хто многа, без дастатковай прычыны плача; плакса. У дзяўчынкі на вачах нагарнуліся слёзы, але яна не плакала, бо не была румзай. Рылько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ска́льпель, ‑я, м.
Суцэльнаметалічны хірургічны нож. І вось у руках.. [сястры] бліснуў скальпель. Алешка. Параненых многа. Мацвей Ільіч дванаццаць гадзін з рук не выпускаў скальпель. Асіпенка. Прылада пісьма для .. пісьменніка тое самае, што скальпель для хірурга альбо разец для скульптара. Шкраба.
[Ад лац. scalpellum — ножык.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спе́шна, ‑і, ДМ ‑шцы, ж.
Разм. Стан паводле дзеясл. спяшацца (у 1 знач.); паспешнасць. Пісьмо, відаць, пісалася ў спешцы. Было яно напісана вялікімі, нязграбнымі літарамі, без усялякіх знакаў прыпынку. Асіпенка. [Таўлай] працаваў, як сапраўдны мастак, многа, але без спешкі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)