przedmiot, ~u

м.

1. прадмет; аб’ект;

przedmiot badań — прадмет даследавання (вывучэння);

~y codziennego użytku — прадметы штодзённага (шырокага) ужытку;

2. вайск. аб’ект;

przedmiot natarcia — аб’ект наступлення (наступу);

3. грам. аб’ект

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Кло́пат 1 ’неспакойная думка пра што-небудзь’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Сержп. Грам., Гарэц., Сцяшк., КЭС, лаг., Ян.). Гл. клапаціцца. Насуперак Кюнэ (Poln. 64) не з’яўляецца пранікненнем з польск. kłopot.

Кло́пат 2 ’квактанне’ (Сл. паўн.-зах., Яруш.). Утварэнне на ‑otъ ад гукапераймальнага дзеяслова. Гл. клопалка.

Клопат 3 ’у жорнах дошчачка ад жалабка, якая прыціскаецца да чатырохграннай часткі корбы і пры вярчэнні механічна рэгулюе перадачу зерня на камень’ (Нар. словатв., Выг., Кліх, Дразд.). Укр. клопіт ’тс’, польск. kłopot ’тс’. Да прасл. klopotъ ’стук, шум’, але ў значэнні ’частка жорнаў’ толькі польскае, беларускае і ўкраінскае. Паколькі рускія дыялекты (апрача заходніх) практычна не ведаюць гэтага слова, можна меркаваць аб тым, што яно ўзнікла як тэхнічны тэрмін на польскай моўнай глебе і адтуль распаўсюдзілася на беларускі і ўкраінскі арэалы (Смулкова, Бел.-польск. ізал., 117).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лось 1 ’буйная дзікая жывёліна з лапатападобнымі рагамі, Alces alces’ (ТСБМ, Бес., Сцяшк., Яруш., ТС, Сл. ПЗБ), лусь, лэсь (Дразд.). Укр., рус. лось, польск. łoś, в.-луж. łós, чэш., славац. los. Паўн.-прасл. olsь ’тс’, і.-е *ol‑kʼ‑is: ст.-ісл. elgr, швед. älg, ст.-в.-ням. ëlho, ëlaho, ст.-англ. eolh, лац. alcēs, ст.-грэч. ἄλκη ’лось’, ст.-інд. ŕ̥śyas ’самец антылопы’, памір. rus ’каменны баран’. Паводле асновы — роднаснае да алень (Фасмер, 2, 522; Слаўскі, 5, 215–216).

Лось 2 ’грыб пеўнік стракаты, Sarcodon imbricatus (Fr.) Karst.’ (Серж. Грам.; маладз., Янк. Мат.; уздз., Нар. словатв.; ТС; віл., Сл. ПЗБ). Да лось 1. Названа паводле афарбоўкі і касматасці шапачкі грыба, падобных да шэрсці лася. Сюды ж лосёў грыб ’рагацік жоўты, Clavulina cristata Schroet.’ (ТС). Матывацыя — падабенства формы грыба і рагоў лася.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зале́жнасць ж.

1. (падпарадкаванасць) Ábhängigkeit f -;

прыго́нная зале́жнасць гіст. Léibeigenschaft f -;

службо́вая зале́жнасць díenstliche Ábhängigkeit;

ста́віць у зале́жнасць ábhängig máchen;

знахо́дзіцца [быць] у зале́жнасці ábhängen* vi, ábhängig sein (ад каго-н. von D);

у зале́жнасці ад абста́він je nach den Úmständen [Verhältnissen], je nachdém;

2. грам. Únterordnung f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

stéigern

1.

vt

1) павыша́ць, павялі́чваць (цэны, патрабаванні і да т.п.)

2) узмацні́ць (боль, супярэчнасці)

3) грам. утвары́ць вышэ́йшую і параўна́льную ступе́нь

2.

(sich)

1) расці́, павялі́чвацца, павыша́цца

2) узмацня́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

приложе́ние ср.

1. (действие) прыклада́нне, -ння ср., прыкла́дванне, -ння ср.; дастасава́нне, -ння ср., дастасо́ўванне, -ння ср., дапасо́ўванне, -ння ср., прымяне́нне, -ння ср.; см. приложи́ть​ 1, 4;

2. (то, что является добавлением к чему-л.) дада́так, -тку м.;

3. грам. прыда́так, -тка м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вышэ́йшы прил.

1. сравнит. ст. вы́ше, повы́ше, бо́лее высо́кий;

2.: ~шая ступе́нь грам. сравни́тельная сте́пень;

3. в др. знач. вы́сший;

в. о́рган дзяржа́ўнай ула́ды — вы́сший о́рган госуда́рственной вла́сти;

~шая шко́ла — вы́сшая шко́ла;

~шая адука́цыя — вы́сшее образова́ние;

~шыя раслі́ны — вы́сшие расте́ния;

в. пілата́ж — вы́сший пилота́ж

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

злучэ́нне ср.

1. в разн. знач. соедине́ние; сра́щивание;

з. канцо́ў про́вада —, соедине́ние (сра́щивание) концо́в про́вода;

з. сіл — соедине́ние сил;

з. даро́г — соедине́ние доро́г;

та́нкавае вайско́вае з. — та́нковое вое́нное соедине́ние;

хімі́чнае з. — хими́ческое соедине́ние;

2. грам. сочине́ние;

з. і падпара́дкаванне ска́заў — сочине́ние и подчине́ние предложе́ний

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

службо́вы

1. в разн. знач. служе́бный;

с. час — служе́бное вре́мя;

гэ́та гіпо́тэза ма́е то́лькі ~вае значэ́нне — э́та гипо́теза име́ет то́лько служе́бное значе́ние;

~выя сло́вы — грам. служе́бные слова́;

2. должностно́й;

~вая асо́ба — должностно́е лицо́;

~вае даручэ́нне — должностно́е поруче́ние;

3. уст. прису́тственный;

с. дзень — прису́тственный день

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

następstwo

następstw|o

н.

1. вынік; наступства;

w ~ie czego — у выніку чаго;

pociągnęło to złe ~a — гэта прывяло да дрэнных наступстваў (вынікаў);

2. паслядоўнасць;

~o czasów грам. паслядоўнасць часоў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)