Verbum

ядна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. што. Злучаць, звязваць што-н. з чым-н. пэўным чынам.

Я. рэкі каналам.

2. каго-што. Злучаць, збліжаць каго-, што-н. з кім-, чым-н., утвараючы адзінае цэлае; змяшчаць, аб’ядноўваць у сабе.

Дружная праца, узаемная павага і выручка ядналі сям’ю.

Творы пісьменніка яднаюць у сабе нацыянальныя і інтэрнацыянальныя матывы.

3. каго (што). Аб’ядноўваць, згуртоўваць для дружных агульных дзеянняў.

Рабочы камітэт яднае людзей розных спецыяльнасцей.

4. каго (што). Ствараць паміж кім-н. блізкія, сяброўскія адносіны, падтрымліваць цесную сувязь.

Нас яднаюць агульныя інтарэсы.

|| наз. ядна́нне, -я, н.

напаро́цца, -пару́ся, -по́рашся, -по́рацца; -пары́ся; зак.

1. на што. Параніць сябе, наткнуўшыся на што-н. вострае.

Н. на цвік.

2. перан., на каго-што. Сутыкнуцца з кім-, чым-н. нежаданым, неспадзяваным (разм.).

Н. на засаду.

|| незак. напо́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

нараўне́ і наро́ўні, прысл.

1. На адной лініі, на адной вышыні, глыбіні і пад., з роўнай сілай, скорасцю і г.д.

Спартсмены беглі н.

2. у знач. прыназ. Аднолькава з кім-, чым-н., на роўных умовах, правах.

Жанчыны працуюць н. з мужчынамі.

пагаво́рваць, -аю, -аеш, -ае; незак., аб кім-чым, пра каго-што і са злуч. «што».

Час ад часу ўзнаўляць размовы пра што-н., абмяркоўваючы што-н., перадаючы якія-н. чуткі.

Пагаворваюць аб яго ад’ездзе (пра яго ад’езд) або што ён ад’язджае.

параўна́льна, прысл.

1. У дастатковай ступені, болей або меней.

П. невялікі тэрмін.

Дзень прайшоў п. спакойна.

2. у знач. прыназ. з Т. У параўнанні з кім-, чым-н. (ужыв. з прыназ. «з»).

Гэта група п. з іншымі зрабіла вялікую работу.

ганьбава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; незак.

1. каго-што. Выказваць неадабрэнне ў адносінах да каго-н.

2. кім-чым. Грэбаваць.

Не ганьбуй старым ботам, пакуль новага не пашыў (прыказка).

|| зак. зганьбава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны.

|| наз. ганьбава́нне, -я, н.

раўнава́ць¹, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; незак.

1. што. Рабіць роўным, прамым; выраўноўваць.

Р. дарогу.

Р. сагнутыя цвікі.

2. каго-што. Параўноўваць, лічыць сябе роўным у якіх-н. адносінах з кім-н.

Па ведах іх нельга р.

|| наз. раўнава́нне, -я, н.

заціка́віць, -ка́ўлю, -ка́віш, -ка́віць; -ка́ўлены; зак., каго (што) чым.

1. Абудзіць у кім-н. цікавасць да чаго-н.

З. слухачоў лекцыяй.

Што вас тут зацікавіла?

2. Заахвоціць матэрыяльна, практычнымі выгодамі.

Зацікаўленыя бакі.

|| незак. заціка́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. заціка́ўленасць, -і, ж.

зно́сіны, -сін.

1. Узаемная дзелавая сувязь на дзяржаўным узроўні.

З. з замежнымі дзяржавамі.

Гандлёвыя з.

Дыпламатычныя з.

2. Сродкі перамяшчэння, сувязі.

Шляхі зносін.

Чыгуначныя з.

Паветраныя з.

3. Сувязь з кім-, чым-н.

Партызаны мелі шырокія магчымасці зносін з насельніцтвам.

аднасяльча́нін, -а, мн. -ча́не і (з ліч. 2, 3, 4) -ча́ніны, -ча́наў і -ча́н, м., чый або з кім.

Жыхар або ўраджэнец сяла ў дачыненні да каго-н. з гэтага ж сяла.

|| ж. аднасяльча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.