басі́сты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Нізкі па гуку, з характэрным басовым тэмбрам. — Га-га-га-га! — басістым смехам загрымеў на ўсю станцыю Садовіч. Колас.

2. Той, хто валодае басам, спявае басам. Басісты спявак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

басо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да баса. Басовая партыя. Басовая струна. □ — Браціе! — расцяжна гудзе пісар, пачынаючы з самай нізкай басовай ноты, як шэршань у пустым асінавым дупле. Колас.

•••

Басовы ключ гл. ключ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

батра́цтва, ‑а. н.

1. Становішча батрака; занятак батрака. Максім Шахневіч з пятнаццаці гадоў служыў у батраках і толькі за год да ваеннай службы кінуў сваё батрацтва. Колас.

2. зб. Батракі як сельскі пралетарыят.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абмы́лка, ‑і, ДМ ‑лцы, ж.

Абл. Памылка. Адным словам, думаў Васіль, абмылкаю вялікаю прыйшоў на свет гэты чалавек. Колас. Анупрэй згаджаўся, што ён віноўнік церні таварышамі, што ён зрабіў цяжкую абмылку. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абяскры́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

Адарваць, адрэзаць крылы, пазбавіць магчымасці лётаць. // перан. Пазбавіць творчых сіл, натхнення. [Дзяжа:] Хто волю смеў маю знясіліць І дух мой вольны абяскрыліць І палажыць яму мяжу? Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абабі́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад абабіць.

2. у знач. прым. З пашкоджаннямі на паверхні, драпінамі, шчарбінамі; абшарпаны. Між голых сцен, несамавітых, Такіх панурых, абабітых, Астаўся стол адзін на месцы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гай, ‑ю, М аб гаі і ў гаі, м.

Невялікі лес, звычайна лісцёвы; дуброва. За полем пачынаўся гай з густога алешніку і бярэзніку. Якімовіч. Цэлы гай старасвецкіх дубоў раскінуўся на беразе Нёмана. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гамёлак, ‑лка, м. і гамёлка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Разм. Вялікі кусок (хлеба, сыру і пад.). Заціснуў дзед стрэльбу між ног, адрэзаў гамёлку хлеба і сала і сілкуецца. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гармані́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць гарманічнага. Нявідны сам сабе пасміхаецца, ён ведае, хто з’яўляецца прапаведнікам гэтай гарманічнасці жыцця не толькі ў прыродзе, але і ў людскім грамадстве, каму і для чаго патрэбна яна. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гвалтаўні́к, ‑а, м.

Той, хто чыніць гвалт (у 1, 2 знач.); прыгнятальнік, мучыцель. Апошні з іх роду і быў пан Яшук, ды гэтакі ўжо вырадак, гвалтаўнік, што і свет не бачыў такога. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)