полк, палка, м.
1. Самастойная вайсковая адзінка, якая звычайна ўваходзіць у склад дывізіі або брыгады. Стралковы полк. □ Задача ўзвода, як і ўсяго палка, была — заняць рэйхстаг... Хомчанка. Праходзяць за ротаю рота гвардзейскія нашы палкі. Аўрамчык.
2. перан.; чаго. Вялікая колькасць, мноства. [Камендант:] — За ім [Шэметам], відаць, полк падшыванцаў стаіць. Бажко. Стаяць палкі баравікоў; дрыжыць басок чмяліны. Вялюгін.
•••
Кавалергардскі полк — першы полк гвардзейскай цяжкай кавалерыі, які ахоўваў асоб царскай фаміліі.
У нашым палку прыбыло гл. прыбыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
млён, ‑а, м.
Дзяржанне, палка, якой круцяць жорны, сячкарню. Свечка была мала чым менш ад млёна — палкі, якою круцяць жорны. Колас.
•••
Ні млён ні таўкач — няздатны ні да чаго чалавек, няўмека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́рчык
(польск. orczyk, ад ням. Ortsheit)
прыналежнасць запрэжкі: палка з жалезным круком пасярэдзіне, за якую зачэпліваюць пастронкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Паты́к ’кавалак палкі ці дубца без галін’ (Бес.), брэсц. паніка ’палка’ (Сл. Брэсц.), воран. патачкі ’тонкія палачкі’ (Сцяшк. Сл.). Укр. патик ’палка, кол’, патика ’палка’, польск. patyk, potyk, patyka, чэш. ляш. patyk ’кій’, валаш. partyka, славац. patyk, patyč, patyča ’дубіна, друк, палка’, patyčie ’дробныя тычкі’, patik ’дубец’, pateka ’пугаўё’. Заходнеславянскае. Да tyka ’тычка’, роднаснага з прагерм. *stukka‑z: ням. Stock ’палка, ствол, друк, палена, калода’; менавіта ‑ukk‑ з’явілася слав. асновай ‑ык (Махэк₂, 663). Брукнер (399) сцвярджае, што польск. patyk паходзіць не ад tyka, а ўтворана ад асновы ρα-, якую знаходзім у ηά‑лец. Прыстаўка па‑ з прасл. pa‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дуби́на в разн. знач. дубі́на, -ны ж.; (толстая палка — ещё) кол, род. кала́ м., друк, род. друка́ м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
оря́сина
1. обл. (большая палка, дубина) дубі́на, -ны ж., жэ́рдка, -кі ж.;
2. перен., бран. дубі́на, -ны ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Prügel
m -s, -
1) па́лка, бізу́н
2) pl пабо́і, лупцо́ўка
éine Tracht ~ — до́брая лупцо́ўка [до́бры наганя́й]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
бра́згацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Тое, што і бразгаць; стукацца. Бразгацца ў дзверы. □ [Лях:] — Садзіцеся на той канец, у нос. Тут я сам буду, — і ён пачаў бразгацца каля палка з ланцугом. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бато́г, батага, м.; мн. батагі, ‑оў.
Уст. Палка, якая даўней прымянялася для цялеснай кары. Лёс аднолькава нас адзначаў, Але Муж — не той, хто не знаў батагоў, А той, хто пад імі маўчаў. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́лкі, ‑лак; адз. няма.
1. Доўгая палка з двума металічнымі паўкруглымі рагамі на канцы, пры дапамозе якой ставяць у печ і вымаюць з яе гаршкі, чыгункі і пад.
2. Тое, што і вілы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)