хала́тнасць, ‑і, ж.
Нядобрасумленныя, нядбайныя адносіны да сваіх абавязкаў. Прараб Нядаўні абвінавачваецца ў халатнасці, парушэнні правы тэхнікі бяспекі, у выніку чаго загінуў чалавек. Дадзіёмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мнагажо́нства, ‑а, н.
Форма шлюбу з некалькімі жанчынамі адначасова. Пасля абвяшчэння незалежнасці жанчына ў Тунісе атрымала роўныя правы з мужчынам. Мнагажонства было забаронена. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аве́рс
(фр. avers, ад лац. adversus = павернуты тварам)
правы (галоўны) бок манеты, медаля (параўн. рэверс 2).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
civics
[ˈsɪvɪks]
n.
наву́ка пра абавя́зкі, правы́ й прывіле́і грамадзя́наў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
éingebürgert
a які́ атрыма́ў правы́ грамадзя́нства; перан. укаране́лы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Праўша́ ’праварукі’. У слоўніках слова не адзначана, хаця, несумненна, вядомае і зразумелае; тое ж адносіцца і да рус. правша́, якое знаходзім толькі ў Даля ў значэннях ’правая рука; праварукі’. У запісах слова сустракаецца ў выразе на праўшу ’ў правы бок’ (ТС). З-за адсутнасці слоўнікавай фіксацыі старажытнасць слова ўстанавіць цяжка. Утворана ад правы з суф. ‑ша, аналагічна ляўша. Аб суфіксацыі гл. Карскі 2-3, 33; Сцяцко, Афікс. наз., 134.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Правіле́ц ’роўнае, прамое дрэва’ (ТС). Дэрыват ад асновы правіл‑ (правіла, правільны) з суф. ‑ец. Параўн. і значэнне прыметніка правы ’роўны, прамы’ і да т. п.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
канстытуцы́йны konstitutionéll, Verfássungs-, verfássungsmäßig;
канстытуцы́йны лад konstitutionélles Regime [-´ʒi:m]; konstitutionélle Regíerungsform;
канстытуцы́йныя правы́ verfássungsmäßige Réchte
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
аве́рс
(фр. avers, ад лац. adversus = павернуты тварам)
правы (галоўны) бок манеты, медаля, банкноты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Найліхоўніцу ’навыварат’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Ад незафіксаванага *ліхоўніца, што магло быць утворана шляхам семантычнай кандэнсацыі з устойлівага словазлучэння ліхі бок (ліхая старана) ’левы бок матэрыі і пад.’, проціпастаўленага ўстойліваму словазлучэнню добры бок ’правы бок’, параўн. надобрыцу ’на правы бок’ (гл.); апошняе магло стаць узорам для ўтварэння слова і без стадыі семантычнай кандэнсацыі. Я пасля прыназоўніка (= прыстаўкі) на з’явілася, магчыма, на марфемным шве ў выніку універбацыі (= зрашчэння) прыназоўнікавага словазлучэння (як кампенсацыя знікаючай паўзы?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)