ды́лда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Разм. пагард. Пра высокага нязграбнага чалавека (часцей пра жанчыну). А жонку меў [купец], на жаль, панурую, худую дылду з чорнымі вусамі, як у мышы. Гарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

курку́ль, ‑я, м.

1. Селянін-кулак на Украіне.

2. Пагард. Пра хцівага, скупога чалавека. І пасеялі б не пазней, калі б гэты куркуль Пятроў не валаводзіў доўга з насеннем... Сіўцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паду́шны, ‑ая, ‑ае.

Гіст. Які бярэцца з кожнага чалавека, з душы (у 3 знач.). Падушны падатак. // у знач. наз. паду́шнае, ‑ага, н. Асабісты падатак з падатковых саслоўяў, уведзены Пятром Першым.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праві́дла, ‑а, н.

Спец. Прылада, пераважна драўляная, якая служыць для выпроствання, выраўноўвання чаго‑н. // Прылада ў форме ступні чалавека, якая кладзецца ў боты або іншы абутак для захавання яго формы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэаніма́цыя, ‑і, ж.

Сукупнасць мерапрыемстваў па ажыўленню чалавека, які знаходзіцца ў стане клінічнай смерці, аднаўленне раптоўна страчаных або парушаных у выніку няшчасных выпадкаў, захворванняў і ўскладненняў функцый жыццёва важных органаў.

[Ад лац. reanimatio — ажыўленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

таўстамо́рды, ‑ая, ‑ае.

Разм. З тоўстай мордай. Таўстаморды бульдог. / Зневаж. Пра чалавека. Адкормлены, рыжавусы, таўстаморды чалавек зверскага віду трымаў у руках электрычны ліхтарык, асвятляючы хату і яе ўбогую абстаноўку. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фізіянамі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Той, хто пазнае па рухах і міміцы твару характар, унутраны стан чалавека. [Валуеў] быў фізіянаміст і часта раздумваў над абліччамі сустрэчных: — У-у, якія вочы! Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цкава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад цкаваць.

2. у знач. прым. Які падвяргаўся цкаванню. Цкаваны звер.

•••

Цкаваны воўк — пра чалавека, які зведаў усё, пабываў у розных жыццёвых пераплётах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эмбрыён, ‑а, м.

Зародак чалавека ці жывёлы. Чуеце, Кволыя стукаюць дзюбы?.. Гэта ўпарта, Бы камнярубы, Працуюць нядаўнія эмбрыёны, Акно прабіваючы ў свет зялёны. Сіпакоў. // перан. Зараджэнне, пачатковая стадыя чаго‑н.

[Грэч. émbryon.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эхінако́к, ‑а, м.

Стужкавы гліст, які паразітуе ў кішэчніку сабакі і некаторых іншых жывёл. // Лічынка, зародак гэтага гліста, якія сустракаюцца ў розных органах чалавека і жывёл і выклікаюць цяжкія захворванні.

[Ад грэч. echínos — вожык і kókkos — зерне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)