by-word

[ˈbaɪwɜ:rd]

n.

1) пры́маўка, пры́казка f.

2) увасабле́ньне n., пры́клад

a by-word of inequity — увасабле́ньне несправядлі́васьці

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

proverb

[ˈprɑ:vɜ:rb]

n.

1) пры́казка f.

2) Figur. пры́клад, увасабле́ньне

He is a proverb for carelessness — Ён — увасабле́ньне нядба́йства

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

жупа́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Верхняе мужчынскае і жаночае адзенне з каляровага сукна ў палякаў, беларусаў і ўкраінцаў (гіст.).

Які пан, такі і ж. (прыказка).

|| прым. жупа́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

агі́дны, -ая, -ае.

Які выклікае агіду (у 1 знач.); вельмі дрэнны, брыдкі, гадкі.

А. пах.

А. ўчынак.

А. чалавек.

|| наз. агі́днасць, -і, ж.

Кожная а. павінна сваю прыстойнасць мець (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пакая́нны, -ая, -ае (кніжн.).

Які ўтрымлівае ў сабе пакаянне; вінаваты.

П. выгляд.

Пакаяннае пісьмо.

Напісаць пакаянную (наз.).

◊

Пакаяннай галавы меч не сячэ (прыказка) — таму, хто прызнаў сваю віну, трэба дараваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

смоўж, смаўжа́, мн. смаўжы́, смаўжо́ў, м.

Тое, што і слімак.

С. паўзе, пачанку вязе (прыказка — пра справу, якая ажыццяўляецца вельмі павольна і невядома, калі будзе скончана).

|| прым. смаўжо́вы, -ая,-ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ста́расць, -і, ж.

1. Перыяд жыцця пасля сталасці, калі паступова адбываецца аслабленне дзейнасці арганізма.

С. прыгнула да зямлі.

С. — не радасць (прыказка).

2. Доўгачасовае існаванне; зношанасць.

Слуп зваліўся ад старасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

жабрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.

Збіраць міласціну. Не ўмеў шанаваць — ідзі жабраваць. Прыказка. Хто з маладосці ні працуе, той на старасці жабруе. Прыказка. // што і чаго. Разм. Выпрошваць; дакучаць просьбамі. Селядцоў за суткі прапіваў .. заробак і пасля жабраваў махоркі ў рабочых. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жу́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; незак.

Абл. Размаўляць, гаварыць. Што каму рупіць, той тое і жупіць. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гняздзе́чка, ‑а, н.

Памянш.-ласк. да гняздо (у 1 знач.). Якая птушка, такое і гняздзечка. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)