ты́кацца¹, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Стукацца, упірацца ў што-н.
Кот бегаў, тыкаўся мордай у плот.
2. Мітусліва рухацца, стараючыся пранікнуць куды-н.
Т. ва ўсе дзверы.
|| зак. ткну́цца, ткну́ся, ткне́шся, ткне́цца; ткнёмся, ткняце́ся, ткну́цца; ткні́ся.
|| наз. ты́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нахлестну́ться
1. разг. накі́нуцца; зашмаргну́цца;
2. плот. адбі́цца (шну́рам); см. нахлёстыватьсяI, 2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
stile [staɪl] n.
1. прысту́пка для перахо́ду праз плот
2. турніке́т
♦
help a lame dog over a stile дапамагчы́ сла́баму, дапамагчы́ каму́-н. у бядзе́
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
шчы́льны, -ая, -ае.
1. 3 цесна злучанымі часцінкамі або які змяшчае вялікую колькасць чаго-н. у малым аб’ёме, прасторы.
Шчыльная тканіна.
Шчыльна (прысл.) зачыніць дзверы.
Шчыльныя слаі атмасферы.
Ш. плот.
2. Цесны, з абмежаванай прасторай.
Шчыльная пасудзіна.
3. перан. Насычаны якімі-н. мерапрыемствамі, падзеямі.
Ш. графік мерапрыемстваў.
|| наз. шчы́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; незак., што.
1. Ставіць плот, паркан і пад.; абгароджваць што‑н. Гарадзіць плот. □ [Ладымер] да поўдня быў у хаце, а тады выйшаў гарадзіць капуснікі. Чорны. Я выган плотам гарадзіў. Купала.
2. перан. Разм. Гаварыць бяссэнсіцу, выдумляць. Старая Рындзіха хадзіла па вёсцы і гарадзіла на ўсіх Шамраёў за тое, што адбілі ад бацькоў роднага сына. Машара. Стары гаворыць — гародзіць, ды па праўду выходзіць. Прыказка.
•••
Агарод (гарод, плот) гарадзіць — а) пачынаць якую‑н. клапатлівую і безнадзейную справу. Не бачыць Грамабою гэтай зямлі. А калі так — дзеля чаго і гарод гарадзіць. Крапіва; б) гаварыць бяссэнсіцу, выдумляць. Тут Саўка хмурыць свае бровы: — Ты, сын, гарод не гарадзі... Гаўрусёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Плецяня́, плытыня, плеценя ’пляцень’ (Сл. Брэс.), плытыня ’плот, сплецены з лазы’ (малар., Нар. лекс.), ’плот з жэрдак’ (лун., ЛА, 4). Да плесці (гл.). Утворана, відаць, ад пляцень і суф. ‑ня (са значэннем ’прадмет — вынік дзеяння’). Параўн. рус. дыял. плетня ’пляцень’, балг. плетня ’тс’ (*plet‑nja < Spiesti, БЕР, 5, 347).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
памо́ст м.
1. помо́ст; подмо́стки мн.;
2. (деревянная площадка у реки) мостки́ мн.; плот; помо́ст
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рэ́жка ’металічная рашотка’, ’краты’ (смал., КЭС). Рус. курск. ре́жка ’лёгкі плот, палісаднік’. Да рэдкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плаця́нка ’збудаванне з лазы для захоўвання сена’ (віл., Сл. ПЗБ). Са словазлучэння плацяная (будыніна) < плот (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наштурхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
1. Штурхаючы, прымусіць наткнуцца на каго‑, што‑н. Наштурхнуць чалавека на плот.
2. перан. Аказваючы ўздзеянне, накіраваць. Наштурхнуць на здагадку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)