адгасці́ць, ‑гашчу, ‑госціш, ‑госціць; зак.
Разм. Тое, што і адгасцяваць. Ён [музыка] тут успомніў родны край І што не ў кожнай хаце адгасціў, І не на ўсіх хрысцінах набываў, І не на ўсіх вяселлях адыграў. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прытама́нныя (прытама́нные) ’радня’ (ТС). Укр. притама́нний ’сапраўдны, уласны; родны’, рус. притама́нний, притома́нный ’выразны, дакладны’, дыял. таксама ’сапраўдны; тутэйшы, карэнны’. Слова ўзыходзіць да тур. tamam ’поўнасцю, цалкам, правільна, дакладна’; гл. Корш, AfslPh, 9, 672; Фасмер, 3, 367. У беларускай мове можа быць з украінскай, улічваючы арэал распаўсюджання (гл. ЕСУМ, 4, 580).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
related
[rɪˈleɪtɪd]
adj.
1) зьвяза́ны з чым-н., даты́чны
2) ро́дны, свая́цкі
We are closely related — Мы блі́зкія сваякі́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
красава́цца, -су́юся, -су́ешся, -су́ецца; -су́йся; незак.
1. Прыцягваць увагу, вылучацца сваім хараством.
У цэнтры горада красуецца новы тэатр.
Нібы кветка, красуецца дачка.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Быць на відным месцы; вылучацца, віднецца.
На стале красавалася ваза з кветкамі.
3. Выстаўляць сябе напаказ, любуючыся сваёй знешнасцю.
Любіць дзяўчына к. перад люстрам.
4. Жыць шчасліва, паспяхова развівацца.
Красуйся, мой родны край!
|| зак. пакрасава́цца, -су́юся, -су́ешся, -су́ецца; -су́йся (да 3 знач.).
|| наз. красава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кро́ўны і (разм.) крэ́ўны, -ая, -ае.
1. Родны па крыві; які паходзіць ад адных продкаў.
К. брат.
Кроўная радня.
2. перан. Вельмі блізкі, цесны, моцны, непарушны.
Кроўная сувязь пісьменніка з народам.
Кроўна (прысл.) зацікаўлены ў чым-н.
◊
Кроўная крыўда — цяжкая, якая глыбока кранае.
Кроўная помста — помста забойствам за забойства сваяка як перажытак родавага ладу.
Кроўныя грошы (разм.) — грошы, нажытыя сваёй працай.
|| наз. кро́ўнасць, -і, ж. (да 2 знач.) і крэ́ўнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ружава́ты, ‑ая, ‑ае.
Трохі ружовы, не зусім ружовы. І сніцца мне мой родны край, Мая далёкая радзіма, Кляновы ліст, дубовы гай І ружаваты небакрай, Засланы злёгку белым дымам. Глебка. На талерках дыміцца лёгкай парай вараная ружаватая трусяціна. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бездапамо́жнасць, ‑і, ж.
Стан бездапаможнага. Першы раз баявы камандзір адчуў сваю бездапаможнасць; на яго вачах паміраў самы родны, блізкі чалавек, а ён не ведаў, што рабіць, чым дапамагчы. Шамякін. Джулля, пакутуючы ад свае бездапаможнасці ў такім паядынку, толькі кусала вусны. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Кахаць адзін аднаго. «Магда, Магдачка, Мая кветачка-пралесачка! Не кахацца мне, хлопу, з табою, Ваяводы старога дачкою». Багдановіч.
2. безас. Пра магчымасць кахаць і быць каханым. Вярніся, родны, мне якраз І не кахалася яшчэ! Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уда́ць, удам, удасі, удасць; удадзім, удасца, удадуць; пр. удаў, удала, ‑ло; заг. удай; зак., каго-што.
Разм. Выдаць, выкрыць каго‑, што‑н., данесці на каго‑н. [Мальвіна:] «Не бойся, Язэпка... родны мой, дарагі мой... Не ўдам цябе... Адна за дваіх адбуду..» Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шча́сны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і шчаслівы. Я шчасны, што сынам быць гэтай зямлі Мне лёсам наканавана. Барадулін. Кастрычнік долю шчасную Прынёс у родны край. Астрэйка. Работай мірнай, шчаснай Заняты твой народ: Рабочы і калгаснік, Вучоны і пілот. Глебка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)