бязла́дны, ‑ая, ‑ае.
1. У якім няма ніякага парадку, ладу; хаатычны. Да моста рынуўся бязладны натоўп пехацінцаў, іх да парэнчаў прыціскалі коннікі. Грахоўскі. Збіраў [Блешчык] думкі, якія разляталіся бязладныя роем. Лынькоў.
2. У якім няма пэўнай сістэмы, паслядоўнасці, рытму. Наколькі можна было зразумець яе [дырэктрысы] бязладны ад хвалявання расказ, Томі быў адвезены дахаты яшчэ раніцай нейкай жанчынай. Лынькоў. Паволі прыходзілі ў .. парадак дагэтуль неасэнсаваныя, бязладныя думкі. Пестрак. Няйначай, як у іх тут была вялікая бязладная гамонка Ці нейкі невядомы рытуал, кожны рабіў што хацеў. Скрыган.
3. Пазбаўлены пэўнай арганізаванасці, планамернасці. У зале пасяджэнняў Камітэта, які займаўся справамі каланіяльных краін, падапечных і залежных тэрыторый, панавала тая бязладная атмасфера, калі кожны быў заняты сваімі справамі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́як,
1. прысл. Нейкім чынам, спосабам. Апошні зубр, які адбіўся ад статка.. і якому пашанцавала неяк застацца на волі, быў у 1919 годзе забіты ў пушчы браканьерамі. В. Вольскі. [Віктар:] — Ці не пусцілі б вы ў.. [хату] хлопца аднаго на які месяц ці два. Дроў мы неяк прыдбаем. Зарэцкі. // Чамусьці. Неяк нязвыкла глядзець на апушаныя снегам кусты чаромхі, якія паспелі апрануцца ў зеляніну. Ігнаценка.
2. прысл. Аднойчы. Неяк у вольны дзень пайшлі [Міколка з дзедам] рыбу лавіць на раку. Лынькоў. Выйшаў неяк Апанас з кузні, прысеў на бервяно, што ляжала ля жалезнага ламачча. Даніленка.
3. безас. у знач. вык., з інф. Разм. Нельга, няма як. [Віця:] — Ну, гайда са мной?.. [Аўгінька:] — Хату неяк кінуць адну, а то б.. пайшла... Ды і малых нешта няма. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́ста,
1. Прысл. да пусты.
2. безас. у знач. вык. Нічога няма, нічым не запоўнена. І вось пры частаванні зусім нечакана цукерак на ўсіх не хапіла, якраз не хапіла самому Сашку. Апошняму ён даў Толю, а потым, калі яшчэ раз усадзіў руку ў кішэню зрэбных портачак — там было пуста. Брыль. Хоць амаль што пуста ў чамадане, Лепш дарогі, чым дадому. Макаль. // Нікога няма, бязлюдна. Па вуліцы было пуста і бязлюдна. Кулакоўскі. Пуста і холадна цяпер там [на полі], вербы атрасаюць апошняе лісце, сцюдзёны вецер вее ад ракі. Чарнышэвіч.
3. безас. у знач. вык. Пра пачуццё адзіноты або душэўнай пустаты. Туравец устаў, адчуваючы, што ў грудзях стала адразу пуста. Мележ.
•••
Каб табе (яму, ёй, вам, ім) пуста было гл. быць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
резо́н м., разг.
1. (разумное основание) ра́цыя, -цыі ж., слу́шнасць, -ці ж.;
нет никако́го резо́на так де́лать няма́ нія́кай ра́цыі гэ́так рабі́ць;
2. (довод) уст. до́вад, -ду м.;
не принима́ть резо́нов не прыма́ць до́вадаў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
answer1 [ˈɑ:nsə] n.
1. адка́з;
in answer to your letter у адка́з на ваш ліст;
I rang the bell, but there was no answer. Я пазваніў (у дзверы), але адказу не было.
2. тлумачэ́нне, рашэ́нне;
There is no simple answer to the problem. Няма простага рашэння гэтай праблемы.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
hide1 [haɪd] n.
1. звяры́ная ску́ра (нявырабленая і вырабленая)
2. infml чалаве́чая ску́ра
3. (паляўні́чая) заса́да, тайні́к
♦
have/tan smb.’s hide dated, infml стро́га пакара́ць каго́-н.;
not see hide nor hair of smb./smth. infml і по́чуту няма́, нічо́га не чува́ць пра каго́-н./што-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
unity [ˈju:nəti] n.
1. адзі́нства;
unity of purpose адзі́нства мэ́ты;
The picture lacks unity. У карціне няма адзінства.
2. math. адзі́нка
3. гармо́нія; зго́да; згуртава́насць;
live together in unity жыць у зго́дзе;
national unity нацыяна́льная е́днасць
4. pl. the unities пра́вілы адзі́нства ча́су, ме́сца і дзе́яння (у класічнай драме)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
nie
1. не;
nie widzę nikogo — я нікога не бачу;
nie ma go tutaj — яго тут няма;
nie ma co narzekać — няма чаго скардзіцца (наракаць);
(to) anioł nie kobieta — гэта не жанчына, а анёл;
2. узмацняльная часціца (часта не перакладаецца)
jak nie krzyknie! — як закрычыць!;
czego tam nie było! — чаго там толькі не было!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Архітэкту́ра. Слова ёсць у Бярынды, Ф. Пракаповіча (Труды Воронеж. ГУ, 83, 127), дзе яно з лацінскага (магчыма, праз польскую) architectura. Рус. архитектура, паводле Шанскага, 1, А, 156, з заходнерускай, таму няма ’патрэбы лічыць беларускае слова запазычаным з рускай, як Крукоўскі, Уплыў, 76, хаця рускія суадносіны архитектура — зодчество, магчыма, уплываюць на суадносіны архітэктура — дойлідства ў беларускай (Юрэвіч, «Полымя», 1969, 2, 244).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бэзг ’бэз’ (Мурашка, Лінгв. даследв., БДУ, Мінск, 1971, 153–154). Прасл. *bъzgъ (ст.-чэш. bezh, славен. bezg, серб.-харв. базаг; гл. Махэк, Jména rostl., 221–222; Махэк₂, 52–53) няма ў польскай мове (якая толькі адна можа быць крыніцай запазычання бел. слова). Мяркуем, што бел. бэзг — марфалагічна-фанетычная трансфармацыя польск. bezd ’тс’ (гл. бэзд), новаўтварэнне з бэзд, заснаванае на ўскосных склонавых формах (фанетычных).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)