Такса́ма ’такім самым, падобным чынам, гэтак жа’ (ТСБМ, Гарэц., Некр. і Байк., Бяльк., Нік. Очерки), ’такім спосабам’ (Сл. ПЗБ), ’аднолькава’ (Варл.), такса́мо ’гэтак, падобным чынам’ (ТС). Параўн. укр. такса́мо ’тс’, польск. tak samo ’тс’. Спалучэнне так (гл.) і сама (гл. сам) у ідэнтыфікацыйнай функцыі, параўн. такіса́мы ’гэтакі ж, такі ж’ (Вруб.), такі самы ’тс’ (Сцяшк. Сл.), што, паводле ESSJ (SG, 2, 590), прадстаўляе т. зв. агульнаеўрапейскі тып спалучэнняў, параўн. ням. derselbe ’той жа, той самы’, англ. the same ’тс’, франц. le même ’тс’, фін. tämä sama kirja ’тая самая кніга’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыпадабне́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыпадабняць — прыпадобніць і прыпадабняцца — прыпадобніцца.
2. У літаратуразнаўстве — рытарычная фігура параўнаная.
3. Вымаўленне якога‑н. гука ў слове так, што ён становіцца падобным на сумежны з ім, блізкім да яго.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стэпаві́к, ‑а, м.
1. Чалавек, які пастаянна жыве ў стэпавай мясцовасці. Паў лік зрабіўся падобным [За] карэннага стэпавіка. Беразняк. А над галовамі стэпавікоў, у сінім бяздонным небе, — палымяныя сцягі і транспаранты. Лось.
2. Стэпавая птушка.
3. Конь стэпавай пароды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камфо́рт, ‑у, М ‑рце, м.
Сукупнасць бытавых выгод, зручнасцей; утульнасць. — Кожны шпіталь па сваёй утульнасці, камфорту павінен быць падобным на лепшыя санаторыі. Лынькоў. [Пётр Андрэевіч] Мельнік любіў камфорт і не шкадаваў ні грошай, ні стараннасці, каб стварыць яго для сябе. Гамолка.
[Англ. comfort.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пасачы́ць ’атрымаць у спадчыну’, ’быць падобным’ (КЭС, лаг.; Сл. ПЗБ), ’пашукаць’ (Касп.). Да сачы́ць < прасл. sočiti ’праследаваць (звера)’ > ’ісці ўслед’. Блізкія да бел. значэнні ў літ. sèkti ’сачыць’, ’ісці следам за кім-н.’, ’пераймаць’, ’наследаваць’, лат. sekot ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прытвара́цца, прытвары́цца ’прыкінуцца’ (ТСБМ), прітвыря́цца ’прыкідвацца’ (Бяльк.); параўн. укр. притвори́тися, рус. притворя́ться, славац. pritvoriť sa, серб.-харв. прѝтворица ’прытворшчык(ца), крывадушнік(ца)’. Да твар, твары́ць (гл.). Першаснае значэнне ’стаць падобным да некага, зрабіцца кім-небудзь’ (параўн. Махэк₂, 662).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
zakrawać
zakrawa|ć
незак. быць падобным;
to zakrawać na kpiny — гэта падобна на кпіны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
podobny
podobn|y
падобны;
w ~y sposób — такім (падобным) чынам;
nic ~ego! — нічога падобнага!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дысіміля́цыя, ‑і, ж.
1. Распад складаных арганічных рэчываў на больш простыя ў працэсе жыццядзейнасці арганізма.
2. Замена аднаго з двух падобных па вымаўленню гукаў другім, менш падобным да таго, які застаўся нязменным; распадабненне (напрыклад: «хто» з «кто», «што» з «что»).
[Ад лац. dissimilis — непадобны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здзяці́нець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
У паводзінах, разважаннях зрабіцца падобным на дзіця. Некаторыя хацелі адмахнуцца ад [гаворкі пра коней], казалі, што Агей ужо здзяцінеў на старасць і сам не ведае, што пляце. Крапіва. — Дальбог, здзяцінеў стары, з малым біцца надумаўся! — абураецца нявестка Іваніха. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)