штуко́ўка, ‑і, ДМ ‑коўцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. штукаваць.
2. Р мн. ‑ковак. Заштукаванае месца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
«БА́БКІ»,
бел. нар. гульня. Некалькі пар бабак (падкапытныя косці жывёл) ставяць на роўным месцы ў рад («кон»), і з абумоўленага месца кожны гулец па чарзе збівае іх біткай (вялікая бабка, набітая свінцом). Збітыя бабкі лічацца выйгранымі. Разнавіднасць гульні — біток, дзе замест бабак выкладаюць піраміду з арэхаў, вакол якой праводзіцца круг — «горад». Гульцы з абумоўленага месца кідаюць найбольшы арэх-біток у піраміду. Арэхі, выбітыя за мяжу круга, лічацца выйгранымі. Той, хто прамахнуўся, дабаўляе ў піраміду арэх. Гульня скончана, калі ўсе арэхі выбіты з «горада».
т. 2, с. 182
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
антрапасо́фія
(ад антрапа + -софія)
разнавіднасць тэасофіі, рэлігійна-містычнае вучэнне, якое ставіць на месца бога абагаўлёнага чалавека.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
іканаста́с
(ад ікона + гр. stasis = месца стаяння)
упрыгожаная абразамі сценка ў праваслаўнай царкве, якая аддзяляе алтар.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рандэву́
(фр. rendez-vous = прыходзьце)
1) дамоўленае раней спатканне, пераважна любоўнае;
2) вызначанае месца сустрэчы караблёў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэйд1
(рус. рейд, ад гал. reede)
месца якарнай стаянкі суднаў у порце або каля берага.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
вы́скачыць, -чу, -чыш, -чыць; зак.
1. Скочыўшы, пакінуць якое-н. месца.
В. з лодкі.
Выскачыла з галавы (перан.: забылася; разм.). В. замуж (перан.: паспешна або нечакана выйсці замуж; разм.).
2. Скачучы або таропка выбегшы, выехаўшы, з’явіцца адкуль-н.
Заяц выскачыў з кустоў.
В. насустрач.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Нечакана выпасці, выскачыць.
Нітка выскачыла з іголкі.
4. Недарэчна, не да месца сказаць, зрабіць што-н. (разм.).
В. са сваёй прапановай.
Выскачыў як Піліп з канапель (прымаўка).
|| незак. выска́кваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
з-пад і (перад збегам зычных) з-па́да, прыназ. з Р.
1. Абазначае накіраванасць дзеяння з якога-н. месца, што знаходзіцца пад чым-н.
Выбрацца з-пад снегу.
2. Абазначае накіраванасць дзеяння, паяўлення з якога-н. месца, што знаходзіцца каля чаго-н.
Прыехалі з-пад Баранавіч.
3. Указвае на вызваленне ад якога-н. становішча, стану і пад.
Выйсці з-пад агню.
Уцячы з-пад варты.
4. Указвае на былое прызначэнне прадмета як ёмішча для чаго-н.
Бутэлька з-пад малака.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адку́ль, прысл.
1. пыт. З якога месца, з якой крыніцы, ад каго; ужыв. ў клічна-пытальных сказах пры выказванні нязгоды, адмаўлення чаго-н.
А. едзеце? Толькі кудзеля і будзе...
А. той кужаль.
А. гэта вядома?
2. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова для падпарадкавання даданых сказаў месца, даданых азначальных сказаў, даданых дапаўняльных сказаў (у адпаведнасці з суадноснымі словамі «там», «туды», «адтуль», «той» і іншымі ў галоўным сказе).
Мы глянулі туды, а. пачуліся галасы.
◊
Адкуль (толькі) ногі ўзяліся — пра таго, хто хутка ўцякае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўзве́рх.
1. прысл. Вышэй за паверхню чаго-н., над кім-, чым-н.
Глядзець п.
2. прыназ. з Р. Ужыв. з назвамі месца або прадмета, над паверхняй якіх што-н. размяшчаецца, адбываецца, рухаецца.
Вада ішла п. лёду.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)