Шумны публічны поспех; бурнае праяўленне захаплення кім‑, чым‑н. Зрабіць фурор сваім выступленнем на конкурсе. □ Усюды, куды трапляла «Кніга быція» Крапівы, яна рабіла сапраўдны фурор.Таўлай.
[Ад лац. furor — шаленства, нястрымнасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ні́каць ’хавацца ў кутках, схіляць галаву’ (Нас.), ’шукаючы, заглядваць усюды’ (круп., Нар. сл.; Касп.), ’выглядваць; хадзіць сюды-туды’ (Мат. Гом., Ян.), ’прыглядацца’ (Сл. ПЗБ), ’сланяцца па кутках, хадзіць без мэты’ (Шатал.), ’заглядаць, куды не просяць’ (Янк. 3.), ’сноўдацца без справы’ (Пал.), сюды ж нік ’зірк’ (Янк. 3.), укр.ника́ти ’хадзіць, бадзяцца, сноўдацца, усюды заглядваючы’, рус.ни́кать ’даваць нырца; хадзіць без справы, без мэты’, славен.nikati ’адмаўляць; нахіляцца’. Прасл.*nikati з першапачатковым значэннем ’схіляць галаву да зямлі, нахіляцца’ (Махэк₂, 399), роднаснае літ.nỹkti ’слабець, панікаць’, прус.neikaut ’бадзяцца, сноўдацца’ і інш. Мяркуецца, што трэба адрозніваць разгледжанае *nikati1 ад nikati2, прадстаўленага ў дзеясловах тыпу ўнікаць, рус.проникать і пад., роднаснага літ.įnikti ’горача ўзяцца за што-небудзь’ (Фасмер, 3, 74; Махэк₂, 399; Бязлай, 2, 223).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скрозь прысл. і прыназ. ‘усюды, кругом’, ‘заўсёды, праз увесь час’, ‘праз, цераз што-небудзь; навылёт’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Сл. ПЗБ, ТС, Варл.), скрузь ‘тс’ (Мат. Гом.), скрозь ‘праз’, ‘супроць’ (Ян.); а таксама крозь, кроз, круз, крызь ‘праз, скрозь’, ‘усюды’ (ТС). Укр.скрізь, рус.скрозь, польск.skroś, wskroś, чэш., славац.skrz, skrze, серб.-харв.скро̑з, славен.skrọ̀z, балг.дыял.скръз; таксама ўкр.крізь, славац.krez, kroz, серб.-харв.кро̏з, кро̏за, балг.кроз, кръз, ст.-слав.скръзѣ. Прасл.*(s)kъrъ > *(s)kъrsъ ‘насупраць, праз’, параўн. літ.sker̃sas ‘папярок’. Далей дапускаюць кантамінацыю *kers‑ і *skvozě (рус.сквозь), а корань *kers‑ узводзіцца да і.-е.*kerts‑ ад *kert‑ ‘рэзаць’. Гл. Фасмер, 3, 658 з літ-рай; БЕР, 6, 805; Махэк₂, 549 (< прасл.*skrozě); ESSJ SG, 1, 237–238.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pełno
поўна; шмат;
w autobusie było pełno — аўтобус быў поўны;
wszędzie go pełno — усюды ён паспявае
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пакла́дзісты, ‑ая, ‑ае.
Уступлівы, згаворлівы, мяккі па характару. Па-ранейшаму.. [Сакалдынскі] яшчэ дужы, з жылістымі рукамі, з добрымі адкрытымі вачамі. Усюды свойскі, пакладзісты. Трэба каго выручыць — ніколі не разводзіць рукамі.Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
throughout
[Өruˈaʊt]
prep.
праз уве́сь час; усю́ды, ува ўсі́х адно́сінах
throughout the war — праз усю́ вайну́
throughout the country — па ўсёй краі́не
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
паўсяме́сны, ‑ая, ‑ае.
Які адбываецца, праходзіць усюды. У гады барацьбы за паўсямесную калектывізацыю, калі наша сельская гаспадарка была недастаткова насычана тэхнікай, ствараліся невялікія калгасы, якія поўнасцю стасаваліся да мінулых умоў.«Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сты́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Чым‑н. вострым пакалоць у многіх месцах, усюды.
стыка́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; незак., што.
Разм. Злучаць, змацоўваць канцы чаго‑н. Стыкаць канцы провада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звані́ць, званю́, зво́ніш, зво́ніць; незак.
1. Утвараць гукі пры дапамозе звона, званка.
2.каму. Выклікаць званком тэлефоннага апарата для размовы па тэлефоне.
З. па тэлефоне.
3.перан., пра каго-што, аб кім-чым і з дадан. Разносіць чуткі, плёткі, учыняць шум (разм.).
Нечага пра гэта ўсюды з.
◊
Званіць у званы (разм.) — усюды расказваць пра што-н.
|| зак.пазвані́ць, -ваню́, -во́ніш, -во́ніць (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)