*Прэ́дак, прэдок, прэдко ’продак, пачынальнік роду’ (ТС), продкі ’продкі’ (Ян.), ’продкі, бацькі, дзяды і прадзеды’ (Бяльк.), арэшкі ’продкі’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Рус. предок, предки ’тс’, укр. предок ’продак’. Запазычанне з ц.-слав., звязанае з прѣд- (Цыхун, Зб. памяці Талстога, 419), гл. перад, а таксама Фасмер, 3, 357. Параўн. продак (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пія́ць ’спяваць’ (Мядзв.; паст., в.-дзв., даўг., лудз., смарг., маст., Сл. ПЗБ). Да пяяць (гл.). Слова аформілася пад уплывам польск. piać, pieją ’спяваць, спяваю’. Паводле Карскага (1, 215). пераход ъ у і ў пазіцыі перад націскным а характэрны для паўн.-усх. гаворак і не каторых гаворак на паўднёвым захадзе Беларусі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рара́ты (рора́ты) ’служба ў каталікоў пасля паўночы перад Раством’: пошли в косцёл на рораты (Нас.). Паводле аўтара слоўніка, з лац. aurorata ’?’ — відаць, народнаэтымалагічнае аднясенне да aurōra ’ранняя зорка’. Паводле Брукнера (463), польск. roraty ’першая ранняя імша ў перыяд адвенту ў каталікоў’ ад першых слоў псалма rorate соеіі (= спусціце росы, нябёсы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

thanks [θæŋks] n. pl. удзя́чнасць, падзя́ка;

give thanks дзя́каваць;

return thanks аддзя́каваць; чыта́ць малі́тву (перад ядой або пасля яды)

(many) thanks! (вялі́кі, шчы́ры) дзя́куй!;

thanks to smb./smth. дзя́куючы каму́-н./чаму́-н.;

no thanks дзя́куй, не трэ́ба (формула ветлівай адмовы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

shy2 [ʃaɪ] v. адступа́ць, спыня́цца (перад чым-н.); вага́цца, хіста́цца;

He will never shy to do it. Ён зробіць гэта не задумаўшыся.

shy away [ˌʃaɪəˈweɪ] phr. v. (from) пазбяга́ць, ухіля́цца, выкру́чвацца;

He has shied us away lately. Ён пазбягаў нас апошнім часам.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

хада́йнічаць nsuchen vi, erschen vi (перад кім, аб чым bei D um A); befürworten vt, Fürsprache inlegen (заступіцца за каго);

хада́йнічаць за каго sich für j-n insetzen [verwnden*]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

forerun

[ˈfɔrrʌn]

v.t. -ran, -run, -running

1) бе́гчы напе́радзе

2) папярэ́днічаць; быць, адбыва́цца, здара́цца пе́рад чым

3) быць зна́кам перасьцяро́гі

4) папярэ́дзіць (зрабі́ць ране́й за каго́)

5) апярэ́джваць, выпярэ́джваць; пераганя́ць, абганя́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

злачы́нец, ‑нца, м.

Той, хто зрабіў якое‑н. злачынства. — Загад — закон. І хто парушыць яго, будзе адказваць як самы апошні злачынец перад народам, як трус, як здраднік. Лынькоў. Злачынец раптоўна абярнуўся назад і працягнуў руку, у якой быў рэвальвер. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загне́т, ‑а, М ‑неце, м.

Гарызантальная пляцоўка перад топкай у печы; прыпечак. Анюта яшчэ магла варочаць цэбры з запаранай мяпінай, паднімаць на загнет велізарныя чыгуны. Корбан. Я вясёлыя дні твае помню, Калі цяжка было вагнету Ад каструль, чыгункоў пузатых. Сіпакоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́паведзь, ‑і, ж.

1. Рэлігійна-маральнае прадпісанне, павучанне. Біблейская запаведзь.

2. перан. Строга абавязковае правіла паводзін, неадменнае патрабаванне. Калгасы Ліпскага сельсавета стараліся раней тэрміну выканаць свае абавязкі перад дзяржавай. Гэта ўжо даўно ўвайшло ў святы звычай, у непахісную калгасную запаведзь. Паслядовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)