Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гамэ́лак
1. Неразбіты кавалак цвёрдай ці сухой зямлі на раллі (Слаўг.).
2.Вялікі камяк снегу, лёду са снегам (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
глуты́рВялікі кавалак зямлі на раллі, глыба; неразбітая скіба ўзаранага цвёрдага поля (Мсцісл.Юрч.). Тое ж глуты́ра (Мсцісл.Юрч.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
калю́р
(фр. colure, ад гр. koluros = бясхвосты)
вялікі круг нябеснай сферы, які праходзіць праз полюсы свету і пункты веснавога і асенняга раўнадзенстваў або праз полюсы свету і пункты летняга і зімовага сонцастаянняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сімфо́нія
(гр. symphonia = сугучча)
1) вялікі музычны твор для аркестра, звычайна з 3—4 частак, якія адрозніваюцца адна ад другой характарам музыкі і тэмпам;
2) перан. гарманічнае спалучэнне гукаў, фарбаў і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Дуб1 ’дуб’. Рус.дуб, укр.дуб, польск.dąb, чэш.dub, серб.-харв.ду̑б, ст.-слав.дѫбъ. Прасл.*dǫbъ, дуб’ (падрабязны агляд форм і семантыкі гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 95–97). Паводле Трубачова, прасл.*dǫbъ — гэта назва-эўфемізм, якая звязана з лексікай з шырокай семантыкай: *dǫbrava, *dъbrь. У аснове ляжыць і.-е.*dheu̯bh‑ ’глыбокі’, але Трубачоў разумее *dǫbъ як іншасказальнае слова: першапачаткова ’нізіннае (дрэва)’. Сюды адносіцца і бел.дуб ’вялікі човен’ (Бяльк.), рус.дуб, укр.дуб. Прасл. характар маюць *dǫbiti (бел.дубі́ць і г д.); гл. Трубачоў, там жа, 91–92; прасл.dǫbina (у тым ліку бел.дубі́на, рус.дуби́на, укр.дуби́на).
Дуб2 ’вялікі човен’. Гл. дуб1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сага́н ’чыгун’ (ТСБМ, Касп., Гарб., Байк. і Некр., Др.-Падб., Бес., Сцяшк., Шн. 3, Шатал., Жд. 1, 2, Мат. Гом., Сл. Брэс., З нар. сл.), ’паліваны чыгун з двума вушкамі’ (Сл. ПЗБ, ТС), саганец ’тс’ (Янк. БП), ’высокі чыгун з вушкамі’, ’нізкі тоўсты чалавек’ (ТС). Укр.сага́н ’кацёл, вялікі гаршчок, посуд наогул’, рус.дыял.сага́н ’міска, чаша’, польск.sagan ’вялікі металічны гаршчок’. Запазычанне з тур., крым.-тат.sahan ’блюда з накрыўкай, міска, чаша’ ад араб.ṣaḥn (Радлаў, 4, 282; Міклашыч, 287; Фасмер, 3, 543). Польскае запазычана праз усходнеславянскія або вянгерскую мовы (Брукнер, 479). Паводле Козырава (Лекс. тюрк., 74) непасрэднай крыніцай беларускага слова з’явілася ўкраінская мова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Úmweg
m -(e)s, -e кружны́ шлях, аб(ы)хо́д, круг, крук
auf ~en erfáhren* — вы́ведаць абхо́дным шэ́цхам
ein gróßer ~ — вялі́кі крук
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Dáumen
m -s, -
1) вялі́кі па́лец (рукі)
◊ ~ dréhen — ло́дарнічаць
j-m (D) den ~ drücken — жада́ць по́спехаў каму́-н.
2) тэх. кула́к, па́лец
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Кро́шні ’прыстасаванне насіць корм у хлеў’ (Нік. ЭШ, Хрэст. дыял., ДАБМ, Маш.), ’прыстасаванне насіць за спіной грыбы, ягады і інш.’ (ТС, Круч.). Рус.крошни ’заплечны кош’, балг.крошня ’кош’, серб.-харв.крошгьа ’вялікі кош’, славен.krošnja ’насілкі’. Да *krosnja. Гл. кросна (Бернекер, 1, 624).