ГРО́ДЗЕНСКАЕ ПАТРЫЯТЫ́ЧНАЕ ПАДПО́ЛЛЕ ў Вялікую Айчынную вайну. Дзейнічала са жн. 1941 да ліп. 1944 у Гродне. Складалася з 6 груп

(60 чал.): б. ваеннаслужачых і сав. работнікаў (кіраўнік М.А.Волкаў),

рабочых мясакамбіната (В.Д.Разанаў), рабочых з-да па рамонце аўтамаб. тэхнікі (С.П.Лямаў), 3 групы чыгуначнікаў лакаматыўнага дэпо (Н.Н.Багатыроў, С.П.Панасюк, Г.І.Святлічны). Падполле працавала ў цесным кантакце з партызанамі брыгад імя Ленінскага камсамола Баранавіцкай, імя К.Каліноўскага Беластоцкай абл., са спецгрупамі Чырв. Арміі. Падпольшчыкі здабывалі і перадавалі партызанам зброю, боепрыпасы, медыкаменты, перавязачныя сродкі, адзенне, разведданыя аб праціўніку і варожай агентуры, распаўсюджвалі сярод насельніцтва лістоўкі і газеты. Падпольшчыкі групы Лямава вывелі са строю каля 150 машын, шмат абсталявання аўтарамонтных майстэрняў, групы Панасюка знішчылі воданапорную калонку на ст. Гродна; большасць «адрамантаваных» групай чыгуначнікаў паравозаў хутка выходзіла са строю, закладзеныя імі ў тэндэры толавыя шашкі, замаскіраваныя пад вугаль, вывелі са строю каля 20 паравозаў, падарваны таксама 2 эшалоны, учынена крушэнне 2 сустрэчных цягнікоў на ст. Гродна і інш.

М.Ф.Шумейка.

т. 5, с. 420

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

resort

[rɪˈzɔrt]

1.

v.i.

1) быва́ць, наве́дваць, хадзі́ць, е́зьдзіць

Many people resort to the beaches in hot weather — Шмат людзе́й е́зьдзіць на пля́жы ў гара́чае надво́р’е

2) зьвярта́цца, ужыва́ць

to resort to violence — ужы́ць гва́лт

2.

n.

1) наве́дваньне n.

A park is a place of popular resort in good weather — У паго́ду парк — папуля́рнае ме́сца для наве́дваньня

2) ме́сца адпачы́нку

summer resort — ле́тні куро́рт

3) ужыва́ньне

the resort to force — ужыцьцё сі́лы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

own

[oʊn]

1.

adj.

1) со́бскі, ула́сны

The house is her own — Дом е́йны ўла́сны

2) ро́дны

my own father — мой ро́дны ба́цька

2.

n.

со́бскасьць

3.

v.

1) мець (як ула́снасьць)

He owns much land — Ён ма́е шмат зямлі́

2) прызнава́ць сваі́м

He owned his guilt — Ён прызна́ў сваю́ віну́

His father will not own him — Яго́ны ба́цька не прызнае́ яго́ сваі́м

•

- come into one’s own

- hold one’s own

- of one’s own

- on one’s own

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

peck

I [pek]

n.

1) ме́ра ёмістасьці 1/4 бу́шаля (каля́ 9 л.)

2) шмат, мно́ства n.; ку́ча f., бе́зьліч

a peck of trouble — бе́зьліч турбо́таў

II [pek]

1.

v.

1) дзяўбці́, дзяўба́ць, дзёўбаць (дзю́бай)

A hen pecks corn — Ку́рыца дзяўбе́ кукуру́зу

2) выдзёўбваць (дзі́рку)

3) informal ма́ла, неахво́тна е́сьці

4) informal цмо́кнуць pf. (пацалава́ць сьпе́хам)

2.

n.

1) уда́р дзю́бай, дзяўбо́к -ка́ m.

2) вы́дзяўблены знак ці дзі́рка

3) informal цмо́кненьне, лёгкі пацалу́нак насьпе́х

•

- peck at

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

wane

[weɪn]

1.

v.i.

1) зьмянша́цца, ме́ншаць, спада́ць; убыва́ць

The moon wanes after it has become full — Ме́сяц убыва́е пасьля́ по́ўні

2) занепада́ць

Many great empires have waned — Шмат вялі́кіх імпэ́рыяў заняпа́ла

3) зьніка́ць; га́снуць

The light of day wanes in the evening — Дзённае сьвятло́ га́сьне ўве́чары

4) канча́цца

Summer wanes as autumn nears — Ле́та канча́ецца, калі надыхо́дзіць во́сень

2.

n.

зьмянша́ньне, спада́ньне, заніка́ньне n.

•

- be in the wane

- be on the wane

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

world

[wɜ:rld]

n.

1) сьвет -у m.

to sail around the world — плы́сьці вако́л сьве́ту

2) сфэ́ра, галі́на дзе́йнасьці

the world of ideas — сьвет ідэ́яў

world of fashion — сьвет мо́ды

the animal (vegetable) world — жывёльны (расьлі́нны) сьвет

3) усе́ лю́дзі

The world knows it — Уве́сь сьвет гэ́та ве́дае; Усе́ лю́дзі гэ́та ве́даюць

4) сусьве́т -у m.

5) ма́са f., мно́ства n.

The rest did her a world of good — Адпачы́нак даў ёй ве́льмі шмат

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

дазво́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.

1. што, з інф. і дадан. сказам. Даць дазвол, згадзіцца на што‑н. Дазволіць пастаноўку п’есы. Дазволіць увайсці. □ Коні, .. як толькі ім зноў дазволілі перайсці на ступу, пачалі задаволена фыркаць. Брыль.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Даць магчымасць што‑н. зрабіць; ажыццявіць. Мінеральныя ўгнаенні дазволяць за 7 гадоў амаль патроіць ураджаі. Дуброўскі. [Тварыцкі] дайшоў да таго доміка, дзе жыў Несцяровіч, а цераз сенцы Ірына.. Вокны адчынены, і адтуль шмат галасоў. Гэта не дазволіла яму адразу пайсці туды. Чорны.

3. заг. дазво́ль(це). Ужываецца як форма ветлівага звароту да прысутных пры пачатку якога‑н. дзеяння. Дазвольце сход лічыць адкрытым. □ — Таварышы! Дазвольце назваць вас ганаровым і слаўным імем — чырвонаармейцы. Мікуліч.

4. заг. дазво́ль(це). Ужываецца як форма пярэчання, нязгоды з чым‑н. — Да... Дазвольце! — ускрыкнуў чыноўнік. — Дазвольце... Якое права... Самуйлёнак. Другую [пасцель] Таня прынесла сама. — Дазвольце, мы самі ўсё зробім, не турбуйцеся, — папрасіла жанчына. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адрабі́ць, ‑раблю, ‑робіш, ‑робіць; зак.

1. Разлічыцца за даўгі, атрыманыя грошы і пад. сваёй працай. — Дзякуй вам, дзякуй! — пачаў паўтараць.. Даніла і ледзь не кланяецца гаспадыні. — Мы заплацім, як прыедзе сын, а то я адраблю валі, кашоў напляту. Кулакоўскі.

2. Разм. Скончыць працаваць. Адрабіўшы, можна і адпачыць. // Перастаць рабіць, папрацаваўшы доўгі час, аддаць працы многа сіл, стаць непрыгодным для працы. [Сын з нявесткай:] — Не табе, старой, сягоння Раўнавацца з намі, Ты сваё ўжо адрабіла, Справімся і самі. Русак. — Дзед ужо не работнік... — ледзьве прагаварыла маці праз плач. — Дзед сваё адрабіў... Якімовіч. // Знасіцца ад працяглай работы (пра машыны, прылады і пад.).

3. Папрацаваць нейкі час. Пастушэня гутаркай кароткай быў узрушан, хоць нямала ён у праектнай адрабіў канторы, розных шмат спраектаваў мастоў. Русецкі.

4. чаго, што. Зрабіць так, каб вярнуць што‑н. да ранейшага стану. Адно для Сценкі было ясна: цяпер ён за парогам бацькавай хаты. Таго, што зрабілася, назад не адробіш. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засы́пацца ​1, ‑сы́плюся, ‑сы́плешся, ‑сы́плецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Трапіць куды‑н., у сярэдзіну чаго-н (пра што‑н. сыпкае). Пясок засыпаўся ў чаравікі. Снег засыпаўся за каўнер.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыцца або напоўніцца чым‑н. сыпкім. [Калодзеж] крыху засы́паўся зямлёй, і на дне яго вады было мала. Чорны.

3. чым. Разм. Мець чаго‑н. у вялікай колькасці. Год выдаўся добры. Можна засыпацца хлебам.., атрымаць шмат грошай... Паслядовіч.

засы́пацца ​2, ‑сы́плюся, ‑сы́плешся, ‑сы́плецца; зак.

Разм. Аказацца выкрытым; пацярпець няўдачу ў якой‑н. справе. — Прыгадалася Надзя, Ціхан, Сяргей, многія другія... Як пройдзе для іх вобыск! Хоць бы ніхто не засыпаўся! М. Ткачоў. // Выявіць няўменне, няведанне ў чым‑н. Засыпацца на экзамене.

засыпа́цца ​1, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.

1. Незак. да засы́пацца ​1.

2. Зал. да засыпа́ць ​1.

засыпа́цца ​2, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца.

Незак. да засы́пацца ​2.

засыпа́цца ​3, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца.

Незак. да заспацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

1. Прамавугольны лісток цвёрдай паперы або кардону для запісу на ім якіх‑н. звестак (звычайна як адзінка картатэкі). У картатэцы Івана Іванавіча акуратна, як кніжкі ў добрай бібліятэцы, стаяла шмат картак. Карпюк.

2. Разм. Фатаграфічны здымак. Цёмныя, крыху прыжмураныя, з доўгімі вейкамі вочы хітравата пазіралі на .. [Паходню] з карткі. Хадкевіч.

3. Пасведчанне, уліковы дакумент і пад. у выглядзе невялікага ліста цвёрдай паперы. Уліковая картка. Карэспандэнцкая картка. □ [Камендант] запісаў прозвішчы тых, чые літары супадалі, і завёў на іх крымінальныя карткі. Якімовіч.

4. Бланк з адразнымі талонамі, які дае права на атрыманне прадуктаў пры нарміраванай сістэме іх размеркавання. Прадуктовыя карткі. □ Калі хлеба па картках сям’і не ставала, рукі матчыны зналі, што трэба рабіць. А. Вольскі.

•••

Візітная картка — картка з імем, імем па бацьку і прозвішчам, часам з адрасам і званнем асобы, якая ўручае яе пры візіце, знаёмстве і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)