◎ Патарыба́ніць ’бегчы’ (Інстр. III). Да прасл. terti (Куркіна, Этимология–1980, 24) > terati ’гнаць, бегчы’ (в.-луж. ćerić ’лавіць’, ст.-чэш. poteriti, vteriti ’неадступна ісці, бегчы за кім-н.’, славен. tėrjati), якое пазней набыло экспрэсіўныя суфіксы — патараніць (гл.), патарабаніць — магчыма, пад уплывам цюрк., параўн. тат. daraban ’барабану > тарабан ’тс’, тарабаніць: вяц. ’біць, барабаніць’, бел. ’моцна стукаць’, ’хутка несці нешта вялікае’, польск. potarabanić ’ісці з цяжкасцю’, усх.-чэш. tarabit ’несці з намаганнем’. Аб мене а > ы гл. Карскі, 1, 103.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тхаць ‘дыхаць, веяць, павяваць’ (ТСБМ., Нас., Байк. і Некр., Нар. Гом., Др.-Падб., Гарэц.), ‘несці, пахнуць, смярдзець’ (Сцяшк. Сл., Гарэц., ТСБМ), сюды ж тханне ‘папіханне’ (Юрч. Мудр.). Гл. тхнуць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
hump2 [hʌmp] v. BrE узвалі́ць на спі́ну і не́сці;
I had to hump the bag of coal upstairs myself. Я быў вымушаны сам цягнуць наверх мяшок вугалю.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Тахо́ніць ’несці, цягнуць, валачы’ (ЛіМ, 1970, 2, 12). Відаць, таго ж паходжання, што і польск. tachnąć ’цягнуць’, якое Брукнер (563) звязвае з taskać ’цягаць што-небудзь цяжкае’, параўн. таскаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nieść
зак.
1. несці;
2. несці; імчаць;
3. весці; накіроўваць;
4. несці; прыносіць;
nieść pociechę — суцяшаць;
nieść komu pomoc — дапамагаць каму;
5. прыносіць; даваць;
nieść życie w ofierze — прыносіць у ахвяру жыццё; ахвяраваць жыццём;
6. абвяшчаць;
wieść niesie, że ... — кажуць, што...;
7. біць; страляць;
strzelba niesie daleko — стрэльба далёка б’е
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
сцягано́сец, ‑носца, м.
1. Асоба, якой даручана несці сцяг. Сцягі ляцяць, смяюцца трубы, чаканіць крок за сцяганосцам зямлі венгерскай маладосць. Вялюгін. Ад кулі ўпадзе сцяганосец Ці дрэўка асколкам ссячэ, — Нябачныя рукі ўзносяць Штандар і яшчэ і яшчэ. Гаўрусёў.
2. перан. Барацьбіт, змагар за ўсё перадавое. Савецкі Саюз — сцяганосец міру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
casualty [ˈkæʒuəlti] n.
1. ахвя́ра няшча́снага вы́падку
2. mil. той, хто вы́быў са стро́ю
3. pl. casualties mil. стра́ты ў жыво́й сі́ле; ахвя́ры; уро́н;
suffer heavy casualties не́сці ця́жкія стра́ты
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
dźwigać
незак.
1. несці, насіць, цягнуць;
2. падымаць;
3. будаваць; узводзіць;
4. падтрымліваць; быць апорай
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АБАВЯ́ЗАК ВО́ІНСКІ,
абавязак грамадзян абараняць сваю Айчыну, навучацца ваен. справе і несці ваен. службу ў складзе ўзбр. сіл і інш. вайск, фарміраванняў. Замацаваны Канстытуцыяй Рэспублікі Беларусь, рэгулюецца Законам «Аб усеагульным воінскім абавязку і ваеннай службе» ад 5.11.1992. Мае адносіны да грамадзян, органаў дзярж. улады і кіравання, прадпрыемстваў, устаноў і арг-цый незалежна ад форм уласнасці і ўмоў гаспадарання. Абавязак воінскі не пашыраецца на замежных грамадзян, якія жывуць на тэр. Беларусі, і асоб без грамадзянства. Гл. таксама Воінская павіннасць.
т. 1, с. 9
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Ты́жыць 1 экспр. ‘прымушаць рабіць’ (шальч., Сл. ПЗБ). Магчыма, балтызм, параўн. літ. tū́žti ‘лютаваць, даводзіць да шаленства’, як і аманімічнае ты́жыць ‘хлусіць, гаварыць абы-што’ (там жа), параўн. літ. taũzyti ‘балбатаць, несці лухту’, што няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)