exhaust

[igˈzɔst]

1.

v.t.

1) вычэ́рпваць (ваду́, цярплі́васьць)

2) по́ўнасьцю тра́ціць, вычэ́рпваць (гро́шы, запа́сы)

3) стамля́ць, мардава́ць, зьнясі́льваць

4) выця́гваць, выпампо́ўваць паве́тра

5) вычэ́рпваць э́му)

6) спусташа́ць (гле́бу)

2.

v.i.

выхо́дзіць (пра газ)

3.

n.

1) Tech. вы́хлап -у m., выхлапна́я труба́, вы́пуск -у m.

2) Tech. адпрацава́ная па́ра (газ, паве́тра)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

raise2 [reɪz] v.

1. падыма́ць, падніма́ць;

raise anchor зня́цца з я́кара;

raise one’s eyes узня́ць во́чы (на каго-н.)

2. : raise one’s voice павыша́ць го́лас

3. павыша́ць; павялі́чваць;

raise prices павы́сіць цэ́ны;

raise wages павы́сіць зарпла́ту

4. выкліка́ць, параджа́ць;

raise suspicion узбуджа́ць падазрэ́нне

5. выро́шчваць; разво́дзіць;

raise cattle разво́дзіць буйну́ю рага́тую жывёлу;

raise corn/vegetab les/flowers выро́шчваць кукуру́зу/агаро́дніну/кве́ткі

6. гадава́ць, выхо́ўваць (дзяцей)

7. : raise a question паста́віць пыта́нне

8. збіра́ць, здабыва́ць (грошы);

raise money for charity збіра́ць гро́шы на дабрачы́ннасць

raise one’s glass (to smb.) падня́ць бака́л (за каго́-н.); сказа́ць тост;

raise one’s hand against smb. узня́ць руку́ на каго́-н., уда́рыць каго́-н.;

raise smb.’s spirits узня́ць каму́-н. настро́й, падбадзёрыць каго́-н.;

He didn’t raise a finger to help us. Ён і пальцам не паварушыў, каб дапамагчы нам.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вы́матаць сов.

1. вы́мотать;

в. цэ́лы мато́к — вы́мотать це́лый мото́к;

2. (изнурить) вы́мотать, измота́ть; (нервы — ещё) истрепа́ть, издёргать;

~талі ўсе сі́лы — вы́мотали все си́лы;

~талі ўсе не́рвы — истрепа́ли (издёргали) все не́рвы;

3. разг. вы́качать;

~талі ўсе гро́шы — вы́качали все де́ньги;

в. (усе) кі́шкі — вы́мотать (все) кишки́;

в. (усю́) душу́, (усе́) духі́ — вы́мотать (всю) ду́шу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

verfhren

*

I

1.

vi (h, s)

1) паво́дзіць сябе́, дзе́йнічаць

2) (mit D) абыхо́дзіцца (з кім-н.)

2.

vt прае́здзіць (грошы, час)

die Sche ~ — сапсава́ць [заблы́таць] спра́ву

3.

(sich) збі́цца з даро́гі

II

a разм. сапсава́ны, заблы́таны

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Ksse

f -, -n

1) ка́са

bei der ~ sein — быць пры граша́х; мець (пры сабе́) гато́ўку

Geld auf der ~ zhlen — плаці́ць гро́шы ў ка́су

~ mchen — падлі́чваць ка́су

getrnnte ~ führen — жыць ко́жнаму на свае́ сро́дкі

2) бальні́чная ка́са

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

necessary

[ˈnesəseri]

1.

adj.

неабхо́дны; абавязко́вы, кане́чна патрэ́бны; няўхі́льны

Death is a necessary end — Сьмерць — няўхі́льны кане́ц

2.

n., -saries

1) неабхо́днае n., прадме́ты пе́ршай неабхо́днасьці

Food, clothing, and shelter are necessaries of life — Е́жа, во́пратка й жытло́ — прадме́ты пе́ршай жыцьцёвай неабхо́днасьці

2) the necessary

а) гро́шы

б) прыбіра́льня f., туале́т -а m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

дажы́ць, ‑жыву, ‑жывеш, ‑жыве; ‑жывём, ‑жывяце; зак.

1. Дасягнуць якога‑н. узросту; пражыць да якога‑н. тэрміну, падзеі. Не дажыў мой бацька да цяперашніх радасных дзён, не дажылі і многія яго равеснікі — аднавяскоўцы. Кулакоўскі. // Дайсці ў жыцці да якога‑н. стану, выніку. [Каратай:] Хоць бы якая табачынка! Эх, дажылі казакі... Маўзон. — Дажыў ты, Гаранька. На вочы людзям сорамна выйсці! Савіцкі.

2. што. Разм. Прабыць астатак часу, тэрміну дзе‑н. Дажыць тыдзень у доме адпачынку.

3. (у спалучэнні са словамі «век», «гады», «час», «жыццё» і пад.). Закончыць сваё жыццё, сваё існаванне. Конь гэты адбрыкаў сваю маладосць і адрабіў сваю сілу ў Сурвілы, а да Гушкі прыйшоў дажыць сваю апошнюю старасць. Чорны.

4. што. Разм. Выдаткаваць на пражыццё; пражыць. Дажыць апошнія грошы.

•••

Дажыць да сівых валасоў — дажыць да старасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бага́цце, ‑я, н.

1. Матэрыяльныя каштоўнасці, грашовыя накапленні. Іменна ў пачатковы перыяд таварнага абарачэння ў грошы ператвараецца толькі лішак спажывальных вартасцей. Такім чынам золата і серабро самі сабой становяцца грамадскім выражэннем лішку, або багацця. Маркс. // Раскоша, шыкоўнасць. Багацце абсталявання. Багацце ўбрання.

2. Наогул маёмасць, набытак. [Ахрэм] у нас вартаўнік вялікага багацця — усёй калгаснай жывёлы. Кавалёў. // Мноства чаго‑н. Багацце тавараў. Багацце фактычнага матэрыялу. // Нешта асабліва каштоўнае сярод іншага. Але сапраўдным багаццем і гонарам запаведніка з’яўляюцца бабры. В. Вольскі. Маё багацце — песня любай ліры. Кляшторны.

3. Сукупнасць прыродных рэсурсаў. Прыродныя багацці. Багацце жывёльнага свету. Багацце расліннага покрыву. □ Травяное багацце лугу ўначы запахла на ўсю сваю духмяную сілу. Быкаў.

4. Мноства разнастайных якасцей. Духоўнае багацце савецкага чалавека. Багацце акцёрскай палітры. Інтанацыйнае багацце верша. Багацце колераў. Багацце пачуццяў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

доўг, ‑у, М доўгу і даўгу, м.

1. Тое, што і абавязак. Грамадзянскі доўг. □ Верныя даўгу свайму, Сябры, ідучы на заданне, Здубелыя рукі яму [кастру] Працягвалі на развітанне. Кляўко. — Перадай, Як нашыя спытаюць, Скажы ім — доўг байца Я выканаў, хай знаюць, Як трэба, да канца. Куляшоў.

2. мн. даўгі, ‑оў. Тое, што ўзята ў пазыку, пазычана (пераважна грошы). Вярнуць доўг. Вялікі доўг. Разлічыцца з даўгамі.

3. мн. даўгі, ‑оў. Запазычанасць па абавязковых плацяжах. Даўгі па падатку.

•••

Аддаць свой (апошні) доўг гл. аддаць.

Залезці (улезці) у даўгі (у доўг) гл. залезці.

Не вылазіць з даўгоў гл. вылазіць.

Не застацца ў даўгу гл. застацца.

У даўгах па вушы — мець многа даўгоў.

У даўгу перад кім — быць абавязаным каму‑н.

У доўг — з умовай звароту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зака́паць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Запэцкаць каплямі чаго‑н.; абкапаць. Закапаць сукенку чарнілам.

2. Ка́паючы, увесці куды‑н. (лякарства). Ідучы на работу, мама загадала мне: — Вова, у дванаццаць гадзін закапаеш Наташы вочы. Васілевіч.

зака́паць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць капаць.

закапа́ць, а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; зак., каго-што.

1. Паклаўшы ў паглыбленне, засыпаць, закідаць чым‑н. зверху. Асноўную сваю маёмасць перад ад’ездам у лес закапалі ў зямлю. Залескі. — А дзе ж вы падзелі грошы? — Закапалі, бацюшка, у стайні, каля другога стойла. Якімовіч.

2. перан. Разм. Паклёпамі, даносамі падвесці пад абвінавачванне. — Ах, паслугач панскі, глядзі ты — чалавека хацеў закапаць... Але вось сам няхай цяпер гэтага хлеба паспытае. Чарот.

3. Засыпаць, зараўнаваць што‑н. Закапаць яму. Закапаць роў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)