пача́так¹, -тку, м.

1. Першы момант ці першыя моманты якога-н. дзеяння, з’явы.

П. жніва.

У пачатку восені.

П. навучальнага года.

Пакласці або даць п. чаму-н. (пачаць).

2. Зыходны пункт, кропка.

У пачатку вёскі.

Весці свой пачатак ад чаго-н. (паходзіць ад чаго-н.). Браць п. (пачынацца).

3. Першакрыніца, аснова, асноўная прычына.

Арганізуючы п.

Стрымліваючы п.

4. мн. -ткі, -ткаў. Асноўныя палажэнні, прынцыпы.

Пачаткі дзяржаўнасці.

5. мн. Спосабы, метады ажыццяўлення чаго-н.

На калектыўных пачатках.

На грамадскіх пачатках (бязвыплатна — пра якую-н. работу, дзейнасць каго-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

БЕЛАМЫ́ШАЧНАЯ ХВАРО́БА,

вострае неінфекцыйнае захворванне маладняку с.-г. жывёлы. Характарызуецца парушэннямі абмену рэчываў, функцыян.і марфал. зменамі міякарда і шкілетных мышцаў, рэзкай бледнасцю мышачнай і інш. тканак. Часцей бывае ў цялят і ягнят, радзей — у парасят, пушных звяроў і птушак. Прычына беламышачнай хваробы ў аднастайным і непаўнацэнным кармленні, асабліва матак. Пашырана ў мясцовасцях, дзе кармы бедныя бялкамі, фосфарам, мікраэлементамі і вітамінамі.

т. 2, с. 388

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

маты́ў м.

1. муз. Motív n -s, -e, Melodíe f -, -dí|еn;

2. (прычына) Motív n -s, -e, Bewéggrund m -(e)s, -gründe;

3. літ. Motív n -s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

incentive

[ɪnˈsentɪv]

1.

n.

сты́мул -у m., пабуджа́льная прычы́на, штуршо́к -ка́ m., пабуджэ́ньне n.

2.

adj.

пабуджа́льны, які́ пабуджа́е, заахво́чвае

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

potent

[ˈpoʊtənt]

adj.

1) магу́тны

2) ве́льмі ва́жны (прычы́на), ве́льмі мо́цны (аргумэ́нт), эфэкты́ўны

3) мо́цнадзе́йны (лек, нарко́тык)

4) спра́ўны (сэксуа́льна)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

rationale

[,ræʃəˈnæl]

n.

1) асно́ўная прычы́на

2) абгрунтава́ньне n.

What is the rationale for your suggestion? — чым ва́шая прапано́ва абгрунтава́ная?

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

pobudka

pobudk|a

ж.

1. матыў; прычына;

~i postępowania — матывы паводзін;

2. вайск. пабудка;

~a! — пад’ём!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

motive

[ˈmoʊtɪv]

1.

n.

1) маты́ў -ву m., прычы́на, падста́ва f

2) гл. motif

2.

adj.

ру́хаючы

motive power — ру́хаючая сі́ла

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

wherefore

[hwerˈfɔr]

1.

adv.

1) наво́шта; чаму́

2) дзе́ля таго́, таму́

2.

conj.

дзе́ля яко́е прычы́ны; чаму́

3.

n.

прычы́на f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ Прычэ́лле 1 ’прыпынак, прытулак’, ’нязначная прычына, повад’ (Юрч. Сін.), ’прылік’: ён так работая — абы для прычэлля (Мат. Гом.). Гл. наступнае слова; магчыма, перанос значэння ’узор’ — ’прылік’. Няясна.

◎ Прычэ́лле 2 ’вышыўка, узор’ (Мат. Гом.). Рус. дыял. причелье ’налобная частка жаночага галаўнога ўбору, вышытая бісерам, гарусам, шоўкам’, ’аздабленне на пярэдняй частцы жаночага галаўнога ўбору’, причілок ’тс’, укр. причільник ’налобная частка галаўнога ўбору замужняй жанчыны’. Да чало (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)