◎ *Прэ́дак, прэдок, прэдко ’продак, пачынальнік роду’ (ТС), продкі ’продкі’ (Ян.), ’продкі, бацькі, дзяды і прадзеды’ (Бяльк.), арэшкі ’продкі’ (чэрв., Сл. ПЗБ). Рус. предок, предки ’тс’, укр. предок ’продак’. Запазычанне з ц.-слав., звязанае з прѣд- (Цыхун, Зб. памяці Талстога, 419), гл. перад, а таксама Фасмер, 3, 357. Параўн. продак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пія́ць ’спяваць’ (Мядзв.; паст., в.-дзв., даўг., лудз., смарг., маст., Сл. ПЗБ). Да пяяць (гл.). Слова аформілася пад уплывам польск. piać, pieją ’спяваць, спяваю’. Паводле Карскага (1, 215). пераход ъ у і ў пазіцыі перад націскным а характэрны для паўн.-усх. гаворак і не каторых гаворак на паўднёвым захадзе Беларусі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рара́ты (рора́ты) ’служба ў каталікоў пасля паўночы перад Раством’: пошли в косцёл на рораты (Нас.). Паводле аўтара слоўніка, з лац. aurorata ’?’ — відаць, народнаэтымалагічнае аднясенне да aurōra ’ранняя зорка’. Паводле Брукнера (463), польск. roraty ’першая ранняя імша ў перыяд адвенту ў каталікоў’ ад першых слоў псалма rorate соеіі (= спусціце росы, нябёсы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
thanks [θæŋks] n. pl. удзя́чнасць, падзя́ка;
give thanks дзя́каваць;
return thanks аддзя́каваць; чыта́ць малі́тву (перад ядой або пасля яды)
♦
(many) thanks! (вялі́кі, шчы́ры) дзя́куй!;
thanks to smb./smth. дзя́куючы каму́-н./чаму́-н.;
no thanks дзя́куй, не трэ́ба (формула ветлівай адмовы)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
shy2 [ʃaɪ] v. адступа́ць, спыня́цца (перад чым-н.); вага́цца, хіста́цца;
He will never shy to do it. Ён зробіць гэта не задумаўшыся.
shy away [ˌʃaɪəˈweɪ] phr. v. (from) пазбяга́ць, ухіля́цца, выкру́чвацца;
He has shied us away lately. Ён пазбягаў нас апошнім часам.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
хада́йнічаць ánsuchen vi, ersúchen vi (перад кім-н, аб чым-н bei D um A); befürworten vt, Fürsprache éinlegen (заступіцца за каго-н);
хада́йнічаць за каго-н sich für j-n éinsetzen [verwénden*]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
forerun
[ˈfɔrrʌn]
v.t. -ran, -run, -running
1) бе́гчы напе́радзе
2) папярэ́днічаць; быць, адбыва́цца, здара́цца пе́рад чым
3) быць зна́кам перасьцяро́гі
4) папярэ́дзіць (зрабі́ць ране́й за каго́)
5) апярэ́джваць, выпярэ́джваць; пераганя́ць, абганя́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
злачы́нец, ‑нца, м.
Той, хто зрабіў якое‑н. злачынства. — Загад — закон. І хто парушыць яго, будзе адказваць як самы апошні злачынец перад народам, як трус, як здраднік. Лынькоў. Злачынец раптоўна абярнуўся назад і працягнуў руку, у якой быў рэвальвер. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загне́т, ‑а, М ‑неце, м.
Гарызантальная пляцоўка перад топкай у печы; прыпечак. Анюта яшчэ магла варочаць цэбры з запаранай мяпінай, паднімаць на загнет велізарныя чыгуны. Корбан. Я вясёлыя дні твае помню, Калі цяжка было вагнету Ад каструль, чыгункоў пузатых. Сіпакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́паведзь, ‑і, ж.
1. Рэлігійна-маральнае прадпісанне, павучанне. Біблейская запаведзь.
2. перан. Строга абавязковае правіла паводзін, неадменнае патрабаванне. Калгасы Ліпскага сельсавета стараліся раней тэрміну выканаць свае абавязкі перад дзяржавай. Гэта ўжо даўно ўвайшло ў святы звычай, у непахісную калгасную запаведзь. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)