Сямі́лка (семилка) ’від іголкі’ (Меер Крыч.). Ад сем (“оттого, что ихъ на денежку седмь купить можно”, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

семяры́к, ‑мерыка, м.

1. Старая руская мера (ліку, вагі, аб’ёму і пад.), якая змяшчае ў сабе сем якіх‑н. адзінак, а таксама прадмет, які складаецца з сямі частак. Семярык жыта.

2. Сем коней у адной запрэжцы. А палац у агнях, служба ўся ў кунтушах, Семярык каля ганка, стаеннікі белыя Рыюць дол капытамі. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Жучо́к ’шпілька для валасоў’ (валож., Жд.). Сем. перанос памянш. жучо́к (гл. жук 1) паводле функцыі: захватвае валасы, як лапкі жука.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́пасвіць, -су, -сеш і -свіш, -се і -свіць; -сем і -свім, -сеце і -свіце, -суць і -свяць; вы́пасі; -сены і -свены; зак.

1. каго. Адкарміць на пашы.

В. авечак.

2. што. Патравіць выпасам.

В. сенажаць.

3. што. Зарабіць пасьбой (разм.).

Выпасвіў шмат грошай.

|| незак. выпа́сваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сямікла́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае сем класаў, складаецца з сямі класаў. Сямікласная музычная школа.

2. У аб’ёме сямі класаў. Сямікласная адукацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сяміпудо́вы, ‑ая, ‑ае.

Масай у сем пудоў. [Тарас Іванавіч] скраўся ззаду, наваліўся ўсім сваім сяміпудовым целам на Лабановіча і ўшчаміў яго жалезнымі рукамі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сямівяршко́вы, ‑ая, ‑ае.

Памерам у сем вяршкоў. Любіць вельмі ж стары ўспамінаць той час, калі адзін мужчына паднімаў на сані сямівяршковую дзеравяку. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

семь сем, род. сямі́;

◊

семь пя́тниц на неде́ле на адзі́н дзень сем пераме́н; як уво́сень — на дзень паго́д во́сем;

семи́ пя́дей во лбу ве́льмі разу́мны;

за семь вёрст киселя́ хлеба́ть (е́хаць) за свет без патрэ́бы;

кни́га за семью́ печа́тями кні́га за сямю́ пяча́цямі;

за семью́ замка́ми за сямю́ замка́мі;

семь пото́в сошло́ (с кого) сем пато́ў сышло́ (з каго).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Во́хтымирь арг. ’восем’ (Рам., 9) з лац. octō ’восем’ і арг. часціцы; параўн. інш. лічэб. сентимир ’сем’, девянтимир ’дзевяць’ (гл. Рам., 9, 5).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

siedem

sied|em

сем;

~miu murarzy stoi przed domem — сямёра муляроў стаіць перад домам;

~em domów stoi nad rzeką — сем дамоў стаіць каля ракі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)