надзьму́ць сов.

1. в разн. знач. наду́ть;

н. паве́траны шар — наду́ть возду́шный шар;

ве́трам ~му́ла мно́га сне́гу — безл. ве́тром наду́ло мно́го сне́гу;

2. (поднять, взъерошить перья — о птицах) нахо́хлить;

◊ н. гу́бы — наду́ть гу́бы;

як дуду́ н., так дуда́ і гра́е — посл. куда́ ве́тер ду́ет

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Саба́кі ’гульня’ (Бяльк.). Рус. паўн. соба́ка ’палка, якой ганяюць сучку, шар у гульні’, укр. соба́ка ’назва некаторых з гуляючых у гульню пыж’. Да сабака 1, 2, але семантычная матывацыя няясная, паколькі апісанне гульні адсутнічае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

карамбалі́на

(ад фр. carambole = карамболь)

1) більярдная гульня ў пяць шароў;

2) жоўты шар у більярднай гульні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Гу́ля, гу́ла ’гуля’ (БРС). Рус. гуля, укр. гуля, польск. gula і г. д. Прасл. *gulʼa ’тс’ (агляд семантыкі гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 169–170). Лічыцца звязаным са ст.-інд. gōla‑ ’шар’, ст.-ісл. kúla ’шар, мяч, гуля’ і інш. Гл. Фасмер, 1, 473 (там агляд версій). Бернекер (1, 362) прапануе іншую версію; сувязь з серб.-харв. гу́лити ’здзіраць скуру, кару’. Гэта тлумачэнне, якое Слаўскі (1, 376) лічыць няпэўным, Трубачоў (там жа, 170) лічыць верагодным.

Гу́ля ’голуб і галубка’ (Нас.). Відаць, ад гукапераймальнага гулю‑гулю (Нас.), якім прынаджваюць голуба.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

terrestrial [təˈrestriəl] adj.

1. зямны́; назе́мны;

terrestrial parts of the world су́ша;

a terrestrial globe зямны́ шар; гло́бус;

a terrestrial telescope назе́мны тэлеско́п

2. zool., bot. суха зе́мны (пра жывёлу, расліну)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БУЛЬДЗЕНЕ́Ж

(франц. boule de neige літар. снегавы ком),

снегавы шар, дэкаратыўная стэрыльная садовая форма каліны звычайнай (Viburnum opulusvar. sterilis). У бульдзенежы ўсе кветкі ў суквецці стэрыльныя, і іх распасцёртыя вяночкі ўтвараюць шарападобнае белае суквецце, якое мае выгляд снегавога камяка, у час цвіцення (май—чэрвень) расліны нібы ўкрыты імі.

т. 3, с. 335

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

глабо́іды

(ад лац. globus = шар + -оід)

уключэнні ў алейранавыя зерні многіх раслін; маюць выгляд шарападобных або гронкападобных цельцаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кло́цік

(ад гал. kloot = шар)

металічны або драўляны круг з выступаючымі краямі на верхнім канцы мачты або флагштока.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ziemski

ziemsk|i

1. зямны;

kula ~a — зямны шар;

2. зямельны;

majątek ~i — зямельнае ўладанне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

трапасфе́ра

(ад гр. tropos = паварот + sphaira = шар)

ніжні слой зямной атмасферы rs. стратасферы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)