прадказа́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прадказаць.
2. Тое, што прадказана. Прадказанне старога бакеншчыка спраўдзілася. Выйшлі мы раніцай з дому — на дварэ ціха, цёпла. Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закасне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які закаснеў, зрабіўся косным; закаранелы. Пісьменнік востра высмейваў п’янства, забабоны, адсталыя людскія звычаі, закаснелыя традыцыі старога быту. Казека. // Непапраўны, непадатлівы да змен. Закаснелы гандляр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Annosa vulpes haud [facile] capitur laqueo
Старая ліса не [лёгка] трапляе ў пастку.
Старая лисица не [легко] попадает в западню.
бел. Старога вераб’я не падманеш. Старога ліса не ашукаеш.
рус. Старую лису второй раз в капкан не заманишь. Старого воробья на мякине не проведёшь. Старого дятла в гнезде не поймаешь. Старого волка в тенета не загонишь. Старая крыса ловушку обходит. Старую лису дважды не проведёшь.
фр. Bon renard ne se prend pas deux fois au même piège (Толковый лис дважды не попадётся в одну и ту же ловушку).
англ. Old birds are not to be caught with chaff (Старых птиц не ловят на мякине).
нем. Alte Spatzen fängt man nicht mit Spreu (Старых воробьёв не ловят мякиной). Alter Fuchs kommt nicht zweimal ins Garn (Старый лис не ходит дважды в сеть).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
аске́пак, ‑пка, м.
Адколаты ад чаго‑н. кавалак; аскалёпак. Аскепкі шкла. Аскепак люстэрка. // Тонкая пласцінка дрэва, якая адколата ўсцяж слаёў. Смалістыя аскепкі. / у перан. ужыв. Аскепкі старога свету.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пенсіяне́р, ‑а, м.
Чалавек, які атрымлівае пенсію. Калі Міхал пачуў, што Варакса захварэў, ён не марудзячы накіраваўся да старога пенсіянера. Карпаў.
•••
Персанальны пенсіянер — той, хто атрымлівае персанальную пенсію.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вако́л,
1. прысл. Кругом, навокал. Вакол ляжала маўклівае пустое поле. Колас.
2. прыназ. з Р. Кругом чаго‑н. Вакол старога графскага саду і парку шуміць калгасная збажына. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры́чапка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Тое, што і прычэпка (у 2, 3 знач.). [Свірыдзёнак] заўсёды знойдзе якую-небудзь прычапку, каб пасмяяцца з старога чалавека. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разапхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Разм. Пхнуўшы, прымусіць даць дарогу, прыбраць з дарогі. Мне захацелася разапхнуць агароджу і хутчэй вывесці адгэтуль старога Палянскага. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
улюлю́канне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. улюлюкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Хлопцы, не слухаючы старога, цягнулі лодку да берага пад агульны рогат і вясёлае ўлюлюканне. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
які́-ніякі́, якая-ніякая, якое-ніякое; займ. неазначальны.
Разм.
1. Некаторы, нейкі. Якія-ніякія дрэвы абгарэлі.
2. Які папала; няважны, нязначны. Плечы старога былі прыкрыты якімі-ніякімі лахманамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)