страх, -у, мн. стра́хі, -аў, м.
1. Пачуццё і стан вельмі моцнага спалоху.
Самлець ад страху.
2. у знач. вык. Страшна (разм.).
Мароз такі — проста с.
3. у знач. прысл. Надзвычай многа (разм.).
Грыбоў у лесе с.!
◊
Набрацца страху — некаторы час знаходзіцца ў стане моцнай боязі.
На свой страх (рабіць што-н.) — на сваю адказнасць, рызыку.
Пад страхам чаго — пад пагрозай.
Трымаць у страху каго-н. — падначаліць сабе пагрозамі.
У страха вочы вялікія — баязліўцу заўсёды страшна (прыказка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
клін (род. клі́на) м., в разн. знач. клин;
дубо́вы к. — дубо́вый клин;
уста́віць ~ны́ ў рукавы́ — вста́вить кли́нья в рукава́;
к. пад ярыно́ю — клин под яровы́ми;
по́ле клі́нам урэ́залася ў лес — па́шня кли́ном вре́залась в лес;
бара́да клі́нам — борода́ кли́ном;
◊ убі́ць к. — вбить клин;
к. клі́нам выбіва́ць — клин кли́ном вышиба́ть;
свет клі́нам (не) сышо́ўся — свет кли́ном (не) сошёлся;
куды́ ні кінь — усю́ды к. — погов. куда́ ни кинь — всё клин;
яко́е дрэ́ва, такі́ і к., які́ ба́цька, такі́ і сын — посл. я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает (отка́тывается)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Finis ab origine pendet
Канец залежыць ад пачатку.
Конец зависит от начала.
бел. Добры запеў ‒ усяму парадак. Які пачатак, такі і канчатак.
рус. У хорошего почина хороший конец. Хорошее начало ‒ залог успеха. Путное начало приводит к путному концу. Каково начало, таков и конец.
фр. Qui bien commence bien avance (Кто хорошо начинает, тот хорошо продвигается).
англ.
нем. Anfang gut, alles gut (Хорошее начало ‒ всё хорошо). Wer’s links anfängt, dem geht’s links (Кто плохо начал, тот плохо и кончит).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
падо́бны ähnlich;
быць падо́бным ähnlich sein (на каго-н D);
падо́бн да мяне́ (такі, як я) méinesgleichen;
гэ́та на цябе́ падо́бна! das sieht dir ähnlich!;
◊ яны́ падо́бныя як дзве кро́плі вады́ sie sehen sich zum Verwéchseln ähnlich, sie gléichen sich wie ein Ei dem ánderen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
facet
м. разм. асоба, тып, суб’ект; [нейкі] мужчына;
co to za facet? — хто гэта такі?; што гэта за тып?; што за ён?;
facet od czego — разм. настаўнік чаго
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
зняве́раны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зняверыць.
2. у знач. прым. Які страціў веру ў каго‑, што‑н., пераконанасць у чым‑н. Не! Усё-такі не ўяўляецца, зняверанаму, мне І рэчка без вады, і лес без дрэў, гняздо без птушак. Сіпакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зажы́нкі, ‑нак; адз. няма.
1. Пачатак жніва. Вакол такі спакой, нібы настаў вялікі адпачынак, Хоць недзе блізка час касьбы і недалёка дзень зажынак. Русецкі. Кажуць, як зерне разломіш у пальцах — Смела выходзь на зажынкі. Арочка.
2. Святкаванне пачатку жніва. У калгасе спраўлялі зажынкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́йздрасць, ‑і, ж.
Пачуццё незадаволенасці і раздражнення, выкліканае перавагамі, поспехамі, дабрабытам іншых; жаданне мець тое, што маюць другія. — Ты мяне ўсюды абганяеш, — гаварыла Галіна Святлане з лёгкай зайздрасцю. Шахавец.
•••
Лопнуць ад зайздрасці гл. лопнуць.
На зайздрасць — так (такі і пад.), што можна пазайздросціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заліхва́цкі, ‑ая, ‑ае.
Удалы, хвацкі. У хлапцоў былі задраныя на патыліцу шапкі ды такі заліхвацкі выгляд, што стары не адважыўся ім нічога сказаць. Карпюк. // Задорны, вясёлы, бадзёры. Наперад выйшаў хлопец, расцягнуў гармонік на ўсё плячо, і бадзёрыя, заліхвацкія гукі ўстрывожылі ціхую вуліцу. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаю́чы, ‑ая, ‑ае.
Карысны для здароўя; здольны вылечваць хваробу, садзейнічаць аздараўленню. Гаючае паветра. Гаючая трава. □ Ад гутаркі з Якавам у Андрэя быў такі душэўны стан, што як быццам яго напаіў хто гаючай вадой, якая так і разыходзілася цеплынёй па ўсім целе. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)